TEKSTY 22-25

VERZ 22-25

Tekst

Besedilo

śrī-bhagavān uvāca
prakāśaṁ ca pravṛttiṁ ca
moham eva ca pāṇḍava
na dveṣṭi sampravṛttāni
na nivṛttāni kāṅkṣati

udāsīna-vad āsīno
guṇair yo na vicālyate
guṇā vartanta ity evaṁ
yo ’vatiṣṭhati neṅgate

sama-duḥkha-sukhaḥ sva-sthaḥ
sama-loṣṭāśma-kāñcanaḥ
tulya-priyāpriyo dhīras
tulya-nindātma-saṁstutiḥ

mānāpamānayos tulyas
tulyo mitrāri-pakṣayoḥ
sarvārambha-parityāgī
guṇātītaḥ sa ucyate

Synonyms

śrī-bhagavān uvāca – Najwyższa Osoba Boga rzekł; prakāśam – oświecenie; ca – i; pravṛttim – przywiązanie; ca – oraz; moham – złudzenie; eva ca – również; pāṇḍava – O synu Pāṇḍu; na dveṣṭi – nie żywi nienawiści; sampravṛttāni – mimo iż rozwinięte; na nivṛttāni – ani nie zatrzymuje rozwoju; kāṅkṣati – pragnie; udāsīna-vat – jak gdyby obojętny; āsīnaḥ – usytuowany; guṇaiḥ – przez cechy; yaḥ – ten, kto; na – nigdy; vicālyate – zostaje poruszony; guṇāḥ – cechy; vartante – działają; iti evam – wiedząc to; yaḥ – ten, kto; avatiṣṭhati – pozostaje; na – nigdy; iṅgate – chwiejny; sama – jednakowy; duḥkha – w niedoli; sukhaḥ – w szczęściu; sva-sthaḥ – będąc usytuowanym w sobie; sama – jednakowo; loṣṭa – grudka ziemi; aśma – kamień; kāñcanaḥ – złoto; tulya – jednakowo usytuowany; priya – drogiemu; apriyaḥ – i niepożądany; dhīraḥ – spokojny; tulya – jednakowy; nindā – wobec zniesławienia; ātma-saṁstutiḥ – i wobec pochwał; māna – wobec honoru; apamānayoḥ – i dyshonoru; tulyaḥ – jednakowy; tulyaḥ – jednakowy; mitra – przyjaciół; ari – i wrogów; pakṣayoḥ – wobec stron; sarva – wszystkich; ārambha – czyni wysiłek; parityāgī – wyrzeczony; guṇa-atītaḥ – transcendentalny do sił materialnych natury; saḥ – on; ucyate – mówi się, że jest.

śrī-bhagavān uvāca – Vsevišnji Gospod je rekel; prakāśam – razsvetljenost; ca – in; pravṛttim – navezanost; ca – in; moham – iluzijo; eva ca – tudi; pāṇḍava – o Pāṇḍujev sin; na dveṣṭi – ne sovraži; sampravṛttāni – čeprav so se pojavile; na nivṛttāni – niti ko prenehajo obstajati; kāṅkṣati – želi; udāsīna-vat – kakor neprizadet; āsīnaḥ – je; guṇaiḥ – z guṇami; yaḥ – kdor; na – nikoli; vicālyate – je vznemirjen; guṇāḥ – guṇe; vartante – delujejo; iti evam – to vedoč; yaḥ – kdor; avatiṣṭhati – ostane; na – nikoli; iṅgate – se omaje; sama – enak; duḥkha – v nesreči; sukhaḥ – in v sreči; sva-sthaḥ – kdor deluje skladno s svojim pravim položajem; sama – enako; loṣṭa – grudo zemlje; aśma – kamen; kāñcanaḥ – zlato; tulya – enak; priya – do tistega, kar mu je pri srcu; apriyaḥ – in do tistega, kar mu je neljubo; dhīraḥ – stanoviten; tulya – enak; nindā – v obrekovanju; ātma-saṁstutiḥ – in v hvali; māna – v časti; apamānayoḥ – in v sramoti; tulyaḥ – enak; tulyaḥ – enak; mitra – prijateljev; ari – in sovražnikov; pakṣayoḥ – do strani; sarva – vseh; ārambha – prizadevanj; parityāgī – ki se odreka; guṇa-atītaḥ – ki je nad guṇami materialne narave; saḥ – on; ucyate – rečeno je, da je.

Translation

Najwyższa osoba Boga rzekł: O synu Pāṇḍu, kto nie żywi nienawiści do oświecenia, przywiązania i ułudy, kiedy są obecne, ani nie tęskni za nimi, kiedy znikną; kto pozostaje neutralnym, transcendentalnym i niewzruszonym wobec wszelkich tych reakcji materialnych cech, wiedząc, że jedynie siły są aktywne; kto jest utwierdzony w jaźni i tak samo traktuje szczęście i niedole; jednakowym okiem patrzy na grudkę ziemi, kamień i kawałek złota; kto jednakowy jest wobec rzeczy pożądanych, jak i niepożądanych; kto jest zrównoważony i jednakowo odnosi się do pochwał; jak i do oskarżeń, kto pozostaje niezmienny wobec honoru i dyshonoru; kto traktuje wrogów na równi z przyjaciółmi; kto porzucił wszelkie materialne przedsięwzięcia – taki człowiek pokonał siły natury materialnej.

Vsevišnji Gospod je odgovoril: O Pāṇḍujev sin, kdor ne zavrača razsvetljenosti, navezanosti in iluzije, kadar se pojavijo, in ne hrepeni po njih, kadar izginejo; kdor je trden in nevznemirjen ob teh vplivih guṇ materialne narave ter ostane neprizadet in transcendentalen, vedoč, da gre zgolj za delovanje guṇ; kdor deluje skladno s svojim pravim položajem ter je enak v sreči in nesreči; kdor ne dela razlike med grudo zemlje, kamnom in zrnom zlata; kdor enako sprejme prijetno in neprijetno; kdor je stanoviten in ostane nespremenjen ob hvali in graji ter v časti in sramoti; kdor je enako naklonjen prijateljem in sovražnikom in se je odrekel vsemu materialnemu delovanju – za takega človeka je rečeno, da se je dvignil nad guṇe materialne narave.

Purport

ZNACZENIE:

Arjuna postawił trzy różne pytania i Pan odpowiada na nie po kolei. W wersetach tych Kṛṣṇa najpierw podkreśla, że osoba usytuowana transcendentalnie nigdy do nikogo nie żywi nienawiści i nie ubiega się o nic. Kiedy żywa istota przebywa w tym materialnym świecie, wcielona w jakimś materialnym ciele, znajduje się pod kontrolą jednej z trzech sił natury i wyzwala się spod tego wpływu, kiedy opuszcza to ciało. Ale dopóki przebywa w tym ciele materialnym, powinna zachowywać obojętność. Powinna zaangażować się w służbę oddania dla Pana, tak aby mogła natychmiast zapomnieć o swoim utożsamianiu się z materialnym ciałem. Kiedy ktoś jest świadomy tylko swojego ciała materialnego, działa jedynie dla zadowalania zmysłów. Kiedy jednak kieruje swoją świadomość ku Kṛṣṇie, wtedy natychmiast zarzuca zadowalanie zmysłów. Nie potrzebuje on już tego ciała materialnego i nie musi działać pod jego dyktando. Cechy sił materialnych w ciele będą działały, ale jaźń, dusza, będzie wolna od takiego działania. W jaki sposób staje się ona wolna? Nie pragnie czerpać radości z tego ciała ani nie pragnie wydostać się z niego. Więc usytuowany transcendentalnie wielbiciel automatycznie staje się wolnym. Nie musi wcale starać się o wyzwolenie spod wpływu natury materialnej.

Arjuna je postavil Gospodu Kṛṣṇi tri vprašanja in Gospod po vrsti odgovarja nanje. V teh verzih najprej pove, da človek na transcendentalni ravni ničesar ne sovraži in po ničemer ne hrepeni. Utelešeno živo bitje je v materialnem svetu zmeraj pod nadzorom ene od treh guṇ materialne narave. Ko se reši materialnega telesa, pa se znebi njihovega vpliva. Dokler je v telesu, mora biti nevznemirjeno. Vdano mora služiti Gospodu in tako se bo samodejno prenehalo enačiti z materialnim telesom. Tisti, čigar zavest je osredotočena na materialno telo, deluje samo za zadovoljstvo čutov, kdor pa zavest preusmeri na Kṛṣṇo, preneha zadovoljevati čute, ne da bi si za to posebej prizadeval. Materialnega telesa pravzaprav ne potrebujemo in ni nam treba streči njegovim zahtevam. Guṇe materialne narave imajo vpliv na telo, živo bitje, duša, pa ni pod njihovim vplivom. In kako doseže to stanje? Tako, da se osvobodi želje po uživanju materialnega telesa in po tem, da bi se znebilo telesa. Ko se bhakta dvigne na to transcendentalno raven, s tem doseže osvoboditev. Ni si mu treba posebej prizadevati za to, da bi se rešil vpliva guṇ materialne narave.

Następne pytanie dotyczyło osoby usytuowanej transcendentalnie. Osoba materialistyczna nie jest obojętna wobec tzw. honoru czy dyshonoru okazywanego jej ciału. Taki fałszywy honor czy dyshonor nie wzrusza osoby usytuowanej transcendentalnie. Wykonuje ona swoje obowiązki w świadomości Kṛṣṇy i nie dba o to, czy ludzie darzą ją szacunkiem czy też nie. Przyjmuje rzeczy, które korzystne są do wypełniania obowiązków w świadomości Kṛṣṇy, poza tym nie potrzebuje niczego materialnego – ani kamienia ani złota. Traktuje jako drogiego przyjaciela każdego, kto pomaga jej w świadomości Kṛṣṇy. Nie żywi nienawiści do swoich tzw. wrogów. Ma jednakowy stosunek do wszystkiego i widzi wszystko na jednym poziomie, gdyż wie doskonale, że nie ma nic wspólnego z tym światem materialnym. Nie wzruszają jej spory społeczne i polityczne, gdyż zna sytuację okresowych zakłóceń i wstrząsów. Nie ubiega się o nic dla siebie. Może podjąć się wszelkiego trudu dla zadowolenia Kṛṣṇy, ale dla samej siebie nie potrzebuje niczego zdobywać. Przez takie zachowanie zdobywa ona pozycję transcendentalną.

Naslednje Arjunovo vprašanje se nanaša na vedenje človeka, ki je na transcendentalni ravni. Na človeka z materialno zavestjo vplivata čast in sramota, ki se nanašata na njegovo materialno telo, kdor je na transcendentalni ravni, pa je ravnodušen do iluzorne časti in sramote. Opravlja dolžnosti, ki jih ima do Kṛṣṇe, in mu ni mar, ali ga spoštujejo ali sramotijo. Sprejme vse, kar mu pomaga pri izvrševanju njegovih dolžnosti, sicer pa ne potrebuje ničesar materialnega, najsibo kamen ali pa zlato. V vsakem človeku vidi dobrega prijatelja, ki mu pomaga služiti Kṛṣṇi, in ne sovraži svojih tako imenovanih sovražnikov. Vsem je enako naklonjen in vidi vse stvari kot enakovredne, saj dobro ve, da nima nič skupnega z materialnim svetom. Družbeni in politični dogodki ga ne zanimajo, kajti zaveda se, da so to zgolj začasni prevrati in nemiri. Nikoli ne deluje iz koristoljubja. Za Kṛṣṇo je pripravljen storiti vse, za lastno korist pa si nikoli ne prizadeva. Kdor deluje na ta način, nedvomno doseže transcendentalno raven.