Kapitola pátá
ROZDZIAŁ 5
Karma-yoga — jednání s vědomím Kṛṣṇy
Karma-yoga – Działanie w Świadomości Kṛṣṇy
- TEXT 1:
- Arjuna pravil: Ó Kṛṣṇo, nejprve mě žádáš, abych se zřekl všech činů, a potom mi zase doporučuješ jednat s oddaností. Řekni mi prosím s konečnou platností: Co je prospěšnější?
- TEKST 1:
- Arjuna rzekł: O Kṛṣṇo, najpierw poprosiłeś mnie, abym wyrzekł się działania, a następnie poleciłeś mi pracę w oddaniu. Zatem, proszę Cię teraz, powiedz mi wyraźnie, która z tych dwóch dróg jest lepsza?
- TEXT 2:
- Pán, Osobnost Božství, odpověděl: Jak zříkání se činů, tak jednání s oddaností vedou k osvobození. Činnost formou oddané služby je však lepší než zřeknutí se práce.
- TEKST 2:
- Osoba Boga rzekł: Zarówno wyrzeczenie się pracy, jak i praca w oddaniu prowadzą do wyzwolenia. Ale z tych dwu dróg – praca w służbie oddania lepsza jest od wyrzeczenia się czynu.
- TEXT 3:
- Ó Arjuno, válečníku mocných paží! Každý, kdo k plodům svých činů nechová nenávist ani po nich netouží, je známý coby ten, kdo se vždy zříká. Taková osoba, nedotčená protiklady, snadno překonává hmotné otroctví a je naprosto osvobozená.
- TEKST 3:
- Ten, kto ani nie pragnie, ani nie nienawidzi owoców swoich czynów, znany jest jako zawsze wyrzeczony. Taka osoba, wolna od wszelkich dualizmów, bez trudu wydostaje się z materialnej niewoli i osiąga doskonałe wyzwolenie, o potężny Arjuno.
- TEXT 4:
- Jedině nevědomí tvrdí, že oddaná služba (karma-yoga) se liší od zkoumání hmotného světa (sāṅkhya). Skutečně učení říkají, že ten, kdo se správně vydá po jedné z těchto cest, dosáhne výsledků obou.
- TEKST 4:
- Tylko nie posiadający wiedzy uważają, że służba oddania [karma-yoga] jest czymś różnym od analitycznych studiów nad tym materialnym światem [Sāṅkhya]. Prawdziwie uczeni mówią, że ten, kto poważnie potraktuje jedną z tych ścieżek, osiąga rezultaty obu.
- TEXT 5:
- Ten, kdo ví, že postavení dosaženého zkoumáním hmotného světa lze dosáhnout také oddanou službou — a tak vidí zkoumání a oddanou službu na stejné úrovni — vidí vše v pravém světle.
- TEKST 5:
- Ten, kto wie, że cel osiągnięty przez analityczne studia można również osiągnąć przez pracę w służbie oddania i kto rozumie, że analityczne studia i służba oddania są na tym samym poziomie, ten widzi rzeczy prawdziwie.
- TEXT 6:
- Když se někdo pouze zřekne všech činností, aniž by se zapojil do oddané služby Pánu, nedosáhne tím štěstí. Přemýšlivá osoba zaměstnaná oddanou službou však může neprodleně dosáhnout Nejvyššího.
- TEKST 6:
- Ten, kto nie angażuje się w służbę oddania dla Pana, nie może być szczęśliwy poprzez zwykłe wyrzeczenie, lecz mędrcy zaangażowani w służbę oddania szybko osiągną Najwyższego.
- TEXT 7:
- Ten, kdo jedná s oddaností a je čistou duší ovládající mysl a smysly, je každému drahý a každý je drahý jemu. Přestože je stále činný, nikdy není zapleten.
- TEKST 7:
- Człowiek pracujący w oddaniu, będący czystą duszą i kontrolujący umysł i zmysły – drogi jest każdemu i każdy jemu jest drogi. Chociaż zawsze zajęty pracą, człowiek taki nigdy nie uwikłuje się w jej skutki.
- TEXTS 8-9:
- Osoba, která má božské vědomí — třebaže se dívá, poslouchá, dotýká, cítí, jí, chodí, spí a dýchá — si v nitru neustále uvědomuje, že ve skutečnosti vůbec nic nedělá. Ví, že když hovoří, vyměšuje, něco přijímá nebo otvírá či zavírá oči, jsou pouze hmotné smysly ve styku se smyslovými objekty a ona sama stojí stranou.
- TEKSTY 8-9:
- Kto osiągnął taką boską świadomość, ten – chociaż patrzy, słucha, dotyka, wącha, je, porusza się, śpi i oddycha – zawsze wie w głębi, że nic nie czyni. Gdyż mówiąc, wypróżniając się, przyjmując pokarm, otwierając i zamykając oczy, wie zawsze, że to tylko materialne zmysły wchodzą w kontakt z przedmiotami zmysłów, on zaś sam nie ma z nimi nic wspólnego.
- TEXT 10:
- Ten, kdo odevzdává výsledky svých činností Nejvyššímu Pánu a koná svou povinnost bez ulpívání, zůstává nedotčen hříchem, tak jako je list lotosu nedotčen vodou.
- TEKST 10:
- Kto pełni swój obowiązek bez przywiązania, oddając owoce swego czynu Najwyższemu Panu, ten nie podlega wpływom grzechu, tak jak liść lotosu, który mimo iż jest w wodzie – nie jest przez nią dotykany.
- TEXT 12:
- Trvale oddaná duše dosahuje ničím nerušeného klidu a míru, neboť obětuje výsledky všech činností Mně, zatímco ten, kdo není spojen s Božstvím a lační po plodech své práce, se zaplétá.
- TEKST 12:
- Niezachwiana w swoim oddaniu dusza osiąga doskonały spokój – Mnie ofiarowując owoce wszystkich swoich czynów. Natomiast osoba pozbawiona boskiej świadomości, chciwa owoców swojej pracy – pozostaje w materialnej niewoli.
- TEXT 13:
- Když má vtělená živá bytost pod kontrolou svou povahu a v mysli se zříká všech činů, přebývá šťastně ve městě s devíti branami (hmotném těle); nic nekoná ani není příčinou konání nějaké práce.
- TEKST 13:
- Kiedy wcielona żywa istota kontroluje swoją naturę i mentalnie wyrzeka się wszelkiego działania, wtedy szczęśliwie rezyduje w mieście dziewięciu bram [ciele materialnym], będąc wolną od działania i nie będąc jego sprawcą.
- TEXT 14:
- Vtělená duše, pán města v podobě svého těla, nevytváří činy, nepodněcuje lidi k jednání ani nevytváří plody činů. To vše dělají kvality hmotné přírody.
- TEKST 14:
- Wcielona dusza, będąc panem miasta-ciała, nie spełnia żadnych czynów, nie wytwarza owoców działania ani też nie nakłania nikogo do działania. Sprawcą tego wszystkiego są trzy siły natury materialnej.
- TEXT 15:
- Ani Nejvyšší Pán nepřijímá ničí hříšné či zbožné činnosti. Vtělené bytosti jsou ale zmateny nevědomostí, která zastírá jejich pravé poznání.
- TEKST 15:
- Ani też Najwyższy Pan nie przyjmuje na Siebie niczyich grzechów czy pobożnych czynów. Wcielone istoty są jednakże zdezorientowane – z powodu ignorancji, która okryła ich prawdziwą wiedzę.
- TEXT 16:
- Jakmile je však někdo osvícen poznáním, jež ničí nevědomost, odhalí mu toto poznání vše, stejně jako slunce všechno osvětlí za bílého dne.
- TEKST 16:
- Kiedy jednak ktoś zostaje oświecony wiedzą, która niszczy niewiedzę, wtedy ona – wiedza – objawia mu wszystko, tak jak słońce oświetla wszystko podczas dnia.
- TEXT 17:
- Každý, jehož inteligence, mysl, víra a útočiště jsou u Nejvyššího, se úplným poznáním oprostí od všech nejasností a kráčí tak přímo po cestě osvobození.
- TEKST 17:
- Kto swoją inteligencję, wiarę i umysł skupia na Najwyższym i w Nim przyjmuje schronienie, ten, mocą doskonałej wiedzy, całkowicie uwalnia się od obaw i wskutek tego posuwa się naprzód na ścieżce wyzwolenia.
- TEXT 19:
- Ti, jejichž mysl je trvale vyrovnaná, již přemohli zrození a smrt. Jsou bezchybní jako Brahman, a proto už nyní setrvávají na úrovni Brahmanu.
- TEKST 19:
- Ci, których umysł cichy jest i niewzruszony, już pokonali narodziny i śmierć. Są oni nieskazitelni jak Brahman, a zatem już osiągnęli Brahmana.
- TEXT 20:
- Ten, kdo se neraduje, když dosáhne něčeho příjemného, ani neběduje, když ho postihne něco nepříjemného, kdo má inteligenci zakotvenou ve vlastním já, není zmatený a zná vědu o Bohu, již setrvává na úrovni transcendence.
- TEKST 20:
- Ten, kto nie unosi się radością, gdy zdobędzie coś przyjemnego, ani nie rozpacza, gdy spotykają go rzeczy nieprzyjemne; kto posiada niewzruszoną inteligencję i mądrość, i zna naukę o Bogu – ten już usytuowany jest w transcendencji.
- TEXT 21:
- Takovou osvobozenou osobu, která zná vlastní já, neláká hmotný smyslový požitek; těší se z požitku ve svém nitru a je stále v tranzu. Jelikož je soustředěná na Nejvyššího, vychutnává neomezené štěstí.
- TEKST 21:
- Taką wyzwoloną osobę nie pociągają materialne przyjemności zmysłowe, zawsze bowiem pozostaje w ekstazie, radując się w swojej jaźni. W ten sposób samozrealizowana osoba, koncentrując się na Najwyższym, cieszy się nieograniczonym szczęściem.
- TEXT 22:
- Požitky pocházející ze styku hmotných smyslů se smyslovými objekty jsou zdrojem neštěstí. Mají svůj počátek a konec, synu Kuntī, a moudrý v nich proto nenachází potěšení.
- TEKST 22:
- Osoba inteligentna unika źródeł nieszczęść, które powstają w kontakcie ze zmysłami materialnymi. O synu Kuntī, przyjemności takie mają swój początek i swój koniec, więc mędrzec nie gustuje w nich.
- TEXT 23:
- Je-li člověk schopen před opuštěním svého nynějšího těla snášet popudy hmotných smyslů a ovládat sílu touhy a hněvu, je v dobrém postavení a je v tomto světě šťastný.
- TEKST 23:
- Kto jeszcze przed porzuceniem tego ciała jest w stanie tolerować impulsy zmysłów materialnych i opanować siłę pożądania i złości, ten jest prawidłowo usytuowany i żyje on szczęśliwie w tym świecie.
- TEXT 24:
- Ten, kdo nalézá štěstí ve svém nitru, je činný a raduje se sám v sobě a jehož cíl spočívá uvnitř, je dokonalý mystik. Je osvobozený na úrovni Nejvyššího a nakonec Nejvyššího také dosahuje.
- TEKST 24:
- Kto czerpie szczęście z wewnątrz, kto aktywny jest w jaźni swojej i pełen jest wewnętrznej radości, kierując swoją uwagę ku wewnątrz, ten jest prawdziwie doskonałym mistykiem. Ten wyzwolony jest w Najwyższym i ten ostatecznie osiąga Najwyższego.
- TEXT 25:
- Ti, kdo jsou povzneseni nad protiklady, jež vyvstávají z pochyb, jejichž mysl je obrácena dovnitř, kdo neustále jednají pro blaho všech živých bytostí a jsou prosti hříchů, dosahují osvobození na úrovni Nejvyššího.
- TEKST 25:
- Kto jest wolny od grzechu oraz dualizmów mających swoje źródło w wątpieniu, którego umysł jest skierowany do wewnątrz, i kto zawsze zajęty jest pracą dla dobra wszystkich żywych istot, ten osiąga wyzwolenie w Najwyższym.
- TEXT 26:
- Ti, kdo jsou prostí hněvu, hmotných tužeb, znají vlastní já, ovládají se a neustále usilují o dokonalost, mají zaručené, že osvobození na úrovni Nejvyššího dosáhnou ve velmi blízké budoucnosti.
- TEKST 26:
- Kto wolny jest od złości i wszelkich pragnień materialnych, kto posiadł samorealizację i samoopanowanie – i ciągle dąży do doskonałości, ten wkrótce osiągnie wyzwolenie w Najwyższym.
- TEXTS 27-28:
- Když se transcendentalista zaměřený na osvobození odvrátí od všech vnějších smyslových objektů, když upře pohled mezi obočí a zastaví vcházející a vycházející dech v nosních dírkách—čímž ovládne mysl, smysly a inteligenci — oprostí se od touhy, strachu a hněvu. Ten, kdo stále setrvává v tomto stavu, je bezesporu osvobozený.
- TEKSTY 27-28:
- Wyrzekłszy się wszelkich zewnętrznych przedmiotów zmysłów, koncentrując wzrok pomiędzy brwiami, powstrzymując w nozdrzach powietrze zewnętrzne i wewnętrzne – i w ten sposób kontrolując umysł, zmysły i inteligencję, dążący do wyzwolenia transcendentalista uwalnia się od pragnienia, strachu i złości. Ten, kto zawsze pozostaje w tym stanie – niewątpliwie jest osobą wyzwoloną.
- TEXT 29:
- Ten, kdo si je Mě plně vědom a zná Mě coby konečného příjemce veškerých obětí a askeze, Nejvyššího Pána všech planet a polobohů a přejícího přítele všech živých bytostí, se zbaví hmotných strastí a dosáhne klidu a míru.
- TEKST 29:
- Osoba w pełni świadoma Mnie, znając Mnie jako ostateczny cel wszelkich ofiar i wyrzeczeń, Najwyższego Pana wszystkich planet i półbogów, oraz przyjaciela i dobroczyńcę wszystkich żywych istot, osiąga pokój i wolność od wszelkich nieszczęść i cierpień materialnych.