Skip to main content

ТЕКСТ 39

Bg 2.39

Текст

Tekst

эша̄ те ’бхихита̄ са̄н̇кхйе
буддхир йоге тв има̄м̇ ш́р̣н̣у
буддхйа̄ йукто йайа̄ па̄ртха
карма-бандхам̇ праха̄сйаси
eṣā te ’bhihitā sāṅkhye
buddhir yoge tv imāṁ śṛṇu
buddhyā yukto yayā pārtha
karma-bandhaṁ prahāsyasi

Пословный перевод

Synoniemen

эша̄ — этот; те — тебе; абхихита̄ — описанный; са̄н̇кхйе — аналитически; буддхих̣ — разум; йоге — в деятельности не ради плодов; ту — но; има̄м — этот; ш́р̣н̣у — слушай; буддхйа̄ — разумом; йуктах̣ — соединенный; йайа̄ — которым; па̄ртха — о сын Притхи; карма-бандхам — от бремени греха; праха̄сйаси — оставишь.

eṣā — dit alles; te — aan jou; abhihitā — beschreven; sāṅkhye — volgens analytische filosofie; buddhiḥ — intelligentie; yoge — als activiteit die niet resultaatgericht is; tu — maar; imām — dit; śṛṇu — luister; buddhyā — door intelligentie; yuktaḥ — verbonden; yayā — waardoor; pārtha — o zoon van Pṛthā; karma-bandham — gebondenheid door karma; prahāsyasi — je kunt bevrijd worden van.

Перевод

Vertaling

До сих пор Я излагал тебе это знание аналитически, а теперь буду говорить о нем с точки зрения бескорыстной деятельности. О сын Притхи, действуя в соответствии с этим знанием, ты освободишься от рабства последствий своей деятельности.

Tot dusver heb Ik je deze kennis op analytische wijze uitgelegd; luister nu hoe Ik haar omschrijf met betrekking tot het verrichten van activiteiten die geen karma opleveren. O zoon van Pṛthā, handel je volgens deze kennis, dan kun je jezelf bevrijden van de gebondenheid die veroorzaakt wordt door activiteiten.

Комментарий

Betekenisverklaring

Согласно ведическому словарю «Нирукти», слово сан̇кхйа̄ означает «дисциплина, подробно описывающая вещи и явления». Санкхья — это философия, которая описывает истинную природу души, а йога — это практика, помогающая обуздать свои чувства. Желание Арджуны уклониться от сражения было не что иное, как потворство собственным чувствам. Забыв о своем первоочередном долге, он хотел отказаться воевать, поскольку думал, что, сохранив жизнь своим родным и близким, обретет большее счастье, чем то, которое принесет ему царство, завоеванное ценой гибели его двоюродных братьев, сыновей Дхритараштры. Делая свой выбор, он руководствовался эгоистическим стремлением удовлетворить прихоти своих чувств. Счастье, которое принесет Арджуне победа в сражении, так же как и счастье, которое он испытает, увидев своих сородичей живыми и невредимыми, основано на его личных интересах, ради которых он был готов пренебречь своим долгом и поступить вопреки рассудку. Поэтому Кришна хотел объяснить Арджуне, что, убив тело своего деда, он не убьет его душу. Господь рассказал ему о том, что все индивидуальные существа, включая Самого Господа, вечно остаются таковыми: они были личностями в прошлом, являются ими в настоящем и сохранят свою индивидуальность в будущем. Все мы вечно являемся индивидуальными душами. Мы меняем тела, как одежду, но сохраняем свою индивидуальность, даже когда сбрасываем с себя оковы материального тела и обретаем освобождение. Господь Кришна очень ясно и подробно описал Арджуне природу души и тела. Такое всестороннее описание души и тела по определению словаря «Нирукти» называют санкхьей. Эта санкхья не имеет ничего общего с философией санкхьи атеиста Капилы. Задолго до появления самозванца Капилы и его санкхьи истинная философиясанкхьи была изложена в «Шримад-Бхагаватам» Господом Капилой, воплощением Господа Кришны, который объяснил ее Своей матери Девахути. Он учил, что пуруша, Верховный Господь, действует и что Он создает материальный мир, бросая взгляд на пракрити. О том же самом говорится в Ведах и в «Гите». В Ведах сказано, что Господь бросил взгляд напракрити, материальную природу, и оплодотворил ее крошечными индивидуальными душами. В материальном мире все эти души действуют ради удовлетворения потребностей собственных чувств и, околдованные материальной энергией, считают себя наслаждающимися. Такая душа не может избавиться от этого образа мыслей вплоть до освобождения из материального плена, которое она обретает, желая слиться с Богом. Это последняя ловушка майи, иллюзии, заставляющей живое существо искать чувственных удовольствий, и только после множества жизней, проведенных в погоне за наслаждениями, самые возвышенные души предаются Ва̄судеве, Господу Кришне, завершая таким образом свои поиски высшей истины.

Volgens de Nirukti, het Vedisch woordenboek, betekent saṅkhyā dat wat dingen gedetailleerd beschrijft en sāṅkhya verwijst naar die filosofie die de ware natuur van de ziel beschrijft. En yoga heeft betrekking op het beheersen van de zintuigen.

Arjuna’s idee om niet te vechten was gebaseerd op zinsbevrediging. Hij vergat wat zijn belangrijkste plicht was en wilde stoppen met vechten, omdat hij dacht dat hij gelukkiger zou worden door zijn familieleden en verwanten niet te doden, dan door te genieten van het koninkrijk na de overwinning op zijn neven en broers, de zonen van Dhṛtarāṣṭra. Deze twee gedachtegangen waren gebaseerd op zinsbevrediging. Zowel het geluk verkregen door hen te verslaan als het geluk verkregen door hen levend en wel te zien, is gebaseerd op persoonlijke zinsbevrediging, waarbij zelfs wijsheid en plicht worden opgeofferd. Kṛṣṇa wilde Arjuna daarom uitleggen dat het doden van het lichaam van zijn Grootvader niet betekende dat de ziel zelf werd gedood en Hij legde uit dat alle individuele personen, de Heer Zelf inbegrepen, eeuwige individuen zijn; in het verleden waren ze individuen, in het heden zijn ze individuen en in de toekomst zullen ze individuen blijven, omdat we allemaal eeuwig individuele zielen zijn. We veranderen eenvoudig ons lichamelijk kostuum op verschillende manieren, maar eigenlijk houden we onze individualiteit zelfs nadat we bevrijd zijn van de gebondenheid in het materiële kostuum. Heer Kṛṣṇa heeft de analytische studie van ziel en lichaam heel treffend uitgelegd en deze kennis die de ziel en het lichaam vanuit verschillende standpunten beschrijft, wordt hier, uitgaande van het Nirukti-woordenboek, aangeduid met sāṅkhya.

Deze sāṅkhya heeft niets te maken met de sāṅkhya-filosofie van de atheïst-ische Kapila. Ver vóór de sāṅkhya van de bedrieger Kapila werd de sāṅkhya-filosofie al door de werkelijke Heer Kapila, de incarnatie van Heer Kṛṣṇa, uiteen gezet in het Śrīmad-Bhāgavatam, toen Hij deze aan Zijn moeder Devahūti uitlegde. Hij legt duidelijk uit dat de puruṣa of de Allerhoogste Heer actief is en dat Hij creëert door Zijn blik over de prakṛti te laten gaan. Dit wordt in de Veda’s en ook in de Gītā aanvaard. De beschrijving in de Veda’s geeft aan dat de Heer Zijn blik over de prakṛti, de materiële natuur, laat gaan en haar zwanger maakt met atomische individuele zielen. Al deze individuele zielen werken in de materiële wereld voor zinsbevrediging en omdat ze in de ban van de materiële energie zijn, denken ze dat ze genieters zijn. Deze mentaliteit wordt tot op het laatste punt van bevrijding voortgesleept wanneer het levend wezen īīn wil worden met de Heer. Dit is de laatste valstrik van māyā, de illusie van zinsbevrediging. Pas na vele, vele levens van zulke activiteiten van zinsbevrediging geeft een grote ziel zich over aan Vāsudeva, Heer Kṛṣṇa, waarmee de zoektocht naar de uiteindelijke waarheid volbracht is.

Предавшись Кришне, Арджуна уже принял Его своим духовным учителем: ш́ишйас те ’хам̇ ш́а̄дхи ма̄м̇ тва̄м̇ прапаннам. Поэтому сейчас Кришна собирается рассказать Арджуне о деятельности в рамках буддхи-йоги, или карма-йоги, то есть о преданном служении, единственная цель которого — удовлетворить Господа. Суть буддхи-йоги очень ясно описана в десятом стихе десятой главы «Бхагавад-гиты»: буддхи-йога — это непосредственный союз с Господом, который в образе Параматмы пребывает в сердце каждого живого существа. Однако вступить в общение с Господом можно, только преданно служа Ему. Поэтому тот, кто приходит к трансцендентному любовному служению Господу, иначе говоря, тот, кто обретает сознание Кришны, удостаивается особой милости Господа и достигает ступени буддхи-йоги. Вот почему Господь говорит, что только тому, кто, движимый трансцендентной любовью, постоянно служит Ему, Он открывает чистое знание о преданности и любви. Таким образом преданный без особых усилий получает право общаться с Господом в Его вечном, исполненном блаженства царстве.

Arjuna heeft Kṛṣṇa al als zijn spiritueel leraar aanvaard door zich aan Hem over te geven: śiṣyas te ’haṁ śādhi māṁ tvāṁ prapannam. Kṛṣṇa zal hem nu dus de werking uitleggen van buddhi-yoga of karma-yoga, of met andere woorden, het beoefenen van devotionele dienst die alleen bedoeld is voor de zinsbevrediging van de Heer. Deze buddhi-yoga wordt in hoofdstuk tien, tekst tien, duidelijk uitgelegd als een rechtstreeks contact met de Heer, die in ieders hart aanwezig is als Paramātmā. Maar zonder devotionele dienst kan zulk nauw contact niet bestaan. Wie vastberaden bezig is met devotionele of transcendentale liefdedienst aan de Heer, of, anders gezegd, met Kṛṣṇa-bewustzijn, bereikt door de speciale genade van de Heer dit niveau van buddhi-yoga. De Heer zegt daarom dat Hij alleen zuivere kennis van devotie schenkt aan hen die altijd uit transcendentale liefde devotionele dienst verrichten. Op die manier kan de toegewijde Hem gemakkelijk bereiken in het eeuwig koninkrijk van God, dat vol geluk is.

Итак, буддхи-йога, о которой идет речь в данном стихе, — это преданное служение Господу, а употребленное здесь слово са̄н̇кхйа не имеет никакого отношения к атеистической санкхье самозванца Капилы. Было бы ошибкой думать, что упомянутая здесь санкхья-йога каким-либо образом связана с атеистической философией санкхьи. Во-первых, в те времена эта философия не имела никакого влияния, а во-вторых, Господь Кришна не стал бы упоминать эти отвергающие Бога измышления. Настоящая философия санкхьи изложена Господом Капилой в «Шримад-Бхагаватам», но даже она, по сути дела, не имеет прямого отношения к предмету обсуждения. В данном стихе под словом са̄н̇кхйа подразумевается аналитическое описание души и тела. Проанализировав природу души, Господь Кришна хотел подвести Арджуну к буддхи-йоге, или бхакти-йоге. В этом смысле санкхья Господа Кришны и санкхья Господа Капилы, изложенная в «Бхагаватам», неотличны друг от друга. И то и другое — бхакти-йога. Поэтому Господь Кришна говорит, что только не слишком разумные люди проводят различие между санкхья-йогой и бхакти-йогой: са̄н̇кхйа-йогау пр̣тхаг ба̄ла̄х̣ праваданти на пан̣д̣ита̄х̣.

De buddhi-yoga, die in dit vers wordt genoemd, is dus devotionele dienst aan de Heer en het woord ‘sāṅkhya’, dat ook genoemd wordt, heeft niets te maken met de atheïstische sāṅkhya-yoga die verkondigd werd door de bedrieger die zich voor de ware Kapila uitgaf. Het is dus een misverstand als men denkt dat de sāṅkhya-yoga waarvan hier sprake is iets te maken zou hebben met de atheïstische sāṅkhya. Deze filosofie had destijds niet de minste invloed en evenmin zou Heer Kṛṣṇa er iets om hebben gegeven om zulke goddeloze filosofische speculaties te vermelden. Echte sāṅkhya-filosofie wordt in het Śrīmad-Bhāgavatam beschreven door Heer Kapila, maar zelfs die sāṅkhya heeft niets te maken met het onderwerp dat hier behandeld wordt. Sāṅkhya betekent hier de analytische beschrijving van lichaam en ziel. Heer Kṛṣṇa heeft alleen een analytische beschrijving van de ziel gegeven om Arjuna tot het punt van buddhi-yoga of bhakti-yoga te brengen. De sāṅkhya van Heer Kṛṣṇa en de sāṅkhya van Heer Kapila, zoals die in het Bhāgavatam beschreven wordt, zijn daarom een en dezelfde. Ze zijn niets dan bhakti-yoga. Heer Kṛṣṇa zegt daarom dat alleen minder intelligente mensen een onderscheid maken tussen sāṅkhya-yoga en bhakti-yoga (sāṅkhya-yogau pṛthag bālāḥ pravadanti na paṇḍitāḥ).

Разумеется, атеистическая санкхья не имеет ничего общего с бхакти-йогой, и тем не менее глупцы заявляют, будто в «Бхагавад-гите» речь идет о санкхья-йоге атеиста Капилы.

Natuurlijk heeft de atheïstische sāṅkhya-yoga niets te maken met bhakti-yoga, maar toch beweren minder intelligente mensen dat er in de Bhagavad-gītā naar de atheïstische sāṅkhya-yoga wordt verwezen.

Необходимо понять, что буддхи-йога — это деятельность в сознании Кришны, то есть исполненное блаженства и знания преданное служение Господу. Тот, кто трудится исключительно ради удовлетворения Господа, каким бы тяжелым ни был его труд, действует в соответствии с принципами буддхи-йоги и потому постоянно испытывает духовное блаженство. Занимаясь этой духовной деятельностью, человек по милости Господа, без дополнительных усилий обретает духовное знание и полное освобождение от материального рабства. Деятельность в сознании Кришны коренным образом отличается от кармической деятельности, особенно от деятельности ради чувственных удовольствий или мирского, семейного счастья. Таким образом, буддхи-йога — это трансцендентная деятельность, которой мы должны заниматься.

Men moet daarom begrijpen dat buddhi-yoga betekent: werken in Kṛṣṇa-bewustzijn in het volledige geluk en de volledige kennis van devotionele dienst. Wie alleen werkt om de Heer tevreden te stellen, hoe moeilijk zulk werk ook is, werkt in overeenstemming met de principes van buddhi-yoga en zal altijd transcendentaal gelukkig zijn. Door zulke transcendentale bezigheden krijgt men door de genade van de Heer vanzelf een transcendentaal inzicht dat volledig is en op die manier is iemands bevrijding op zichzelf compleet, zonder dat hij daarbuiten moeite hoeft te doen om kennis te vergaren. Er bestaat een groot verschil tussen Kṛṣṇa-bewuste activiteiten en activiteiten die gericht zijn op zinsbevrediging in termen van een gelukkig gezinsleven en materieel geluk. Buddhi-yoga is daarom de transcendentale kwaliteit van de activiteiten die we verrichten.