TEXT 1

Tekst

Verš

śrī-bhagavān uvāca
anāśritaḥ karma-phalaṁ
kāryaṁ karma karoti yaḥ
sa sannyāsī ca yogī ca
na niragnir na cākriyaḥ

Synoniemen

Synonyma

śrī-bhagavān uvāca — de Heer zei; anāśritaḥ — zonder toevlucht te nemen; karma-phalam — van het resultaat van activiteiten; kāryam — verplicht; karma — activiteit; karoti — verricht; yaḥ — iemand die; saḥ — hij; sannyāsī — in de onthechte levensorde; ca — ook; yogī — mysticus; ca — ook; na — niet; niḥ — zonder; agniḥ — vuur; na — noch; ca — ook; akriyaḥ — zonder plicht.

śrī-bhagavān uvāca — Svrchovaný Pán pravil; anāśritaḥ — nepřijímající útočiště; karma-phalam — výsledku práce; kāryam — povinnou; karma — práci; karoti — vykonává; yaḥ — ten, kdo; saḥ — on; sannyāsī — ve stavu odříkání; ca — také; yogī — mystik; ca — také; na — ne; niḥ — bez; agniḥ — oheň; na — ani; ca — také; akriyaḥ — bez povinnosti.

Vertaling

Překlad

De Allerhoogste Persoonlijkheid Gods zei: Wie niet gehecht is aan de vruchten van zijn activiteiten en handelt volgens zijn plicht, bevindt zich in de onthechte levensorde en is de ware mysticus, maar niet degene die geen vuur ontsteekt en geen plichten vervult.

Nejvyšší Pán, Osobnost Božství, pravil: Pravý mystik a sannyāsī je ten, kdo nelpí na plodech své práce a jedná, jak má — nikoliv ten, kdo nerozněcuje oheň a neplní žádnou povinnost.

Betekenisverklaring

Význam

In dit hoofdstuk legt de Heer uit dat het systeem van de achtvoudige yogamethode een middel is om de geest en de zintuigen te beheersen. Maar voor de mensen in het algemeen is dit systeem zeer moeilijk te beoefenen, vooral in het Kali-tijdperk. Hoewel in dit hoofdstuk de achtvoudige yogamethode wordt aanbevolen, benadrukt de Heer dat de methode van karma-yoga, actie in Kṛṣṇa-bewustzijn, beter is. Iedereen werkt in deze wereld om zijn gezin en hun bezittingen te onderhouden. Niemand werkt zonder eigenbelang, zonder persoonlijke bevrediging of die nu strikt voor iemand zelf is of uitgebreid [naar dierbaren].

Het criterium van perfectie is actief zijn in Kṛṣṇa-bewustzijn, zonder van de resultaten van die activiteiten te willen genieten. Actief zijn in Kṛṣṇa-bewustzijn is de plicht van ieder levend wezen, omdat ieder levend wezen in essentie een integrerend deeltje van de Allerhoogste is. De delen van het lichaam werken om het hele lichaam tevreden te stellen. De ledematen van het lichaam zijn niet bezig voor hun eigenbelang, maar om het complete geheel tevreden te stellen. Op dezelfde manier is het levend wezen dat actief is voor het allerhoogste geheel en niet voor persoonlijke bevrediging, de perfecte sannyāsī, de perfecte yogī.

V této kapitole Pán líčí proces osmistupňové yogy, který je prostředkem k ovládnutí mysli a smyslů. Pro obyčejné lidi je však velice obtížný, zvláště ve věku Kali. I když je osmistupňová yoga v této kapitole doporučena, Pán zdůrazňuje, že karma-yoga neboli jednání s vědomím Kṛṣṇy je lepší. Každý v tomto světě jedná, aby se postaral o svou rodinu a vše, co k ní patří; nikdo však nepracuje bez vidiny nějakého sobeckého zájmu či osobního uspokojení — ať už má úzké či široké zaměření. Dokonalostí je jednat vědom si Kṛṣṇy, nikoliv s vidinou požitku z plodů své práce. Jednat s vědomím Kṛṣṇy je povinností každé živé bytosti, neboť všechny jsou od přírody nedílnými částmi Nejvyššího. Části těla jednají v zájmu uspokojení celého těla. Údy nejsou v činnosti, aby uspokojily sebe, ale celek — tělo. A živá bytost, která jedná v zájmu uspokojení svrchovaného celku a ne sebe sama, je dokonalý sannyāsī, dokonalý yogī.

Sannyāsī’s denken soms ten onrechte dat ze bevrijd zijn geraakt van alle materiële plichten en stoppen daarom met het verrichten van agnihotra yajña’s (vuuroffers), maar eigenlijk denken ze alleen aan hun eigenbelang, omdat het hun doel is īīn te worden met het onpersoonlijk Brahman. Zo’n verlangen is verhevener dan welk materieel verlangen dan ook, maar het is niet vrij van eigenbelang. Ook de mystieke yogī die met halfgesloten ogen de yogamethode beoefent en alle materiële activiteiten stopt, verlangt naar een bepaalde voldoening voor zichzelf. Maar iemand die Kṛṣṇa-bewust handelt, verricht, zonder eigenbelang, activiteiten die voldoening schenken aan het geheel. Een Kṛṣṇa-bewust persoon verlangt niet naar zijn eigen voldoening. Zijn criterium van succes is de voldoening van Kṛṣṇa en daarom is hij de perfecte sannyāsī of de perfecte yogī. Heer Caitanya, het hoogste en meest volmaakte toonbeeld van onthechting, bidt als volgt:

Někdy se sannyāsīni mylně domnívají, že se osvobodili od plnění všech hmotných povinností, a přestávají konat agnihotra yajñi (ohňové oběti); ve skutečnosti jsou však vedeni sobeckým zájmem, protože se chtějí ztotožnit s neosobním Brahmanem. Tato touha je sice na vyšší úrovni než jakákoliv hmotná touha, ale není prostá sobectví. Také mystický yogī, jenž zanechává všech hmotných činností a s přivřenýma očima cvičí yogu, touží po nějakém osobním uspokojení. Avšak ten, kdo jedná vědom si Kṛṣṇy, pracuje v zájmu uspokojení celku, bez sobeckého zájmu. Netouží po vlastním uspokojení. Měřítkem úspěchu je pro něho spokojenost Kṛṣṇy, a proto je dokonalým sannyāsīnem či dokonalým yogīnem. Pán Caitanya, který je nejdokonalejším představitelem odříkání, se modlí:

na dhanaṁ na janaṁ na sundarīṁ
kavitāṁ vā jagad-īśa kāmaye
mama janmani janmanīśvare
bhavatād bhaktir ahaitukī tvayi

‘O almachtige Heer, ik verlang er niet naar om veel geld te vergaren of te genieten met mooie vrouwen. Ik wil evenmin veel volgelingen. Het enige wat ik wil, is de grondeloze genade van Uw devotionele dienst, leven na leven.’

“Ó všemocný Pane, nechci hromadit bohatství, užívat si krásných žen ani mít množství stoupenců. Jediné, co v životě chci, je bezpříčinná milost oddané služby Tobě, zrození za zrozením.”