Skip to main content

4. KAPITOLA

Capítulo 4

Kansovo pronásledování začíná

Kaṁsa comienza sus persecuciones

Poté, co Vasudéva uvedl vše do stejného stavu, v jakém to bylo předtím, než odnesl Krišnu do Gókuly, a všechny dveře a brány se rovněž zavřely, probudily se stráže a uslyšely pláč novorozeněte. Kansa očekával zprávu o jeho narození, a strážní ho hned běželi informovat, že je dítě na světě. Kansa rychle vyskočil z postele a zvolal: “Krutá smrt mého života se narodila!” Byl zmatený, protože jeho smrt se blížila, a s rozcuchanými vlasy se bez meškání vydal na místo, kde se dítě narodilo.

Después de que Vasudeva hubo ajustado todo tal como se hallaba antes de llevarse a Kṛṣṇa, todas las puertas y entradas se cerraron, quedando como antes, y los porteros se despertaron y oyeron el llanto de la recién nacida. Kaṁsa esperaba la noticia del nacimiento de la criatura, y los porteros fueron a verlo inmediatamente para informarle que el niño había nacido. En esa ocasión, Kaṁsa se levantó del lecho rápidamente, y exclamó: «¡Mi cruel muerte ya ha nacido!». Kaṁsa estaba perplejo ahora que la muerte se le acercaba, y sus cabellos se erizaron. De inmediato, él se dirigió al lugar en que la criatura había nacido.

Když Dévakí viděla přicházet svého bratra, poníženě ho začala prosit: “Můj milý bratře, prosím tě, neubližuj té holčičce. Slibuji ti, že se stane manželkou tvého syna; nezabíjej ji tedy. Věštba neříkala, že tě zabije dívka. Má tě zabít chlapec, tak ji prosím nech naživu. Můj milý bratře, již jsi zabil tolik mých novorozených dětí, které zářily jako slunce. Není to tvoje chyba, k tomu tě naváděli tvoji démonští přátelé. Nyní tě ale prosím, abys aspoň tu dívku ušetřil. Nech moji dceru žít.”

Devakī, al ver que su hermano se acercaba, le rogó a este lo siguiente, con una actitud muy humilde: «Querido hermano mío, por favor, no mates a esta niña. Yo te prometo que será la esposa de tu hijo; por lo tanto, no la mates. Ninguna niña va a matarte. Eso decía el presagio. Tú morirás en manos de un niño; por favor, no la mates. Mi querido hermano, tú has matado a tantos hijos míos recién nacidos, resplandecientes como el Sol. Pero no es culpa tuya. Tus demoníacos amigos te lo han aconsejado. Ahora yo te suplico que excuses a esta niña; deja que viva como hija mía».

Kansa byl tak krutý, že žalostné modlitby své sestry Dévakí vůbec neposlouchal. Obořil se na ni, násilím jí vytrhl novorozeně z náručí a pokusil se s ním nemilosrdně udeřit o kámen. To názorně ukazuje, jak dokáže krutý démon obětovat všechny vztahy svému osobnímu uspokojení. Dítě mu však okamžitě vyklouzlo z rukou, vzneslo se do vzduchu a zjevilo se s osmi rukama jako mladší sestra Višnua. Byla oděna do krásných šatů, ozdobena květinovými girlandami a šperky a v rukách držela luk, kopí, šípy, meč, lasturu, disk, kyj a štít.

Kaṁsa era tan cruel que, sin escuchar las lastimosas súplicas de su hermana Devakī, y mientras la reprendía, cogió por la fuerza a la recién nacida y, despiadadamente, intentó estrellarla contra el piso. Este es un ejemplo muy gráfico de cómo un hombre cruel puede sacrificar todas sus relaciones en aras de la complacencia personal. Pero, inmediatamente, la niña se escapó de sus manos, subió al cielo, y apareció con ocho brazos, como hermana menor de Viṣṇu. Ella estaba adornada con un hermoso atavío, guirnaldas de flores, y ornamentos; en sus ocho brazos sostenía un arco, un tridente, unas flechas, una espada, una caracola, un disco, una maza y un escudo.

Všichni polobozi z různých planet, jako je Siddhalóka, Čáranalóka, Gandharvalóka, Apsarolóka, Kinnaralóka a Uragalóka, ji zahrnuli dary a začali se k ní s úctou modlit. Bohyně z výšky Kansu oslovila: “Ty darebáku, jak bys mě mohl zabít? To dítě, které tě usmrtí, se již narodilo přede mnou někde jinde na tomto světě. Nebuď tak krutý ke své nebohé sestře.” Po tomto zjevení dostala bohyně Durgá v různých částech světa různá jména.

Viendo la aparición de la niña (quien era en realidad la diosa Durgā), todos los semidioses de diferentes planetas, tales como Siddhaloka, Cāraṇaloka, Gandharvaloka, Apsaroloka, Kinnaraloka y Uragaloka, le entregaron presentes y empezaron a ofrecer sus respectivas oraciones. Desde arriba, la diosa se dirigió a Kaṁsa, diciendo: «Pícaro, ¿cómo puedes matarme? El niño que ha de matarte ha nacido ya, antes que yo, en algún lugar de este mundo. No seas tan cruel con tu pobre hermana». Después de esta aparición, la diosa Durgā fue conocida bajo diferentes nombres en diversas partes del mundo.

Kansy se po jejích slovech zmocnil velký strach. Ihned Vasudévovi a Dévakí s pocitem lítosti sejmul pouta a zdvořile je oslovil: “Moje drahá sestro a švagře, jednal jsem jako démon, když jsem zabíjel své vlastní synovce — vaše děti—a vůbec jsem se neohlížel na náš blízký vztah. Nevím, jaká odplata mě za tyto ohavné činnosti čeká. Asi se dostanu do pekla, kam jsou posíláni vrazi bráhmanů. Divím se však, že se nevyplnilo nebeské proroctví. Šíření falešných zpráv už není běžné jen v lidské společnosti. Nyní se zdá, že i nebešťané lžou. Věřil jsem jejich slovům, a proto jsem se dopustil mnoha hříchů, neboť jsem zabíjel děti své sestry. Moji drazí Vasudévo a Dévakí, oba jste velké duše. Nemohu vás nijak poučovat, ale přesto vás žádám, abyste nelitovali smrti svých dětí. Všichni jsme pod vládou vyšší moci, a ta nám nedovolí zůstávat pohromadě. Postupem času jsme nuceni se odloučit od svých přátel a příbuzných, ale musíme s jistotou vědět, že i po zmizení různých hmotných těl zůstává duše věčně netknutá. Z jílu země se například vyrábí mnoho nádob, které vznikají a také se rozbíjejí. Země však navzdory tomu zůstává stále stejná. Podobně i duše navždy zůstává, i když její těla za různých okolností vznikají a zanikají. Není tedy nad čím naříkat. Každý by měl vědět, že hmotné tělo se liší od duše, a dokud to někdo neví, je jisté, že se bude muset převtělovat z jednoho těla do druhého.

Al oír estas palabras, Kaṁsa quedó muy sobrecogido de temor. Por compasión, liberó de inmediato a Devakī y a Vasudeva de sus grilletes, y se dirigió a ellos muy cortésmente: «Mi querida hermana, querido cuñado, yo he actuado tal como un demonio, al dar muerte a mis propios sobrinos. No he tenido consideración alguna para con nuestra íntima relación. Ignoro cuál será el resultado de mis actos. Tal vez seré enviado al infierno al que van los asesinos de los brāḥmanas. Sin embargo, me sorprende que la profecía celestial no haya sido verdad. La propaganda falsa no solo se encuentra en la sociedad humana. Ahora parece que hasta los habitantes celestiales dicen mentiras. Por haber creído en las palabras de los habitantes celestiales, he cometido muchos pecados matando a los hijos de mi hermana. Mis queridos Vasudeva y Devakī, ustedes son dos almas muy grandes. No tengo nada que enseñarles. No obstante, quiero pedirles que no lamenten la muerte de sus hijos. Todos nosotros estamos bajo el control del poder superior, el cual no nos permite permanecer unidos. En el tiempo debido, hemos de separarnos de amigos y parientes. Pero es necesario que sepamos con certeza que, aun después de la desaparición de los diferentes cuerpos materiales, el alma permanece intacta eternamente. Por ejemplo, hay muchas ollas que se hacen con barro; estas son creadas y luego se desechan y se rompen; mas, a pesar de esto, la tierra permanece tal como es, perpetuamente. De igual manera, los cuerpos del alma, bajo condiciones diferentes, se crean y se destruyen; pero el alma espiritual permanece eternamente. Así pues, nada es digno de lamento. Todo el mundo debería comprender que este cuerpo material es diferente del alma espiritual, pues mientras no lleguemos a esta comprensión, con toda seguridad habremos de someternos al proceso de la transmigración, yendo de un cuerpo a otro. Devakī, mi querida hermana, tú eres muy bondadosa y gentil; por favor, perdóname. No estés apesadumbrada porque yo le di muerte a tus hijos. En realidad, yo no hice nada de esto, pues todas estas actividades estaban predestinadas. Uno tiene que actuar de acuerdo con el plan predestinado, aun en contra de su voluntad. La gente erróneamente cree que el yo muere cuando termina el cuerpo, o que una entidad viviente puede matar a otra. Todos estos falsos conceptos nos obligan a aceptar las condiciones de la existencia material. En otras palabras, mientras no nos convenzamos firmemente de la eternidad del alma, estaremos sujetos a las tribulaciones de ser el asesino y el asesinado. Devakī, amada hermana mía; Vasudeva, querido cuñado: por favor, excusen las atrocidades que he cometido en contra suya. Tengo muy poco corazón, pero ustedes tienen un gran corazón; tengan compasión de mí y perdónenme».

Má milá sestro Dévakí, jsi tak jemná a laskavá. Prosím tě, odpusť mi — nermuť se smrtí svých dětí, kterou jsem způsobil. Ve skutečnosti jsem to neudělal já, protože jsou to všechno předurčené činnosti. Člověk musí jednat, byť nechtěně, podle předem daného plánu. Lidé se mylně domnívají, že vlastní já umírá se zánikem těla, nebo si myslí, že je možné zabít někoho druhého. Všechny takové mylné představy nutí živou bytost přijímat podmínky hmotné existence. Jinými slovy, dokud člověk není pevně přesvědčený o věčnosti duše, bude vystaven trýzni z toho, že někoho zabíjí nebo je zabit. Má milá sestro Dévakí a švagře Vasudévo, promiňte mi prosím ohavnosti, kterých jsem se proti vám dopustil. Jsem bídník a vy jste tak šlechetní — smilujte se nade mnou a odpusťte mi.”

Zatímco Kansa ke svému švagrovi a sestře takto hovořil, nahrnuly se mu slzy do očí a padl jim k nohám. Uvěřil slovům Durgádéví, kterou se pokoušel zabít, a okamžitě je propustil. Osobně jim sejmul železná pouta a dával jim najevo srdečné přátelství jako svým příbuzným.

Mientras Kaṁsa les decía lo anterior a su hermana y a su cuñado, brotaban lágrimas de sus ojos, y él cayó a sus pies. Creyendo en las palabras de Durgā-devī, a quien había tratado de matar, Kaṁsa liberó de inmediato a su hermana y a su cuñado, personalmente abrió los grilletes de hierro, y con gran simpatía brindó su amistad, tal como un miembro de la familia.

Když Dévakí viděla bratra takto se kát, také se uklidnila a zapomněla na všechny brutální činy, které spáchal na jejích dětech. I Vasudéva zapomněl na minulé události a s úsměvem ke svému švagrovi promluvil: “Můj požehnaný švagře, to, co říkáš o hmotném těle a duši, je pravda. Každá živá bytost se rodí nevědomá a mylně považuje hmotné tělo za své vlastní já. Toto životní pojetí je způsobené nevědomostí, kvůli níž vyvíjíme nepřátelství či přátelství. Nářek, radost, strach, nenávist, chamtivost, iluze a šílenství jsou různé rysy našeho hmotného pojetí života. Jen kvůli hmotnému tělu se takto ovlivněný člověk chová nepřátelsky. Když se věnujeme takovým činnostem, zapomínáme na náš věčný vztah s Nejvyšší Osobností Božství.”

Cuando Devakī vio tan arrepentido a su hermano, ella también se tranquilizó y olvidó todas las atrocidades que este había cometido en contra de sus hijos. De igual manera, Vasudeva, olvidando todos los incidentes pasados, le habló sonriente a su cuñado. Él le dijo: «Mi querido y afortunado cuñado, es cierto lo que dices acerca del cuerpo material y del alma. Toda entidad viviente nace en medio de la ignorancia, creyendo que este cuerpo material es su propio yo. Este concepto de la vida se debe a la ignorancia, y, basados en esa ignorancia, creamos la amistad o la enemistad. La lamentación, el júbilo, el temor, la envidia, la avaricia, la ilusión y la locura son diferentes aspectos de nuestro concepto material de la vida. Una persona influida de esa manera, se entrega a la enemistad debido únicamente al cuerpo material. Al ocuparnos en actividades de esa índole, olvidamos nuestra relación eterna con la Suprema Personalidad de Dios».

Vasudéva využil Kansova dobrého rozpoložení a sdělil mu, že jeho ateistické jednání se také zakládá na mylném pochopení života — na tom, že považuje hmotné tělo za vlastní já. Jeho vysvětlení Kansu uklidnilo a již necítil tak velkou vinu za to, že zabil své synovce. Se svolením své sestry Dévakí a švagra Vasudévy se s klidnou myslí vrátil domů.

Vasudeva aprovechó la oportunidad de que Kaṁsa estuviera dando sermones y le informó que sus actividades ateas también se debían a su falso concepto de la vida, es decir, al hecho de considerar que el cuerpo material es el yo. Cuando Vasudeva le habló a Kaṁsa de una manera tan iluminadora, Kaṁsa halló en ello gran placer, y sus sentimientos de culpa, por el hecho de haber matado a sus sobrinos, se mitigaron. Con el permiso de su hermana Devakī y de su cuñado Vasudeva, y sintiendo un gran alivio en su mente, Kaṁsa regresó a casa.

Na druhý den však svolal všechny své rádce a vylíčil jim události, které se minulou noc přihodily. Kansovi rádci byli démoni a věční nepřátelé polobohů, takže je zprávy jejich pána sklíčily. Přestože nebyli příliš zkušení ani vzdělaní, začali mu radit: “Drahý pane, postarejme se, aby byly zahubeny všechny děti, které se narodily během posledních deseti dnů ve všech městech, krajích, vesnicích i na pastvinách. Neberme přitom na nikoho ohledy. Myslíme si, že když budeme páchat tyto hrůzné činy, polobozi proti tomu nic nezmůžou. Vždy mají strach proti nám bojovat, a i kdyby našim činnostem chtěli zabránit, neodváží se. Tvá síla je nezměrná a oni se bojí tvého luku. Vždyť jsme na vlastní oči viděli, že kdykoliv ses jim postavil a zaplavil je deštěm svých šípů, ihned se rozutekli na všechny strany, jen aby si zachránili holý život. Mnozí polobozi nebyli schopni s tebou bojovat a ihned se ti vzdali tak, že si uvolnili turbany i vlasy svázané do uzlu. Se sepjatýma rukama tě prosili, abys je ušetřil, a říkali: ,Obáváme se tvé síly, pane. Nech nás prosím odejít z tohoto nebezpečného boje.` Mnohokrát jsme také viděli, žes nikdy nezabil takové bojovníky, kteří se vzdali, když měli strach a jejich luky, šípy i kočáry byly rozlámané, když zapomínali válečné umění a nebyli schopni s tebou bojovat. Polobohů se tedy nemusíme bát. Když je mír a nestojí na bitevním poli, pyšně si o sobě myslí, že jsou velcí bojovníci, ale ve skutečné bitvě nedovedou projevit žádný talent či bojového ducha. Pán Višnu, Pán Šiva a Pán Brahmá jsou sice vždy připraveni pomáhat polobohům, jimž velí Indra, ale není důvod, proč bychom se jich měli obávat. Co se týče Pána Višnua, schoval se v srdcích všech živých bytostí a nemůže vyjít ven. Pán Šiva se zřekl všech činností a odešel do lesa a Pán Brahmá se neustále věnuje různým druhům askeze a meditace. A Indra? Ve srovnání s tvou silou neznamená nic. Ani od jednoho z těchto polobohů se tedy nemáme čeho bát. Nesmíme je však ani podceňovat, protože jsou našimi zarytými nepřáteli. Musíme myslet i na obranu. Nyní ti budeme jen sloužit a budeme vždy poslušni tvého rozkazu, abychom je zcela vyhladili.”

Pero al día siguiente, Kaṁsa llamó a todos sus consejeros y les refirió todos los incidentes que habían sucedido la noche anterior. Todos los consejeros de Kaṁsa eran demonios y enemigos eternos de los semidioses, por lo que se acongojaron al oír a su amo hablar acerca de lo que había pasado esa noche. Y aunque no eran sabios ni poseían mucha experiencia, comenzaron a darle instrucciones a Kaṁsa de la siguiente manera: «Querido Señor, permite que tomemos medidas para dar muerte a todos los niños nacidos durante los últimos diez días en todos los pueblos, condados, aldeas y pastizales. Deja que llevemos a cabo este plan en forma indiscriminada. Creemos que los semidioses no podrán hacer nada en contra de nosotros si cometemos estas atrocidades. Ellos siempre tienen miedo de luchar contra nosotros. Y aunque desearan impedir nuestras actividades, no se atreverían a hacerlo, pues, debido a tu fuerza inconmensurable, ellos siempre le temen a tu arco. Tan pronto como tú esgrimes tu arco y prometes matarlos, ellos de inmediato se llenan de preocupación por sus vidas. En efecto, nosotros tenemos experiencia práctica de que siempre que tú luchabas contra ellos y comenzabas a hacer llover tus flechas, ellos huían inmediatamente en todas las direcciones tan solo para salvar sus vidas. Muchos semidioses eran incapaces de luchar contra ti, e inmediatamente se rendían ante ti, abriendo sus turbantes y las banderas que llevaban sobre sus cabezas. Con las manos juntas te pedían que los perdonases, diciendo: “Mi Señor, todos nosotros le tememos a tu fuerza. Por favor, libéranos de esta peligrosa lucha”. Y hemos visto también muchas veces que tú jamás matabas a esos guerreros temerosos, cuando sus arcos, flechas y cuadrigas habían sido destruidos, y ellos habían olvidado sus deberes militares y se habían vuelto incapaces de luchar contigo. Así, realmente no tenemos nada que temer de estos semidioses. Ellos están muy orgullosos de ser grandes guerreros en tiempos de paz y fuera del campo de batalla. Mas, en realidad, no pueden mostrar talento o poder militar alguno en el campo de batalla. Aunque el Señor Viṣṇu, el Señor Śiva y el Señor Brahmā están siempre dispuestos a ayudar a los semidioses encabezados por Indra, no hay razón alguna para temerles. En lo que concierne al Señor Viṣṇu, Él ya se ha escondido en el corazón de todas las entidades vivientes y no puede salir; en cuanto al Señor Śiva, él ha renunciado a toda actividad; ya se ha internado en el bosque. Finalmente, el Señor Brahmā, siempre está ocupado en la ejecución de diferentes austeridades y meditación. Y, ¿qué decir de Indra? Él es como una paja en comparación con tu poder. Así pues, no tenemos nada que temer de todos estos semidioses. Pero no debemos ignorarlos, porque ellos son nuestros enemigos acérrimos. Debemos tener el cuidado de protegernos. Si queremos acabar con su propia existencia, debemos simplemente ocuparnos en tu servicio y estar siempre dispuestos a obedecer tus órdenes».

Démoni pokračovali: “Je-li v těle nějaká nemoc, která se neléčí, bude se jen zhoršovat a může se stát nevyléčitelnou. Podobně, nesnaží-li se člověk krotit smysly a nechá-li jim volnost, je velice těžké je ovládnout. Proto se nyní musíme s polobohy důkladně vypořádat, než budou příliš silní a nepřemožitelní. Jejich síla pochází od Pána Višnua, neboť konečným cílem všech náboženských zásad je Jeho uspokojení. Védské pokyny, bráhmanové, krávy, askeze, oběti, dobročinnost a rozdávání majetku — to vše má uspokojit Pána Višnua. Začněme tedy tím, že okamžitě zabijeme všechny bráhmany, kteří pečují o védské poznání, jakož i velké mudrce, kteří provádějí obětní obřady. Zabijme všechny krávy, které poskytují máslo, tak nezbytné k vykonávání obětí. Dovol nám prosím zabít všechny tyto tvory.

Los demonios continuaron diciendo: «Las enfermedades del cuerpo que no se atienden se vuelven incurables. De igual manera, cuando alguien no tiene el cuidado de restringir sus sentidos y los deja en libertad, se hace muy difícil controlarlos de alguna manera. En consecuencia, siempre debemos cuidarnos mucho de los semidioses, antes de que se vuelvan tan fuertes que no puedan ser sometidos. La base de la fuerza de los semidioses es el Señor Viṣṇu, puesto que la meta última de todos los principios religiosos es satisfacerlo a Él. Los mandamientos védicos, los brāḥmanas, las vacas, las austeridades, los sacrificios, las obras de caridad y la distribución de riqueza son todos para la satisfacción del Señor Viṣṇu. Déjanos, pues, comenzar a matar de inmediato a todos los brāḥmanas que tienen a su cargo el conocimiento védico, y a los grandes sabios que se encargan de la ejecución de sacrificios rituales. Permite que matemos a todas las vacas, que son la fuente de la mantequilla, tan necesaria para llevar a cabo los sacrificios. Por favor, danos tu permiso para matar a todas estas criaturas».

Údy transcendentálního těla Pána Višnua jsou ve skutečnosti bráhmanové, krávy, védské poznání, askeze, pravdivost, ovládání smyslů a mysli, víra, dobročinnost, snášenlivost a provádění obětí. Pán Višnu sídlí v srdci každého a je vůdcem všech polobohů, včetně Pána Šivy a Pána Brahmy. Myslíme si tedy, že pronásledováním velkých mudrců a bráhmanů Pána Višnua zabijeme.”

«En realidad, los miembros del cuerpo trascendental del Señor Viṣṇu son los brāḥmanas, las vacas, el conocimiento védico, la austeridad, la veracidad, el control de la mente y de los sentidos, la fidelidad, la caridad, la tolerancia y la ejecución de sacrificios. El Señor Viṣṇu se encuentra en el corazón de todos, y Él es el jefe de todos los semidioses, incluyendo al Señor Śiva y al Señor Brahmā. Creemos que matar al Señor Viṣṇu consiste en perseguir a los grandes sabios y brāḥmanas» —dijeron los ministros.

Kansa, který byl už od samého narození největší ničema, spoutaný okovy věčného všepohlcujícího času se na toto doporučení svých démonských ministrů rozhodl potírat bráhmany a vaišnavy. Nařídil démonům, aby pronásledovali všechny svaté osoby, a pak odešel do svého domu. Všichni Kansovi přívrženci byli nejen ovlivněni kvalitou vášně, ale i pomateni kvalitou nevědomosti, a jejich jedinou starostí bylo podněcovat nepřátelství vůči svatým osobám. Takové činnosti jen zkracují svému původci délku života. Démoni urychlili tento proces a zvali smrt, aby si pro ně přišla co nejdříve. Za pronásledování svatých osob člověka nečeká jen předčasná smrt. Toto jednání je tak špatné, že viník postupně také ztratí svou krásu, slávu a náboženské zásady, a tak si znemožní přístup na vyšší planety. Pod vlivem různých mentálních výmyslů se démoni připravují o veškeré příznivé vyhlídky. Přestupek u lotosových nohou oddaných a bráhmanů je závažnější než přestupek u lotosových nohou Nejvyšší Osobnosti Božství. Civilizace, která se dopouští těchto hříšných činností, postupně zcela ztrácí víru v Nejvyššího Pána a její bezbožnost se stává zdrojem všemožných pohrom v lidské společnosti.

Aconsejado así por sus demoníacos ministros y atrapado por los grilletes del tiempo eterno que todo lo devora, Kaṁsa, quien ya desde el principio era el bribón más grande de todos, decidió perseguir a los brāḥmanas y a los vaiṣṇavas. Antes de entrar en su casa, Kaṁsa les ordenó a los demonios hostigar a toda clase de personas santas. Todos los seguidores de Kaṁsa se encontraban bajo la influencia de la modalidad de la pasión y engañados por la modalidad de la ignorancia, y su única ocupación consistía en crear enemistad con las personas santas. Tales actividades solamente pueden reducirle a uno la duración de la vida. Los demonios aceleraron el proceso, invitando a la muerte a llegar a ellos lo antes posible. El resultado de perseguir a personas santas no es únicamente una muerte prematura; este pecado es tan ofensivo, que quien lo ejecuta pierde además en forma gradual su belleza, su fama y sus principios religiosos, e impide con ello su promoción a los planetas superiores. Movidos por diversas clases de maquinaciones, los demonios disminuyen todo tipo de buenos auspicios. En otras palabras, una ofensa a los pies de loto de los devotos y brāḥmanas es una ofensa a los pies de loto de la Suprema Personalidad de Dios; una civilización que comete esa clase de actividades pecaminosas, pierde generalmente toda su fe en la Suprema Personalidad de Dios, y una civilización sin Dios se convierte en la fuente de toda clase de calamidades.

Takto končí Bhaktivédántův výklad 4. kapitoly knihy Krišna, nazvané “Kansovo pronásledování začíná”.

Así termina el significado de Bhaktivedanta, del capítulo cuarto del libro Kṛṣṇa, titulado: «Kaṁsa comienza sus persecuciones».