TEXT 1

TEKST 1

Verš

Tekst

arjuna uvāca
sannyāsasya mahā-bāho
tattvam icchāmi veditum
tyāgasya ca hṛṣīkeśa
pṛthak keśi-niṣūdana

Synonyma

Synonyms

arjunaḥ uvāca — Arjuna pravil; sannyāsasya — odříkání; mahā-bāho — ó Pane mocných paží; tattvam — pravdu; icchāmi — přeji si; veditum — znát; tyāgasya — zříkání se; ca — také; hṛṣīkeśa — ó Pane smyslů; pṛthak — jinak; keśi-niṣūdana — ó hubiteli démona Keśīho.

arjunaḥ uvāca – Arjuna rzekł; sannyāsasya – wyrzeczenia; mahā-bāho – O potężny; tattvam – prawda; icchāmi – pragnę; veditum – zrozumieć; tyāgasya – wyrzeczenia; ca – również; hṛṣīkeśa – O panie zmysłów; pṛthak – różnie; keśi-niṣūdana – O zabójco demona Keśī.

Překlad

Translation

Arjuna řekl: Ó Pane mocných paží, vládce smyslů a hubiteli démona Keśīho! Přeji si vědět, jaký je smysl zříkání se (tyāgy) a stavu odříkání (sannyāsu).

Arjuna rzekł: O potężny, zabójco demona Keśī, panie zmysłów, pragnę zrozumieć cel wyrzecznia [tyāga] i wyrzeczonego porządku życia [sannyāsa].

Význam

Purport

Bhagavad-gītā je v zásadě úplná v sedmnácti kapitolách. Osmnáctá kapitola je dodatek shrnující témata probraná dříve. V každé kapitole Gīty Pán Kṛṣṇa zdůrazňuje, že oddaná služba prokazovaná Jemu, Nejvyšší Osobnosti Božství, je konečným cílem života. Totéž je stručně a přehledně zopakováno v osmnácté kapitole jako nejdůvěrnější poznání. V prvních šesti kapitolách byla zdůrazňována oddaná služba: yoginām api sarveṣām... Pán Kṛṣṇa tím říká: “Ze všech yogīnů či transcendentalistů je nejlepší ten, který v nitru stále myslí na Mě.” Následujících šest kapitol pojednávalo o čisté oddané službě, její povaze a činnostech, které jsou s ní spojené. V posledních šesti kapitolách bylo popsáno poznání, odříkání, působení hmotné a transcendentální energie a oddaná služba. Závěr zněl, že vše je třeba dělat ve spojení s Nejvyšším Pánem, zastoupeným slovy oṁ tat sat, jež poukazují na Viṣṇua, Svrchovanou Osobu. Třetí část Bhagavad-gīty vyjevuje, že vrcholným cílem života není nic jiného než oddaná služba. To bylo dokázáno citováním dřívějších ācāryů a uváděním pasáží z Brahma-sūtry neboli Vedānta-sūtry. Jistí impersonalisté se domnívají, že mají na poznání Vedānta-sūtry monopol, ale ve skutečnosti má Vedānta-sūtra vést k poznání oddané služby, neboť Pán sám ji sestavil a je jejím znalcem. O tom se píše v patnácté kapitole. Bhagavad-gītā vysvětluje, že v každém písmu, každé Vedě, je cílem oddaná služba.

ZNACZENIE:

Właściwie Bhagavad-gītā kończy się na Rozdziale Siedemnastym. Rozdział Osiemnasty jest uzupełniającym podsumowaniem tematów dyskutowanych wcześniej. W każdym rozdziale Bhagavad-gīty Pan Kṛṣṇa podkreśla, że służba oddania dla Najwyższej Osoby Boga jest ostatecznym celem życia. Istota służby oddania, najbardziej poufnej ścieżki wiedzy, została streszczona w Rozdziale Osiemnastym. Pierwsze sześć rozdziałów kładzie nacisk na służbę oddania: yoginām api sarveṣām... „Spośród wszystkich yoginów czy transcendentalistów, najlepszym jest ten, kto zawsze myśli o Mnie usytuowanym wewnątrz”. W następnych sześciu rozdziałach została przedyskutowana czysta służba oddania, jej natura i czynności. Trzecie sześć rozdziałów opisuje wiedzę, wyrzeczenie, działanie natury materialnej i transcendentalnej oraz służbę oddania. Wniosek jest taki, że wszelkie czyny powinny być pełnione z myślą o Najwyższej Osobie Boga i wieńczone słowami oṁ tat sat, które wskazują na Viṣṇu, Najwyższą Osobę. Trzecia część Bhagavad-gīty opisuje służbę oddania, i nic innego, jako ostateczny cel życia. Zostało to dowiedzione poprzez zacytowanie wypowiedzi ācāryów z przeszłości i cytatów z Brahma-sūtry (Vedānta-sūtry). Niektórzy impersonaliści uważają siebie za monopolistów, jeśli chodzi o znajomość Vedānta-sūtry, ale w rzeczywistości Vedānta-sūtra ma służyć zrozumieniu służby oddania, gdyż jej twórcą i znawcą jest Sam Pan. Zostało to opisane w Rozdziale Piętnastym. Tematem każdego pisma świętego, każdej Vedy, jest służba oddania. Tłumaczy to Bhagavad-gītā.

Tak jako byl shrnut celý obsah ve druhé kapitole, shrnuje veškeré učení i kapitola osmnáctá. Je vyjádřeno, že smyslem života je odříkání a dosažení transcendentální úrovně, nacházející se nad třemi kvalitami hmotné přírody. Arjuna chce vyjasnit dvě témata Bhagavad-gīty — zříkání se (tyāga) a stav odříkání (sannyās). Ptá se tedy na význam těchto dvou slov.

Tak jak Rozdział Drugi jest streszczeniem wszystkich podstawowych tematów, podobnie Rozdział Osiemnasty jest podsumowaniem wszystkich podanych instrukcji. Mówi on, że celem życia jest wyrzeczenie i osiągnięcie transcendentalnej pozycji, czyli wzniesienie się ponad trzy siły natury materialnej. Arjuna pragnie wyjaśnić dwa różne tematy Bhagavad-gīty, mianowicie wyrzeczenie (tyāga) i wyrzeczony porządek życia (sannyāsa). Dlatego zapytuje on o znaczenie tych dwu słów.

Velmi důležitá jsou dvě slova, jimiž je v tomto verši nazván Nejvyšší Pán — Hṛṣīkeśa a Keśi-niṣūdana. Hṛṣīkeśa je Kṛṣṇa jakožto Pán smyslů, jenž nám kdykoliv může pomoci docílit mentální vyrovnanosti. Arjuna Ho žádá, aby vše shrnul způsobem, který mu umožní zůstat vyrovnaný. Má však ještě nějaké pochyby a ty bývají přirovnávány k démonům. Proto Kṛṣṇu oslovuje Keśi-niṣūdano. Keśī byl hrůzostrašný démon, jehož Pán zabil, a nyní Arjuna očekává, že Kṛṣṇa zabije démona v podobě pochybnosti.

Ważne są również dwa inne słowa użyte w tym wersecie, będące imionami Najwyższego Pana – Hṛṣīkeśa i Keśi-niṣūdana. Hṛṣīkeśą jest Kṛṣṇa jako pan wszystkich zmysłów, który zawsze jest gotów pomóc nam w osiągnięciu spokoju umysłu. Dlatego Arjuna prosi Go, aby podsumował wszystko w taki sposób, aby pomogło mu to osiągnąć równowagę. Ma on jeszcze pewne wątpliwości, a wątpliwości zawsze porównywane są do demonów. Dlatego zwraca się do Kṛṣṇy jako Keśi-niṣūdany. Keśī był najstraszliwszym z demonów, które Pan zabił. Teraz Arjuna oczekuje, że Kṛṣṇa zabije również demona jego wątpliwości.