TEKST 21

TEXT 21

Tekst

kārya-kāraṇa-kartṛtve
hetuḥ prakṛtir ucyate
puruṣaḥ sukha-duḥkhānāṁ
bhoktṛtve hetur ucyate

Synonyms

kārya – skutku; kāraṇa – i przyczyny; kartṛtve – jeśli chodzi o stworzenie; hetuḥ – instrument; prakṛtiḥ – materialna natura; ucyate – jest powiedziane; puruṣaḥ – żywa istota; sukha – szczęścia; duḥkhānām – i niedoli; bhoktṛtve – w radościach; hetuḥ – instrument; ucyate – mówi się, że jest.

kārya — af virkning; kāraṇa — og årsag; kartṛtve — hvad angår skabelsen; hetuḥ — instrumentet; prakṛtiḥ — den materielle natur; ucyate — siges at være; puruṣaḥ — det levende væsen; sukha — af lykke; duḥkhānām — og lidelse; bhoktṛtve — hvad angår erfaringen af; hetuḥ — instrumentet; ucyate — siges at være.

Translation

Natura uważana jest za przyczynę wszelkiego materialnego działania i skutków, podczas gdy żywa istota jest przyczyną rozmaitego cierpienia i radości w tym świecie.

Naturen siges at være årsagen til alle materielle årsager og virkninger, hvorimod det levende væsen selv er årsag til de forskellige former for lidelse og nydelse i denne verden.

Purport

ZNACZENIE:

Przyczyną różnych przejawień ciał i zmysłów pośród żywego stworzenia jest natura materialna. Jest 8 400 000 różnych gatunków życia i te rozmaite formy są tworem natury materialnej, Są one wynikiem różnych przyjemności zmysłowych żywej istoty, która wskutek tego pragnie otrzymać odpowiednie ciało. Wędrując przez różnego rodzaju ciała, doświadcza rozmaitych przyjemności i cierpień. Przyczyną jej materialnego szczęścia i niedoli jest jej ciało, a nie ona sama. Najbardziej szczęśliwa jest jednak w swoim oryginalnym stanie; jest to bowiem jej prawdziwy stan. Ale z powodu pragnienia panowania nad naturą materialną, znajduje się w tym świecie materialnym. Inna sytuacja istnieje w świecie duchowym, który jest miejscem czystym. Natomiast w świecie materialnym musi ona ciężko walczyć i trudzić się, aby dostarczyć przyjemności ciału. Może należałoby wyraźniej stwierdzić, że ciało to jest rezultatem zmysłów. Zmysły są instrumentami zaspokajania pragnień. Całość – ciało i zmysły – są darem natury materialnej, i jak to zostanie wyjaśnione w następnym wersecie, żywa istota jest nagradzana i karana różnymi warunkami życia, odpowiednio do jej przeszłych pragnień i czynów. Odpowiednio do przeszłych pragnień i czynów żywej istoty, materialna natura umieszcza ją w różnych „rezydencjach”. Tak więc sama żywa istota jest przyczyną osiągnięcia takiej czy innej pozycji, takich czy owakich przyjemności i cierpień. Kiedy zostanie umieszczona w określonym typie ciała, podlega kontroli natury, ponieważ ciało – będąc materią – musi działać zgodnie z prawami natury. Wówczas żywa istota nie ma mocy aby zmienić to prawo. Przypuśćmy, że dostanie ona ciało psa. Skoro tylko osiągnie to ciało, musi postępować z psim zwyczajem. Nie ma innego wyboru. Kiedy dostanie ciało świni, wtedy zmuszona będzie jeść odchody i zachowywać się jak świnia. Podobnie, jeśli żywa istota osiągnie ciało półboga, musi postępować odpowiednio do tego ciała. Takie jest prawo natury. Lecz w każdych warunkach Dusza Najwyższa towarzyszy duszy indywidualnej. Zostało to wytłumaczone w Vedach (Muṇḍaka Upaniṣad 3.1.1) w sposób następujący: dvā suparṇā sayujā sakhāyaḥ. Najwyższy Pan jest tak dobry dla żywej istoty, że zawsze towarzyszy duszy indywidualnej i w każdych okolicznościach obecny jest przy niej jako Dusza Najwyższa, czyli Paramātmā.

FORKLARING: Den materielle natur er årsag til alle de forskellige manifestationer af kroppe og sanser blandt de levende væsener. Der findes 8.400.000 forskellige livsformer, og disse forskelligheder er skabt af den materielle natur. De udspringer af det levende væsens forskellige former for sanselig nydelse, og at han som følge deraf ønsker at bo i den ene eller den anden krop. Når det levende væsen placeres i forskellige kroppe, oplever han forskellige former for lykke og lidelse. Hans materielle lykke og lidelse skyldes hans krop og ikke ham selv, som han er. I det levende væsens oprindelige tilstand er der ingen tvivl om, at han nyder. Det er derfor hans virkelige tilstand. På grund af ønsket om at herske over den materielle natur befinder han sig i den materielle verden. Noget sådant forekommer ikke i den åndelige verden. Den åndelige verden er ren, men i den materielle verden kæmper alle en hård kamp for at erhverve sig forskellige slags kropslige nydelser. Det kan måske udtrykkes lidt tydeligere ved at sige, at kroppen er en effekt af sanserne. Sanserne er instrumenter for tilfredsstillelse af begær. Så hele dette sceneri med kroppen og de instrumentale sanser stilles til rådighed af den materielle natur, og som det vil fremgå klart af næste vers, bliver det levende væsen velsignet eller forbandet med forskellige situationer alt efter sine tidligere ønsker og handlinger. Den materielle natur placerer én i forskellige “boliger” ifølge ens ønsker og handlinger. Det levende væsen er selv skyld i, at han anbringes i sådanne forskellige boliger og den nydelse eller lidelse, de medfører. Men når man først er placeret i en bestemt krop, bliver man underlagt naturens kontrol, for kroppen, der er materie, handler ifølge naturens love. På det tidspunkt er det ikke i det levende væsens magt at ændre den lov. Lad os sige, at et levende væsen bliver anbragt i en hunds krop. Så snart han er anbragt i hundekroppen, er han tvunget til at handle som en hund. Han kan ikke handle på nogen anden måde. Og hvis det levende væsen placeres i en svinekrop, er han tvunget til at æde afføring og opføre sig som et svin. Hvis det levende væsen på samme måde bliver anbragt i en halvgudekrop, tvinges han til at handle ifølge den krop. Dette er naturens lov. Men Oversjælen er under alle omstændigheder hos den individuelle sjæl. Det bliver forklaret i Vedaerne (Muṇḍaka Upaniṣad 3.1.1) med ordene dvā suparṇā sayujā sakhāyā. Den Højeste Herre er så venlig mod det levende væsen, at Han altid følger den individuelle sjæl og i alle situationer er til stede som Oversjælen eller Paramātmā.