TEKST 13
TEXT 13
Tekst
Tekstas
guṇa-karma-vibhāgaśaḥ
tasya kartāram api māṁ
viddhy akartāram avyayam
guṇa-karma-vibhāgaśaḥ
tasya kartāram api māṁ
viddhy akartāram avyayam
Synonyms
Synonyms
cātuḥ-varṇyam – cztery podziały społeczeństwa ludzkiego; mayā – przeze Mnie; sṛṣṭam – stworzone; guṇa – cechy; karma – i pracy; vibhāgaśaḥ – według podziału; tasya – tego; kartāram – ojciec; api – chociaż; mām – Mnie; viddhi – możesz wiedzieć; akartāram – jako nic nie czyniący; avyayam – będąc niezmiennym.
Translation
Translation
Cztery podziały ludzkiego społeczeństwa zostały stworzone przeze Mnie, odpowiednio do trzech sił natury materialnej i przypisanej im pracy. I chociaż Ja jestem stwórcą tego systemu, powinieneś wiedzieć, że Ja Sam nic nie czynię i pozostaję niezmiennym.
Pagal tris materialios gamtos guṇas ir su jomis susijusį darbą Aš sukūriau keturis žmonių visuomenės luomus. Nors Aš esu šios sistemos kūrėjas, žinok, jog būdamas nekintantis, Aš nieko neveikiu.
Purport
Purport
ZNACZENIE:
Pan jest stwórcą wszystkiego. Wszystko zostało zrodzone z Niego i wszystko po unicestwieniu spocznie w Nim. Jest On zatem również stwórcą czterech podziałów społecznych, począwszy od grupy ludzi inteligentnych, nazywanych fachowo braminami, będących pod wpływem siły dobroci. Następną grupą jest grupa administracyjna, nazywana kṣatriyami i znajduje się ona pod wpływem siły pasji. Kupcy, nazywani vaiśyami, znajdują się pod wpływem mieszaniny dwóch sił natury: pasji i ignorancji, a śūdrowie, czyli robotnicy są pod działaniem trzeciej siły natury materialnej – ignorancji. Pomimo tego, że Pan Kṛṣṇa jest stwórcą tych czterech podziałów życia społecznego, nie należy On do żadnego z nich, ponieważ nie jest On żadną z dusz uwarunkowanych, z których część tworzy społeczeństwo ludzkie. Ludzkie społeczeństwo podobne jest do każdego innego społeczeństwa zwierzęcego, i aby wynieść ludzi ponad stan zwierzęcy, Pan stworzył wyżej wymienione podziały społeczne. W ten sposób członkowie odpowiednich grup mogą systematycznie rozwijać świadomość Kṛṣṇy. Skłonności ludzi do określonych prac są uwarunkowane siłami natury materialnej, pod wpływem których ludzie ci się znajdują. Symptomy odpowiadające różnym siłom natury materialnej zostały opisane w Osiemnastym Rozdziale tej książki. Jednak osoba świadoma Kṛṣṇy przewyższa nawet bramina. Cechą bramina jest to, że zna on Brahmana – Najwyższą Prawdę Absolutną. Jednak większość z nich zbliża się tylko do bezosobowej manifestacji Pana Kṛṣṇy – Brahmana. I jedynie człowiek, który przekracza ograniczoną wiedzę bramina i osiąga wiedzę o Najwyższej Osobie Boga, Panu Śrī Kṛṣṇie, zostaje osobą świadomą Kṛṣṇy (albo innymi słowy Vaiṣṇavą). Świadomość Kṛṣṇy zawiera wiedzę o różnych pełnych ekspansjach Kṛṣṇy, takich jak: Rāma, Nṛsiṁha, Varāha itd. Tak jak Kṛṣṇa jest transcendentalny do podziałów społeczeństwa ludzkiego, tak również osoba świadoma Kṛṣṇy jest transcendentalna wobec takich podziałów, bez względu na to, czy weźmiemy tutaj pod uwagę podziały grupowe, narodowe czy rasowe.
KOMENTARAS: Viską sukūrė Viešpats. Viskas gimė iš Jo, Jis viską palaiko ir po sunaikinimo viskas ilsisi Jame. Taigi Jis yra ir keturių visuomeninės santvarkos luomų kūrėjas. Pirmasis iš jų – brahmanai, inteligentijos klasė, jie yra dorybės guṇos. Antrasis, administracinis – kṣatriyų klasė, jie yra aistros guṇos. Prekijai, kurie vadinami vaiśyais, yra aistros bei neišmanymo guṇos, o śūdros, darbininkų klasė – materialios gamtos neišmanymo guṇos. Nors Viešpats Kṛṣṇa sukūrė keturis žmonių visuomenės luomus, tačiau Pats nė vienam iš jų nepriklauso, nes Jis nėra iš tų sąlygotųjų sielų, kurios sudaro žmonių visuomenę. Žmonių visuomenė panaši į bet kurią gyvūnų šeimą. Tam, kad žmonės iškiltų aukščiau gyvūnų bei galėtų sistemingai ugdyti Kṛṣṇos sąmonę, Viešpats ir sukūrė aukščiau minėtus luomus. Individualų žmogaus polinkį vienam ar kitam darbui nulemia tos materialios gamtos guṇos, su kuriomis jis yra susijęs. Įvairių materialios gamtos guṇų poveikis žmogaus gyvenimui aprašomas aštuonioliktame šios knygos skyriuje. Kṛṣṇą įsisąmoninęs žmogus yra aukštesnis ir už brahmaną. Nors brahmanas pagal savo savybes turėtų suvokti Brahmaną, Aukščiausiąją Absoliučią Tiesą, tačiau dauguma jų tesiekia beasmenio Brahmano, Viešpaties Kṛṣṇos apraiškos, pažinimo. Bet tas, kuris pranoksta ribotą brahmanų žinojimą ir suvokia Aukščiausiąjį Dievo Asmenį, Viešpatį Śrī Kṛṣṇą, įgyja Kṛṣṇos sąmonę, kitaip sakant, tampa vaiṣṇavu. Kṛṣṇos sąmonė apima įvairių Kṛṣṇos pilnutinių skleidinių – Rāmos, Nṛsiṁhos,Varāhos etc. – suvokimą. Kaip Kṛṣṇa yra transcendentalus minėtai keturių žmonių visuomenės luomų sistemai, taip ir Kṛṣṇą įsisąmoninęs žmogus transcendentalus visiems žmonių visuomenės padaliniams – ar imtume skirstymą pagal bendruomenės, nacijos ar pagal rasės požymius.