TEKST 42

TEXT 42

Tekst

indriyāṇi parāṇy āhur
indriyebhyaḥ paraṁ manaḥ
manasas tu parā buddhir
yo buddheḥ paratas tu saḥ

Synonyms

indriyāṇi – zmysły; parāṇi – wyższe; āhuḥ – jest powiedziane; indriyebhyaḥ – więcej niż zmysły; param – wyższe; manaḥ – umysł; manasaḥ – więcej niż umysł; tu – również; parā – wyższa; buddhiḥ – inteligencja; yaḥ – kto; buddheḥ – więcej niż inteligencja; parataḥ – wyższy; tu – ale; saḥ – on.

indriyāṇi — sanserne; parāṇi — overordnede; āhuḥ — siges at være; indriyebhyaḥ — end sanserne; param — står højere; manaḥ — sindet; manasaḥ — end sindet; tu — endnu; parā — står højere; buddhiḥ — intelligensen; yaḥ — den, som; buddheḥ — end intelligensen; parataḥ — står højere; tu — men; saḥ — han.

Translation

Funkcjonujące zmysły stoją ponad martwą materią; umysł zaś jest nadrzędny w stosunku do zmysłów; jednak inteligencja stoi wyżej od umysłu; a ona [dusza] przewyższa nawet inteligencję.

De aktive sanser står over død materie; sindet er overordnet sanserne; intelligensen står endnu højere end sindet; og han [sjælen] står endog over intelligensen.

Purport

ZNACZENIE:

Zmysły są różnymi ujściami dla skumulowanej w ciele żądzy, która znajduje poprzez nie swój upust. Dlatego zmysły są nadrzędne w stosunku do całego ciała. Ujścia te nie są używane w przypadku wyższej świadomości, czyli świadomości Kṛṣṇy. W świadomości Kṛṣṇy dusza wchodzi w bezpośredni związek z Najwyższą Osobą Boga; zatem hierarchia czynności ciała, tak jak to tutaj opisano, kulminuje w Duszy Najwyższej. Czynności ciała oznaczają funkcjonowanie zmysłów, a wstrzymanie funkcjonowania zmysłów oznacza wstrzymanie wszystkich czynności ciała. Ponieważ jednak umysł jest aktywny, to nawet chociaż ciało jest w stanie spoczynku, umysł będzie funkcjonował – tak jak to się dzieje podczas snu. Ponad umysłem jest jednak determinacja inteligencji, a ponad inteligencją – prawdziwa dusza. Kiedy więc dusza zostanie bezpośrednio połączona z Najwyższym, wtedy w naturalny sposób podążają za nią elementy niższe, mianowicie inteligencja, umysł i zmysły. Podobny ustęp jest w Kaṭha Upaniṣad, i mówi on, że przedmioty zmysłów stoją wyżej od zmysłów, a umysł przewyższa przedmioty zmysłów. Jeśli zatem umysł jest stale i bezpośrednio zaangażowany w służbę dla Pana, wtedy zmysły nie mają okazji zająć się czymś innym. To stanowisko umysłu zostało już wcześniej wytłumaczone. Paraṁ dṛṣṭvā nivartate. Jeżeli umysł zostanie zaangażowany w transcendentalną służbę dla Pana, wtedy nie ma on okazji zwrócenia się ku niższym skłonnościom. W Kaṭha Upaniṣad dusza została określona jako mahān, czyli wielka. Przewyższa więc ona wszystko – mianowicie: przedmioty zmysłów, zmysły, umysł i inteligencję. Dlatego zrozumienie konstytucjonalnej pozycji duszy jest rozwiązaniem całego problemu.

FORKLARING: De forskellige sanser fungerer som udløb for begærets aktiviteter. Dette begær indeholdes i kroppen og bliver udløst gennem sanserne. Sanserne står derfor over kroppen som helhed. Disse sanseåbninger er ikke i brug, når der er højere bevidsthed eller Kṛṣṇa-bevidsthed. I Kṛṣṇa-bevidsthed forbinder sjælen sig direkte med Guddommens Højeste Personlighed. Derfor ender hierarkiet af de kropslige funktioner, sådan som de er beskrevet her, ved den Højeste Sjæl. Kropslig handling er lig med sansernes funktioner, så at stoppe sanserne betyder at standse enhver kropslig aktivitet. Men da sindet er aktivt, vil det stadig handle, selv om kroppen er stille og i hvile, som det gør, når vi drømmer. Men intelligensens beslutsomhed står over sindet, og over intelligensen står selve sjælen. Hvis sjælen derfor er direkte forbundet med den Højeste, vil alle de underordnede elementer, nemlig intelligensen, sindet og sanserne, automatisk være beskæftigede. Der findes en lignende passage i Kaṭha Upaniṣad, hvor der står, at sanseobjekterne står over sanserne, og sindet er over sanseobjekterne. Hvis sindet derfor uden ophør bliver engageret direkte i Herrens tjeneste, vil sanserne ikke kunne blive beskæftiget på anden vis. Denne mentale tilstand er allerede blevet forklaret. Paraṁ dṛṣṭvā nivartate (Bg. 2.59). Hvis sindet er engageret i Herrens transcendentale tjeneste, er det ikke muligt for det at blive involveret i lavere tilbøjeligheder. I Kaṭha Upaniṣad bliver sjælen beskrevet som mahān eller den store. Derfor står sjælen over alle andre, nemlig sanseobjekterne, sanserne, sindet og intelligensen. Løsningen på hele problemet er således at forstå sjælens naturlige position direkte.

Należy zatem, za pomocą inteligencji, odkryć konstytucjonalną pozycję duszy i wtedy zawsze angażować umysł w świadomość Kṛṣṇy. To rozwiąże cały problem. Spirytualistom-nowicjuszom na ogół radzi się, aby trzymali się z dala od przedmiotów zmysłów. Poza tym należy wzmocnić umysł, używając do tego celu inteligencji. Jeśli ktoś, z pomocą inteligencji, zaangażuje swój umysł w świadomość Kṛṣṇy – całkowicie podporządkowując się Najwyższej Osobie Boga – wtedy umysł ten automatycznie się wzmacnia. I nawet chociaż zmysły są mocne, niczym węże, nie będą one już więcej groźne, tak jak niegroźne są węże ze złamanymi zębami jadowymi. Mimo iż dusza jest panem inteligencji, umysłu, jak również zmysłów, to jednak dopóki nie wzmocni się ona przez obcowanie z Kṛṣṇą – w świadomości Kṛṣṇy, zawsze będzie istniała możliwość upadku, gdy tylko umysł zostanie poruszony.

Man må finde sjælens naturlige position med sin intelligens og derefter engagere sindet konstant i Kṛṣṇa-bevidsthed. Det løser hele problemet. En begynder i åndeligt liv bliver normalt rådet til at holde afstand til sanseobjekterne. Men derudover må man sideløbende styrke sindet ved hjælp af intelligensen. Hvis man engagerer sindet i Kṛṣṇa- bevidsthed med sin intelligens ved at overgive sig fuldstændigt til Guddommens Højeste Personlighed, vil sindet automatisk blive styrket, og skønt sanserne er meget stærke ligesom giftslanger, vil de på den måde ikke være farligere end en slange med brækkede gifttænder. Men selv om sjælen er herre over både intelligensen, sindet og sanserne, er der alligevel al mulig fare for at falde ned på grund af det opildnede sind, hvis det ikke bliver styrket ved at være forbundet med Kṛṣṇa i Kṛṣṇa-bevidsthed.