ТЕКСТ 34
TEKST 34
Текст
Tekst
прама̄тхи балавад др̣д̣хам
тасйа̄хам̇ ниграхам̇ манйе
ва̄йор ива су-душкарам
pramāthi balavad dṛḍham
tasyāhaṁ nigrahaṁ manye
vāyor iva su-duṣkaram
Пословный перевод
Synonyms
cañcalam – niespokojny; hi – z pewnością; manaḥ – umysł; kṛṣṇa – O Kṛṣṇo; pramāthi – poruszony; bala-vat – silny; dṛḍham – uparty; tasya – jego; aham – Ja; nigraham – pokonanie; manye – myślę; vāyoḥ – wiatru; iva – jak; su-duṣkaram – trudne.
Перевод
Translation
Ум неугомонен, неистов, упрям и очень силен, о Кришна, и, мне кажется, укротить его труднее, чем остановить ветер.
Ponieważ umysł jest niespokojny, buntowniczy, uparty i bardzo silny, o Kṛṣṇo, pokonanie go zdaje mi się być sztuką trudniejszą niż ujarzmienie wiatru.
Комментарий
Purport
Ум так силен и упрям, что порой берет верх над разумом, хотя по идее должен подчиняться ему. В повседневной жизни человеку приходится преодолевать множество препятствий, и ему, безусловно, очень трудно держать ум в повиновении. Обыкновенный человек может пытаться одинаково относиться к друзьям и врагам, но в конечном счете у него ничего не получится, поскольку обуздать ум труднее, чем сдержать ураганный ветер. В Ведах (Катха-упанишад, 1.3.3–4) сказано:
ZNACZENIE:
Umysł jest tak silny i uparty, że czasami pokonuje inteligencję, chociaż to on ma być podległy inteligencji, Niewątpliwie trudno jest kontrolować umysł człowiekowi w tym praktycznym świecie, gdzie na każdym kroku musi on stawiać czoła tak wielu przeciwieństwom. Ktoś w sposób sztuczny może próbować osiągnąć umysłowe zrównoważenie, zarówno w stosunku do przyjaciół, jak i do wrogów, ale właściwie żaden przeciętny człowiek nie może tego dokonać, gdyż jest to trudniejsze od kontrolowania wiejącego wiatru. Literatura wedyjska (Kaṭha Upaniṣad 1.3.3–4) mówi:
ш́арӣрам̇ ратхам эва ча
буддхим̇ ту са̄ратхим̇ виддхи
манах̣ праграхам эва ча
śarīraṁ ratham eva ca
buddhiṁ tu sārathiṁ viddhi
manaḥ pragraham eva ca
вишайа̄м̇с тешу го-чара̄н
а̄тмендрийа-мано-йуктам̇
бхоктетй а̄хур манӣшин̣ах̣
viṣayāṁs teṣu gocarān
ātmendriya-mano-yuktaṁ
bhoktety āhur manīṣiṇaḥ
«Индивидуальная душа сидит на колеснице материального тела, которой управляет возница-разум. Ум — это вожжи в руках возницы, а чувства — лошади. Под воздействием ума и чувств живое существо то радуется, то страдает. Так утверждают великие мудрецы». Разум создан для того, чтобы руководить умом, но ум столь силен и упрям, что нередко берет верх даже над разумом, подобно тому как острая инфекция иногда оказывается сильнее самых сильных лекарств. Обуздать ум можно, занимаясь йогой, но для Арджуны, жившего в миру, это было не по силам. Что же тогда говорить о современных людях? Арджуна использует здесь очень удачное сравнение: никто не в силах остановить ветер. Но усмирить беспокойный ум еще труднее. Самый легкий метод, позволяющий совладать с умом, дал людям Господь Чайтанья. Он велел им очень смиренно повторять «Харе Кришна», великую мантру, дарующую освобождение. Са ваи манах̣ кр̣шн̣а-пада̄равиндайох̣: надо думать только о Кришне. Лишь тогда ум сможет успокоиться, и ничто уже не выведет его из равновесия.
„Indywidualna istota jest pasażerem w wozie swego ciała, którego woźnicą jest inteligencja. Umysł jest przyrządem do kierowania, a końmi są zmysły. Dusza jest zatem cierpiącym lub radującym się pasażerem w towarzystwie umysłu i zmysłów. Tak rozumieją to wielcy myśliciele”. Inteligencja ma kierować umysłem, który jednak jest tak silny i uparty, że często pokonuje nawet inteligencję, tak jak ostra infekcja może przewyższyć skuteczność leku. Taki silny umysł może być kontrolowany przez praktykę yogi, ale metoda ta jest niepraktyczna dla „światowego” człowieka jak Arjuna. A cóż dopiero możemy powiedzieć o człowieku współczesnym? Użyte tutaj porównanie jest bardzo trafne: nie można ujarzmić wiejącego wiatru, a jeszcze trudniej jest ujarzmić niespokojny umysł. Najłatwiejszy sposób kontrolowania umysłu, który podał Pan Caitanya, to intonowanie w pełnej pokorze „Hare Kṛṣṇa,” wielkiej wyzwalającej mantry. Polecona metoda polega na całkowitym pogrążeniu swego umysłu w Kṛṣṇie: sa vai manaḥ kṛṣṇa-padāravindayoḥ. Tylko wówczas nie będzie żadnego innego zajęcia, które mogłoby poruszyć umysł.