ТЕКСТ 26
Bg 2.26
Текст
Tekst
нитйам̇ ва̄ манйасе мр̣там
татха̄пи твам̇ маха̄-ба̄хо
наинам̇ ш́очитум архаси
nityaṁ vā manyase mṛtam
tathāpi tvaṁ mahā-bāho
nainaṁ śocitum arhasi
Пословный перевод
Synoniemen
atha — maar als; ca — en; enam — deze ziel; nitya-jātam — voortdurend geboren; nityam — voor eeuwig; vā — of; manyase — je zo denkt; mṛtam — dood; tathā api — nog steeds; tvam — je; mahā-bāho — o sterkgearmde; na — nooit; enam — over de ziel; śocitum — treuren; arhasi — moet.
Перевод
Vertaling
Но даже если ты думаешь, что душа [или признаки жизни] постоянно рождается и навеки умирает, у тебя все равно нет причин для скорби, о могучерукий Арджуна.
Wanneer je daarentegen denkt dat de ziel [of de levenssymptomen] altijd geboren wordt en voorgoed sterft, dan heb je nog geen reden tot treuren, o sterkgearmde.
Комментарий
Betekenisverklaring
Всегда находятся философы, которые, подобно буддистам, не верят в то, что душа может существовать самостоятельно, отдельно от тела. Такие философы существовали и в те времена, когда Господь Кришна поведал «Бхагавад-гиту». Тогда их называли локаятиками ивайбхашиками. Они утверждали, будто жизнь возникает из соединения материальных элементов на определенном этапе их эволюции. Эту точку зрения разделяют многие современные ученые и философы-материалисты. Они считают, что тело является сочетанием физических элементов и на определенном этапе развития, в результате взаимодействия физических и химических элементов, в нем возникают признаки жизни. Подобные представления составляют философскую основу такого учения, как теория эволюции. В наши дни эту философию активно используют многие псевдорелигиозные группы, которые особенно популярны в Америке, а также нигилистические буддийские секты, проповедующие атеизм.
Er bestaat altijd een bepaald type filosofen, nagenoeg gelijk aan de boeddhisten, die niet geloven in het afzonderlijk bestaan van de ziel los van het lichaam. Toen Heer Kṛṣṇa de Bhagavad-gītā sprak, bestonden er ook zulke filosofen en ze stonden bekend als de lokāyatika’s en vaibhāṣika’s. Zulke filosofen beweren dat levensverschijnselen optreden wanneer er sprake is van een bepaalde rijpingsgraad van een materiële samenstelling. De moderne, materiële wetenschappers en materialistische filosofen houden er dezelfde gedachten op na. Volgens hen is het lichaam een combinatie van fysische elementen en door interactie tussen de fysische en chemische elementen ontwikkelen zich op een gegeven moment levensverschijnselen. De antropologie is op deze filosofie gebaseerd. Tegenwoordig hangen veel pseudoreligies, die nu in Amerika in de mode zijn, deze filosofie en die van de nihilistische, niet-devotionele boeddhistische scholen aan.
Даже если бы Арджуна, подобно приверженцам философии вайбхашика, не верил в существование души, у него все равно не было бы причин для скорби. Какой смысл горевать об исчезновении каких-то химических веществ и из-за этого отказываться от исполнения своего долга? Современная наука и армия, чтобы добиться военного превосходства, расходуют тонны химических веществ. Согласно философии вайбхашика, душа, или атма, погибает вместе со смертью материального тела. Таким образом, независимо от того, придерживался ли Арджуна точки зрения Вед и признавал существование души или не верил в это, у него не было причин для скорби. Философия вайбхашика утверждает, что материя ежесекундно производит на свет великое множество живых существ и каждую секунду ровно столько же их погибает, поэтому нет смысла жалеть их и сокрушаться. Если душа никогда не родится вновь, Арджуне не нужно бояться, что, убив своих родственников, он будет страдать за этот грех. Вместе с тем Кришна язвительно называет Арджуну маха̄-ба̄хо, могучеруким, ибо Сам Кришна не признает философию вайбхашика, которая противоречит учению Вед. Будучи кшатрием, Арджуна принадлежал к ведической культуре, поэтому ему надлежало оставаться верным ее традициям.
Zelfs al geloofde Arjuna niet in het bestaan van de ziel — zoals in de vaibhāṣika-filosofie — dan zou er nog geen reden tot treuren zijn. Niemand betreurt het verlies van een bepaalde massa chemicaliën en geeft er zijn voorgeschreven plicht voor op. In de moderne wetenschap en tijdens wetenschappelijke oorlogvoering worden zoveel tonnen chemicaliën verspild om de overwinning op de vijand te behalen.
Volgens de vaibhāṣika-filosofie verdwijnt de ziel of de ātmā tegelijkertijd met het verval van het lichaam. Hoe dan ook, of Arjuna nu de Vedische conclusie aanvaardde dat er een atomische ziel bestaat of niet in het bestaan van de ziel geloofde, in beide gevallen had hij geen reden tot treuren. Omdat er volgens deze theorie ieder moment zoveel levende wezens uit materie voortkomen en er ieder moment zoveel van hen worden vernietigd, is er geen enkele reden om zulke gebeurtenissen te betreuren. Als er voor de ziel geen wedergeboorte zou bestaan, dan zou Arjuna geen reden hebben om bang te zijn voor karmische reacties op zonden vanwege het doden van zijn grootvader en zijn leraar. Maar tegelijkertijd spreekt Kṛṣṇa hem sarcastisch aan met mahā-bāhu, sterkgearmde, omdat Hij in ieder geval de theorie van de vaibhāṣika’s, die de Vedische wijsheid naast zich neerlegt, niet aanvaardde. Als kṣatriya maakte Arjuna deel uit van de Vedische cultuur en daarom hoorde hij de principes van deze cultuur te blijven volgen.