VERŠ 9

TEXT 9

Verš

Tekst

janma karma ca me divyam
evaṁ yo vetti tattvataḥ
tyaktvā dehaṁ punar janma
naiti mām eti so ’rjuna

Synonyma

Synoniemen

janma — narodenie; karma — činy; ca — tiež; me — Moje; divyam — transcendentálne; evam — takto; yaḥ — ten, kto; vetti — pozná; tattvataḥ — v skutočnosti; tyaktvā — opustí; deham — toto telo; punaḥ — znovu; janma — narodenie; na — nikdy; eti — dosiahne; mām — ku Mne; eti — dosiahne; saḥ — on; arjuna — ó, Arjuna.

janma — geboorte; karma — activiteit; ca — ook; me — van Mij; divyam — transcendentale; evam — op deze manier; yaḥ — iemand die; vetti — weet; tattvataḥ — werkelijk; tyaktvā — terzijde latend; deham — dit lichaam; punaḥ — opnieuw; janma — geboorte; na — nooit; eti — bereikt; mām — naar Mij; eti — bereikt; saḥ — hij; arjuna — o Arjuna.

Překlad

Vertaling

Kto pozná transcendentálnu povahu Môjho zjavenia a Mojich činov, keď opúšťa svoje telo, ten sa znovu nenarodí v tomto hmotnom svete, ale dosiahne Moje večné sídlo, ó, Arjuna.

Wie de transcendentale aard van Mijn verschijnen en activiteiten kent, wordt na het verlaten van zijn lichaam niet opnieuw geboren in de materiële wereld, maar bereikt Mijn eeuwige woning, o Arjuna.

Význam

Betekenisverklaring

Spôsob, akým Boh zostupuje zo Svojho transcendentálneho sídla, bol vysvetlený už v šiestom verši. Kto dokáže pochopiť pravdu o Jeho zjavení, je v skutočnosti vyslobodený z hmotného otroctva a navráti sa do Božieho kráľovstva hneď po opustení hmotného tela. Oslobodiť sa od hmotného otroctva nie je ľahké. Impersonalisti a yogīni dosiahnu vyslobodenie až po mnohoživotnom úsilí. A dokonca aj potom je vyslobodenie, ktoré dosiahnu (splynutie s neosobným brahmajyoti), iba čiastočné, pretože im hrozí, že sa budú musieť opäť vrátiť do hmotného sveta. Oddaný však po opustení tela dosiahne Pánovo sídlo jednoducho vďaka tomu, že pochopí transcendentálnu povahu Pánovho tela a činov a nevystavuje sa tak nebezpečenstvu, že sa bude musieť vrátiť do hmotného sveta.

V Brahma-saṁhite (5.33) sa píše, že Pán má mnoho podôb a inkarnácií, advaitam acyutam anādim ananta-rūpam. Napriek tomu, že tu je veľa transcendentálnych podôb Pána, všetky zostávajú stále rovnakou Najvyššou Božskou Osobnosťou. Človek musí byť presvedčený o tejto skutočnosti, aj keď svetskí učenci a empirickí filozofi to nikdy nepochopia. Vo Vedach (Puruṣa-bodhinī Upaniṣade) sa uvádza:

Het neerdalen van de Heer vanuit Zijn transcendentale woning werd al in het zesde vers uitgelegd. Wie de waarheid van het verschijnen van de Persoonlijkheid Gods kan begrijpen, is al bevrijd van materiële gebondenheid en keert daarom onmiddellijk terug naar het koninkrijk van God, zodra hij zijn huidige materiële lichaam verlaat. Zo’n bevrijding van het levend wezen van materiële gebondenheid is helemaal geen eenvoudige zaak. De impersonalisten en yogī’s bereiken alleen na heel veel moeite en vele, vele levens bevrijding. Maar zelfs dan is de bevrijding die ze bereiken — opgaan in de onpersoonlijke brahmajyoti van de Heer — maar gedeeltelijk en bestaat het gevaar op terugkeer naar de materiële wereld. De toegewijde daarentegen bereikt, nadat hij dit lichaam heeft opgegeven, de woning van de Heer eenvoudig omdat hij de transcendentale aard van het lichaam en de activiteiten van de Heer kent; zo loopt hij niet het risico terug te moeten keren naar de materiële wereld.

In de Brahma-saṁhitā (5.33) wordt gezegd dat de Heer vele, vele gedaanten en incarnaties heeft: advaitam acyutam anādim ananta-rūpam. Hoewel er vele transcendentale gedaanten van de Heer zijn, zijn ze allemaal īīn en dezelfde Allerhoogste Persoonlijkheid Gods. Men moet dit feit goed begrijpen en ervan overtuigd zijn, ook al is het voor wereldse geleerden en empirische filosofen ondoorgrondelijk. Zo wordt in de Veda’s (Puruṣa-bodhinī Upaniṣad) het volgende gezegd:

eko devo nitya-līlānurakto
bhakta-vyāpī hṛdy antar-ātmā

„Jediný Najvyšší Pán sa vo Svojich nespočetných transcendentálnych podobách večne zamestnáva láskyplnou výmenou vzťahov so Svojimi čistými oddanými.“ Śrī Kṛṣṇa v tomto verši Bhagavad-gīty Osobne potvrdzuje toto vedske tvrdenie. Kto prijme túto pravdu podloženú Vedami a autoritou Najvyššieho Pána a kto nemárni čas filozofickými špekuláciami, dosiahne najvyšší, dokonalý stupeň vyslobodenia. Nepochybne dosiahne vyslobodenie vďaka jednoduchému prijatiu tejto pravdy s vierou. Vedske tvrdenie tat tvam asi tu nachádza svoje pravdivé uplatnenie. Každý, kto považuje Kṛṣṇu za Najvyššieho a osloví Ho: „Ty si Najvyšší Brahman, Božská Osobnosť“, sa isto-iste okamžite vyslobodí a zaručí si tak vstup do Kṛṣṇovej transcendentálnej spoločnosti. Inými slovami, takýto verný oddaný dosiahne dokonalosť, čo potvrdzuje Śvetāśvatara Upaniṣad (3.8):

‘Die ene Allerhoogste Persoonlijkheid Gods heeft vele, vele transcendentale gedaanten waarmee Hij eeuwige relaties met Zijn zuivere toegewijden aangaat.’

Deze Vedische uitspraak wordt in dit vers van de Gītā persoonlijk door de Heer bevestigd. Wie deze waarheid aanvaardt, vertrouwend op het gezag van de Veda’s en de Allerhoogste Persoonlijkheid Gods en zijn tijd niet verspilt met filosofische speculaties, bereikt het hoogste, volmaakte niveau van bevrijding. Door eenvoudig deze waarheid in goed vertrouwen te aanvaarden, zal iemand ongetwijfeld bevrijding bereiken.

De Vedische uitspraak tat tvam asi is eigenlijk hier van toepassing. Iedereen die begrijpt dat Heer Kṛṣṇa de Allerhoogste is of die tegen de Heer zegt: ‘U bent dat Allerhoogste Brahman, de Persoonlijkheid Gods,’ is beslist meteen bevrijd en daardoor is zijn toegang tot het transcendentale gezelschap van de Heer gegarandeerd. Met andere woorden, zo’n toegewijde die vol vertrouwen is, bereikt de perfectie; dit wordt bevestigd door de volgende Vedische uitspraak:

tam eva viditvāti mṛtyum eti
nānyaḥ panthā vidyate ’yanāya

„Človek môže dosiahnuť dokonalý stav vyslobodenia sa z kolobehu rodenia a smrti iba vďaka tomu, že pozná Pána, Najvyššiu Božskú Osobnosť. Niet iného spôsobu, ako dosiahnuť túto dokonalosť.“ To znamená, že ten, kto nepochopil, že Śrī Kṛṣṇa je Najvyššia Božská Osobnosť, je celkom iste v nevedomosti. Preto nikto nemôže dosiahnuť vyslobodenie, keď, ako sa hovorí, líže med cez sklo, čiže keď tlmočí Bhagavad-gītu zo svetského hľadiska. Je možné, že takí empirickí filozofi zohrávajú dôležitú úlohu v hmotnom svete, ale nemusia byť hodní vyslobodenia. Títo namyslení svetskí učenci si musia počkať na bezpríčinnú milosť oddaného Pána. Preto by sme si mali byť plne vedomí Kṛṣṇu s vierou a poznaním, a tak dosiahnuť dokonalosť.

‘Men kan het volmaakte niveau van de bevrijding van geboorte en dood bereiken, eenvoudig door de Heer, de Allerhoogste Persoonlijkheid Gods, te kennen; er bestaat geen andere manier om deze volmaaktheid te bereiken.’ (Śvetāśvatara Upaniṣad 3.8)

Dat er geen alternatief bestaat, betekent dat iemand die niet begrijpt dat Kṛṣṇa de Allerhoogste Persoonlijkheid Gods is, zeker in de hoedanigheid onwetendheid verkeert en dus geen verlossing zal bereiken door zogezegd aan de buitenkant van een honingpot te likken, dat wil zeggen: door de Bhagavad-gītā te interpreteren met behulp van wereldse geleerdheid. Zulke empirische filosofen mogen dan in de materiële wereld een zeer belangrijke rol spelen, maar ze komen niet noodzakelijkerwijs in aanmerking voor bevrijding. Dergelijke opgeblazen wereldse geleerden zullen op de grondeloze genade van een toegewijde van de Heer moeten wachten. Men moet het Kṛṣṇa-bewustzijn daarom met geloof en kennis cultiveren en op die manier volmaaktheid bereiken.