TEXT 13

TEKST 13

Verš

Tekst

cātur-varṇyaṁ mayā sṛṣṭaṁ
guṇa-karma-vibhāgaśaḥ
tasya kartāram api māṁ
viddhy akartāram avyayam

Synonyma

Synonyms

cātuḥ-varṇyam — čtyři třídy lidské společnosti; mayā — Mnou; sṛṣṭam — stvořené; guṇa — kvality; karma — a práce; vibhāgaśaḥ — podle rozdělení; tasya — toho; kartāram — otec; api — ačkoliv; mām — Mě; viddhi — můžeš znát; akartāram — jako nečinného; avyayam — neměnného.

cātuḥ-varṇyam – cztery podziały społeczeństwa ludzkiego; mayā – przeze Mnie; sṛṣṭam – stworzone; guṇa – cechy; karma – i pracy; vibhāgaśaḥ – według podziału; tasya – tego; kartāram – ojciec; api – chociaż; mām – Mnie; viddhi – możesz wiedzieć; akartāram – jako nic nie czyniący; avyayam – będąc niezmiennym.

Překlad

Translation

Podle tří kvalit hmotné přírody a práce, která je s nimi spojena, jsem vytvořil čtyři třídy lidské společnosti. A měl bys vědět, že ačkoliv jsem tvůrcem tohoto systému, přesto jakožto neměnný nic nekonám.

Cztery podziały ludzkiego społeczeństwa zostały stworzone przeze Mnie, odpowiednio do trzech sił natury materialnej i przypisanej im pracy. I chociaż Ja jestem stwórcą tego systemu, powinieneś wiedzieć, że Ja Sam nic nie czynię i pozostaję niezmiennym.

Význam

Purport

Pán je stvořitelem všeho. Vše se z Něho rodí, vše je Jím udržováno a po zániku v Něm vše spočívá. Je tedy i stvořitelem čtyř společenských tříd, počínaje třídou inteligentních lidí, kteří jsou díky svému postavení na úrovni kvality dobra odborně nazýváni brāhmaṇové. Následuje třída státosprávců, kterým se říká kṣatriyové, protože jsou ovlivněni kvalitou vášně. Obchodníci, vaiśyové, jsou ovlivňováni směsí kvalit vášně a nevědomosti a dělníci, śūdrové, jsou pod vlivem kvality nevědomosti. Přestože Pán Kṛṣṇa stvořil tyto čtyři třídy, sám k žádné z nich nepatří, jelikož není jednou z podmíněných duší, jejichž jedna část tvoří lidskou společnost. Ta se podobá jakékoliv jiné zvířecí společnosti, ale pro pozvednutí člověka nad úroveň zvířat Pán stvořil výše uvedené třídy, umožňující systematicky rozvíjet vědomí Kṛṣṇy. Sklon člověka k jisté práci je předurčen kvalitami hmotné přírody, kterých nabyl. Příznaky odpovídající různým kvalitám hmotné přírody jsou popisovány v osmnácté kapitole této knihy. Každý, kdo si je vědom Kṛṣṇy, však stojí ještě výše než samotní brāhmaṇové. Ačkoliv se u brāhmaṇů vzhledem k jejich vlastnostem očekává, že budou znát Brahman, Nejvyšší Absolutní Pravdu, většina z nich Pána Kṛṣṇu poznává pouze v Jeho projevu neosobního Brahmanu. Ten, kdo však překoná omezené znalosti brāhmaṇy a dospěje k poznání Nejvyšší Osobnosti Božství, Śrī Kṛṣṇy, se stane osobou vědomou si Kṛṣṇy neboli vaiṣṇavou. Vědomí Kṛṣṇy zahrnuje poznání Kṛṣṇových nejrůznějších úplných expanzí — Rāmy, Nṛsiṁhy, Varāhy a tak dále. A tak jako je Kṛṣṇa transcendentální vůči tomuto systému čtyř tříd lidské společnosti, je i ten, kdo si je vědom Kṛṣṇy, transcendentální vůči veškerému jejímu rozdělení, ať už se jedná o komunitu, národ či lidské druhy.

ZNACZENIE:

Pan jest stwórcą wszystkiego. Wszystko zostało zrodzone z Niego i wszystko po unicestwieniu spocznie w Nim. Jest On zatem również stwórcą czterech podziałów społecznych, począwszy od grupy ludzi inteligentnych, nazywanych fachowo braminami, będących pod wpływem siły dobroci. Następną grupą jest grupa administracyjna, nazywana kṣatriyami i znajduje się ona pod wpływem siły pasji. Kupcy, nazywani vaiśyami, znajdują się pod wpływem mieszaniny dwóch sił natury: pasji i ignorancji, a śūdrowie, czyli robotnicy są pod działaniem trzeciej siły natury materialnej – ignorancji. Pomimo tego, że Pan Kṛṣṇa jest stwórcą tych czterech podziałów życia społecznego, nie należy On do żadnego z nich, ponieważ nie jest On żadną z dusz uwarunkowanych, z których część tworzy społeczeństwo ludzkie. Ludzkie społeczeństwo podobne jest do każdego innego społeczeństwa zwierzęcego, i aby wynieść ludzi ponad stan zwierzęcy, Pan stworzył wyżej wymienione podziały społeczne. W ten sposób członkowie odpowiednich grup mogą systematycznie rozwijać świadomość Kṛṣṇy. Skłonności ludzi do określonych prac są uwarunkowane siłami natury materialnej, pod wpływem których ludzie ci się znajdują. Symptomy odpowiadające różnym siłom natury materialnej zostały opisane w Osiemnastym Rozdziale tej książki. Jednak osoba świadoma Kṛṣṇy przewyższa nawet bramina. Cechą bramina jest to, że zna on Brahmana – Najwyższą Prawdę Absolutną. Jednak większość z nich zbliża się tylko do bezosobowej manifestacji Pana Kṛṣṇy – Brahmana. I jedynie człowiek, który przekracza ograniczoną wiedzę bramina i osiąga wiedzę o Najwyższej Osobie Boga, Panu Śrī Kṛṣṇie, zostaje osobą świadomą Kṛṣṇy (albo innymi słowy Vaiṣṇavą). Świadomość Kṛṣṇy zawiera wiedzę o różnych pełnych ekspansjach Kṛṣṇy, takich jak: Rāma, Nṛsiṁha, Varāha itd. Tak jak Kṛṣṇa jest transcendentalny do podziałów społeczeństwa ludzkiego, tak również osoba świadoma Kṛṣṇy jest transcendentalna wobec takich podziałów, bez względu na to, czy weźmiemy tutaj pod uwagę podziały grupowe, narodowe czy rasowe.