TEKST 14

TEXT 14

Tekst

daivī hy eṣā guṇa-mayī
mama māyā duratyayā
mām eva ye prapadyante
māyām etāṁ taranti te

Synonyms

daivī – transcendentalny; hi – z pewnością; eṣā – to; guṇa-mayī – składająca się z trzech sił natury materialnej; mama – Moja; māyā – energia; duratyayā – bardzo trudna do przezwyciężenia; mām – Mnie; eva – z pewnością; ye – ci, którzy; prapadyante – podporządkowują; māyām etām – ta iluzoryczna energia; taranti – pokonują; te – oni.

daivī — transtsendentaalne; hi — kindlasti; eṣā — see; guṇa-mayī — materiaalse looduse kolmest guṇast koosnev; mama — Minu; māyā — energia; duratyayā — väga raske ületada; mām — Mulle; eva — kindlasti; ye — need, kes; prapadyante — alistuvad; māyām etām — seda illusoorset energiat; taranti — ületavad; te — nemad.

Translation

Niełatwo jest przezwyciężyć tę Moją boską – składającą się z trzech sił natury materialnej – energię. Ale bez trudu mogą pokonać ją ci, którzy podporządkowali się Mnie.

Seda Minu jumalikku energiat, mis koosneb materiaalse looduse kolmest guṇast, on raske ületada, kuid nendele, kes on alistunud Minule, pole sellest kõrgemale tõusmine raske.

Purport

ZNACZENIE:

Najwyższa Osoba Boga ma niezliczone energie i wszystkie te energie są boskie. Mimo iż żywe istoty są częścią Jego energii i z tego powodu są boskie, to jednak w kontakcie z energią materialną zostaje przykryta ich wyższa, pierwotna moc. Kiedy jest się w ten sposób przykrytym przez materialną energię, pokonanie jej oddziaływania jest rzeczą całkowicie niemożliwą. Jak to już wcześniej zostało powiedziane, zarówno natura materialna, jak i duchowa, będąc emanacjami Najwyższej Osoby Boga, są wieczne. Żywe istoty należą do wiecznej, wyższej natury Pana, ale z powodu skalania naturą niższą – materią, ich złudzenie jest również wieczne. Dlatego uwarunkowana dusza jest nazywana nitya-baddha, czyli wiecznie uwarunkowaną. Nikt nie jest w stanie prześledzić historii swojego uwarunkowania, począwszy od jakiegoś momentu w materialnej historii. Wskutek tego oswobodzenie się z sideł materialnej natury jest bardzo trudne. Mimo iż ta materialna natura jest energią niższą, jest ona prowadzona ostatecznie przez najwyższą wolę, której żywa istota nie jest w stanie pokonać. Niższa natura materialna została tutaj zdefiniowana jako boska energia, dzięki jej styczności i poruszaniu się przez boską wolę. Poruszana przez naturę boską, natura materialna, chociaż niższa, działa wspaniale w konstruowaniu i destrukcji manifestacji kosmicznej. Vedy potwierdzają to w następujący sposób: māyāṁ tu prakṛtiṁ vidyān māyinaṁ tu maheśvaram. „Chociaż māyā [iluzja] jest fałszywa albo tymczasowa, podstawą māyi jest najwyższy magik – Osoba Boga, który jest Maheśvarą, najwyższym kontrolerem”. (Śvetāśvatara Upaniṣad 4.10)

Jumala Kõrgeim Isiksus omab lugematul arvul energiaid ning kõik need energiad on jumalikud. Ehkki elusolendid on Tema energiate lahutamatud osakesed ning seega samuti jumalikud, puutudes kokku materiaalse energiaga, katab see nende algse kõrgema energia. Materiaalse energia poolt kaetud elusolend ei saa selle mõju alt vabaneda. Nagu eespool öeldud, on nii materiaalne kui ka vaimne loodus, lähtudes Jumala Kõrgeimast Isiksusest, igavesed. Elusolendid kuuluvad Jumala igavese kõrgema energia hulka, kuid olles saastunud madalamast energiast, s.o. mateeriast, on ka nende illusioon igavene. Tingimustest sõltuvat hinge nimetatakse seepärast nitya-baddhaks ehk igavesti tingimustest sõltuvaks. Keegi ei suuda materiaalse maailma ajaloost välja uurida kindlat hetke, millal elusolend sattus tingimustest sõltuvusse. Ehkki materiaalne loodus on madalam energia, on materiaalse looduse küüniste vahelt vabaks pääseda väga raske, sest lõppkokkuvõttes juhib materiaalset energiat kõrgeim tahe, mille üle elusolenditel võimu ei ole. Käesolevas värsis öeldakse, et madalam, materiaalne energia on oma looduselt jumalik, sest see on ühenduses Jumalaga, ning seda juhib jumalik tahe. Toimides vastavalt jumalikule tahtele, toimib materiaalne loodus imepäraselt, kosmilist avaldumist luues ja hävitades, ehkki ta on madalam loodus. „Vedad" kinnitavad seda järgmiselt: māyāṁ tu prakṛtiṁ vidyān māyinaṁ tu maheśvaram. „Ehkki māyā [illusioon] on võlts ehk ajalik, on māyā taga peidus suurim võlur, Jumala Isiksus, kes on Maheśvara, kõrgeim kontrollija." („Śvetāśvatara Upaniṣad" 4.10)

Innym znaczeniem słowa guṇa jest sznur. Należy to rozumieć w ten sposób, że uwarunkowana dusza jest mocno związana sznurami iluzji. Człowiek ze związanymi rękami i stopami nie może uwolnić się sam. Musi otrzymać pomoc od innej osoby, która nie jest związana. Ponieważ związany nie może pomóc związanemu, oswobodziciel musi być wyzwolony. Zatem tylko Pan Kṛṣṇa, albo jego bona fide reprezentant – mistrz duchowy, może przynieść wolność uwarunkowanej duszy. Bez takiej wyższej pomocy nie można się uwolnić z więzów materialnej natury. Wolność osiągnąć można dzięki służbie oddania i świadomości Kṛṣṇy. Kṛṣṇa, będąc panem energii iluzorycznej, może rozkazać tej nieprzezwyciężonej energii, aby wyzwoliła uwarunkowaną duszę. Takie oswobodzenie nakazuje On dzięki Swojej bezprzyczynowej łasce dla podporządkowanej duszy i dzięki Swojemu ojcowskiemu uczuciu dla żywej istoty, która jest w rzeczywistości ukochanym synem Pana. Dlatego podporządkowanie się lotosowym stopom Pana jest jedynym środkiem wycofania się z mocnego uchwytu szponów natury materialnej.

Sõna guṇa teine tähendus on „köis". Tingimustest sõltuv hing on tugevalt illusiooni köitega kinni seotud. Kätest ja jalust seotud inimene ei saa end ise vabastada – selleks on vaja köidikuist vaba inimese abi. Kuna seotud inimene ei saa aidata teist kinniseotut, peab tema päästja olema köidikuist vabanenud inimene. Seega saab tingimustest sõltuva hinge vabastada üksnes Jumal Kṛṣṇa või Tema autoriteetne esindaja vaimse õpetaja näol. Sellise kõrgema abita pole materiaalse looduse köidikuist võimalik vabaneda. Pühendunud teenimine ehk Kṛṣṇa teadvus võib aidata inimesel vabanemiseni jõuda. Kṛṣṇa, olles illusoorse energia valitseja, võib käskida sellel ületamatul energial tingimustest sõltuv hing vabaks lasta. Ta annab materiaalsele energiale sellise korralduse Oma põhjendamatust armulikkusest Talle alistunud hinge vastu ning Oma vanemlikust kiindumusest elusolendi vastu, kes on algselt Jumala armastatud poeg. Seepärast on Jumala lootosjalgadele alistumine ainus viis pääseda vabaks karmi materiaalse looduse küüniste vahelt.

Znaczące są tutaj słowa mām eva. Mām oznacza – tylko Kṛṣṇie (Viṣṇu), a nie Brahmie albo Śivie. Mimo iż Brahmā i Śiva są osobami niezwykle wyniesionymi i są prawie na poziomie Viṣṇu, to jednak będąc inkarnacjami rajo-guṇy (pasji) i tamo-guṇy (ignorancji), nie są w stanie uwolnić uwarunkowanej duszy ze szponów māyi. Innymi słowy, zarówno Brahmā jak i Śiva, również pozostają pod wpływem māyi. Jedynie Viṣṇu jest panem māyi; dlatego tylko On jeden jedynie może oswobodzić uwarunkowaną duszę. Vedy (Śvetāśvatara Upaniṣad 3.8) potwierdzają to słowami: tam eva viditvā: „Wolność możliwa jest tylko poprzez zrozumienie Kṛṣṇy”. Nawet Pan Śiva potwierdza, iż wyzwolenie można osiągnąć jedynie dzięki łasce Viṣṇu. Pan Śiva mówi: mukti-pradātā sarveṣāṁ viṣṇur eva na saṁśayaḥ: „Nie ma żadnej wątpliwości co do tego, że Viṣṇu jest wyzwolicielem każdego”.

Ka sõnad mām eva on tähelepanuväärsed. Mām tähendab „üksnes Kṛṣṇale (Viṣṇule) ning mitte Brahmāle ega Śivale". Ehkki Brahmā ja Śiva on väga kõrgelt arenenud hinged, viibides Viṣṇuga peaaegu samal tasandil, ei ole need rajo-guṇa (kire) ja tamo-guṇa (teadmatuse) inkarnatsioonid suutelised vabastama tingimustest sõltuvaid hingi māyā küüniste vahelt. Teisisõnu öeldes viibivad ka Brahmā ja Śiva māyā mõju all. Üksnes Viṣṇu on māyā valitseja, ning seepärast on üksnes Tema võimeline vabastama tingimustest sõltuvaid hingi. „Vedades" („Śvetāśvatara Upaniṣad" 3.8) kinnitatakse seda fraasiga tam eva viditvā, mis tähendab, et vabanemine on võimalik üksnes Kṛṣṇa mõistmise läbi. Isegi Śiva kinnitab, et vabanemiseni saab jõuda ainult Viṣṇu armust. Śiva ütleb: mukti-pradātā sarveṣāṁ viṣṇur eva na saṁśayaḥ. „Pole kahtlust, et Viṣṇu on iga elusolendi vabastaja."