TEKSTY 1-2

STIHOVI 1-2

Tekst

arjuna uvāca
prakṛtiṁ puruṣaṁ caiva
kṣetraṁ kṣetra-jñam eva ca
etad veditum icchāmi
jñānaṁ jñeyaṁ ca keśava

śrī-bhagavān uvāca
idaṁ śarīraṁ kaunteya
kṣetram ity abhidhīyate
etad yo vetti taṁ prāhuḥ
kṣetra-jña iti tad-vidaḥ

Synonyms

arjunaḥ uvāca – Arjuna rzekł; prakṛtim – natura; puruṣam – podmiot radości; ca – również; eva – na pewno; kṣetram – pole; kṣetra-jñam – znawca ciała; eva – na pewno; ca – również; etat – wszystko to; veditum – zrozumieć; icchāmi – pragnę; jñānam – wiedza; jñeyam – przedmiot wiedzy; ca – również; keśava – O Kṛṣṇo; śrī-bhagavān uvāca – Najwyższa Osoba Boga rzekł; idam – to; śarīram – ciało; kaunteya – O synu Kuntī; kṣetram – pole; iti – w ten sposób; abhidhīyate – jest nazywany; etat – to; yaḥ – kto; vetti – wie; tam – on; prāhuḥ – jest nazywany; kṣetra-jñaḥ – znawca pola; iti – w ten sposób; tat-vidaḥ – przez tych, którzy wiedzą.

arjunaḥ uvāca – Arjuna reče; prakṛtim – prirodu; puruṣam – uživatelja; ca – također; eva – zacijelo; kṣetram – polje; kṣetra-jñam – poznavatelja polja; eva – zacijelo; ca – također; etat – sve to; veditum – shvatiti; icchāmi – želim; jñānam – znanje; jñeyam – predmet znanja; ca – također; keśava – o Kṛṣṇa; śrī-bhagavān uvāca – Božanska Osoba reče; idam – ovo; śarīram – tijelo; kaunteya – o Kuntīn sine; kṣetram – polje; iti – tako; abhidhīyate – naziva se; etat – to; yaḥ – onaj tko; vetti – zna; tam – on; prāhuḥ – naziva se; kṣetra-jñaḥ – poznavateljem polja; iti – tako; tat-vidaḥ – oni koji znaju.

Translation

Arjuna rzekł: Mój drogi Kṛṣṇo, chciałbym wiedzieć, co to jest prakṛti [natura], puruṣa [podmiot radości], pole i znawca tego pola. Chciałbym wiedzieć również, czym jest wiedza i co jest jej przedmiotem.
Najwyższa Osoba Boga rzekł: To ciało, o synu Kuntī, jest nazywane polem. A ten, kto zna to ciało, nazywany jest znawcą pola.

Arjuna reče: Dragi moj Kṛṣṇa, želim shvatiti prakṛti [prirodu], puruṣu [uživatelja], polje, poznavatelja polja, znanje i predmet znanja. Svevišnja Božanska Osoba reče: O Kuntīn sine, ovo se tijelo naziva poljem, a poznavatelj tijela poznavateljem polja.

Purport

ZNACZENIE:

Arjuna pragnie dowiedzieć się, co to jest: prakṛti (natura), puruṣa (podmiot radości), kṣetra (pole), kṣetra-jña (jego znawca). Pyta również, czym jest wiedza i co jest przemiotem wiedzy. Kṛṣṇa odpowiedział, że polem nazywane jest ciało. A ten kto je zna, nazywany jest znawcą pola. Ciało to jest dla uwarunkowanej duszy polem działalności. Uwarunkowana dusza uwikłana jest w materialną egzystencję i usiłuje panować nad materialną naturą. Wobec tego odpowiednio do swojej możliwości panowania nad tą materialną naturą, otrzymuje ona jakieś pole działalności. Tym polem działalności jest ciało. A czym jest ciało? Ciało utworzone jest ze zmysłów. Uwarunkowana dusza pragnie czerpać przyjemność z zadowalania zmysłów i stosownie do swoich możliwości w tym względzie otrzymuje ona odpowiednie ciało, czyli pole działalności. Dlatego ciało nazywane jest kṣetra – polem działania dla uwarunkowanej duszy. Osoba, która utożsamia się z ciałem nazywana jest kṣetra-jña – znawcą pola. Zrozumienie różnicy pomiędzy polem a jego znawcą, czyli ciałem a znawcą tego ciała, nie jest niczym trudnym. Każdy może zauważyć, iż od dzieciństwa aż do starości ciało jego podlega wielu zmianom. A jednak jest on ciągle tą samą osobą. Jest więc różnica pomiędzy znawcą pola działania i właściwym polem działania. Żywa, uwarunkowana dusza może zatem bez trudu zrozumieć, iż jest czymś różnym od ciała. Na początku zostało powiedziane – dehino ’smin – że żywa istota przebywa wewnątrz ciała. I ciało to zmienia się z ciała niemowlęcia na ciało dziecka, z ciała dziecka na ciało młodzieńca, z ciała młodzieńca na ciało starca – i osoba będąca jego właścicielem zdaje sobie sprawę z tych przemian. Właściciel jest więc wyraźnie kṣetra-jña. Czasami ktoś stwierdza: „Jestem szczęśliwy”, „Jestem mężczyzną”, „Jestem kobietą”, „Jestem psem”, „Jestem kotem” itd. Są to cielesne desygnaty znawców pola. Ale znawca różny jest od ciała. Mimo, iż używamy tak wielu różnych przedmiotów: naszych ubrań itd., wiemy, iż jesteśmy czymś oddzielnym od rzeczy, których używamy. Podobnie, po niewielkich rozważaniach rozumiemy również, iż jesteśmy czymś różnym od tego ciała. Ja, ty, czy ktokolwiek inny, kto posiada ciało, jest nazywany kṣetra-jña, znawcą pola działania, a ciało jest nazywane kṣetra, polem samych czynności.

SMISAO: Arjuna je želio shvatiti prakṛti (prirodu), puruṣu (uživatelja), kṣetru (polje), kṣetra-jñu (poznavatelja polja), znanje i predmet znanja. U odgovoru na ova pitanja, Kṛṣṇa je rekao da se tijelo naziva poljem, a poznavatelj tijela poznavateljem polja. Ovo tijelo je polje djelovanja za uvjetovanu dušu. Uvjetovana duša, zarobljena u materijalnom postojanju, pokušava gospodariti materijalnom prirodom. Tako ovisno o svojoj sposobnosti gospodarenja materijalnom prirodom dobiva polje djelovanja. To je polje djelovanja tijelo. Što je tijelo? Tijelo se sastoji od osjetila. Uvjetovana duša želi uživati u zadovoljavanju osjetila i u skladu sa svojom sposobnošću zadovoljavanja osjetila dobiva tijelo ili polje djelovanja. Zato se tijelo naziva kṣetrom ili poljem djelovanja za uvjetovanu dušu. Živo je biće, koje se ne bi trebalo poistovjećivati s tijelom, kṣetra-jña, poznavatelj polja. Nije teško shvatiti razliku između polja i poznavatelja polja, tijela i poznavatelja tijela. Svatko može shvatiti da se njegovo tijelo od djetinjstva do starosti mijenja, ali on ipak ostaje ista osoba. Između poznavatelja polja i samoga polja postoji razlika. Tako živa uvjetovana duša može shvatiti da se razlikuje od tijela. Na početku je bilo rečeno da se živo biće nalazi u tijelu – dehino 'smin – i da se tijelo od djetinjstva do dječaštva, od dječaštva do mladosti i od mladosti do starosti mijenja. Osoba koja posjeduje tijelo zna da se tijelo mijenja. Vlasnik je tijela nedvojbeno kṣetra-jña. Katkada mislimo „ja sam sretan", „ja sam muškarac", „ja sam žena", „ja sam pas", „ja sam mačka". To su tjelesna imenovanja poznavatelja, ali on se razlikuje od tijela. Premda možemo koristiti mnogo stvari, npr. našu odjeću, znamo da se razlikujemo od stvari koje koristimo. Slično tome, ako malo razmislimo, možemo shvatiti da se razlikujemo od tijela. Ja ili vi ili bilo tko drugi tko posjeduje tijelo je kṣetra-jña, poznavatelj polja djelovanja, a tijelo je kṣetra, samo polje djelovanja.

Pierwsze sześć rozdziałów Bhagavad-gīty opisuje znawcę ciała (żywą istotę) i pozycję, w której będąc usytuowanym, można zrozumieć Najwyższego Pana. Środkowe rozdziały Bhagavad-gīty opisują Najwyższą Osobę Boga oraz związek pomiędzy duszą indywidualną a Duszą Najwyższą w służbie oddania. Rozdziały te wyraźnie podkreślają wyższą pozycję Najwyższej Osoby Boga i zależność duszy indywidualnej. Żywe istoty są zależne w każdych warunkach, ale zapominając o tym, cierpią. Kiedy, dzięki pobożnym czynom, zostaną oświecone, wtedy zbliżają się do Najwyższego Pana w różnym charakterze: jako dotknięte nieszczęściem, potrzebujące pieniędzy, nękane ciekawością, poszukujące wiedzy. To również zostało opisane. Teraz, zaczynając od Rozdziału Trzynastego, dowiemy się, w jaki sposób żywa istota wchodzi w kontakt z naturą materialną, i w jaki sposób zostaje wyzwolona przez Najwyższego Pana poprzez różnego rodzaju procesy: działanie dla rezultatów, kultywowanie wiedzy i pełnienie służby oddania. Mimo iż żywa istota jest całkowicie różna od materialnego ciała, w jakiś sposób wiąże się z nim. To również zostanie wytłumaczone.

U prvih šest poglavlja Bhagavad-gīte bio je opisan poznavatelj tijela (živo biće) i položaj u kojem može shvatiti Svevišnjeg Gospodina. U srednjih šest poglavlja Bhagavad-gīte bili su opisani Svevišnja Božanska Osoba i odnos između duše i Nad-duše u predanom služenju. U tim je poglavljima nepobitno utvrđen nadređeni položaj Svevišnje Božanske Osobe i podređeni položaj duše. Živa su bića u svim okolnostima podređena, ali u svojoj zaboravnosti pate. Kad zahvaljujući pobožnim djelima steknu znanje, prilaze Svevišnjem Gospodinu iz različitih položaja – kao nesretnici, kao siromasi, kao znatiželjni i kao tragaoci za znanjem. To je također bilo opisano. Sada će, počev od trinaestoga poglavlja, biti objašnjeno kako živo biće dolazi u dodir s materijalnom prirodom i kako ga Svevišnji Gospodin izbavlja raznim procesima plodonosna djelovanja, njegovanja znanja i predana služenja. Također će biti objašnjeno kako živo biće, iako se potpuno razlikuje od materijalnog tijela, na neki način biva vezano za njega.