TEXT 8
TEXT 8
Tekst
Текст
mohanaṁ sarva-dehinām
pramādālasya-nidrābhis
tan nibadhnāti bhārata
моханам̇ сарва-дехина̄м
прама̄да̄ласйа-нидра̄бхис
тан нибадхна̄ти бха̄рата
Synoniemen
Пословный перевод
tamaḥ — de hoedanigheid onwetendheid; tu — maar; ajñāna-jam — voortkomend uit onwetendheid; viddhi — weet; mohanam — de waan; sarva-dehinām — van alle belichaamde wezens; pramāda — met waanzin; ālasya — luiheid; nidrābhiḥ — en slaap; tat — deze; nibadhnāti — bindt; bhārata — o afstammeling van Bharata.
Vertaling
Перевод
O afstammeling van Bharata, weet dat de hoedanigheid duisternis, die voortkomt uit onwetendheid, de waan is waarin alle belichaamde levende wezens leven. De resultaten van deze hoedanigheid, die de geconditioneerde ziel gebonden houden, zijn waanzin, luiheid en slaap.
Знай же, о потомок Бхараты, что гуна тьмы, порожденная невежеством, держит всех воплощенных живых существ в плену иллюзии. Ее влияние проявляется в виде безумия, лени и сна, которые опутывают обусловленную душу.
Betekenisverklaring
Комментарий
In dit vers is het specifieke gebruik van het woord ‘tu’ heel belangrijk. Het geeft aan dat de hoedanigheid onwetendheid een zeer typisch kenmerk van de belichaamde ziel is. De hoedanigheid onwetendheid is precies het tegenovergestelde van de hoedanigheid goedheid. Door de hoedanigheid goedheid, door het ontwikkelen van kennis, kan men begrijpen hoe alles in elkaar zit, maar de hoedanigheid onwetendheid is precies het tegenovergestelde. Iedereen die in de greep van de hoedanigheid onwetendheid is, wordt gek en een gek kan niet begrijpen hoe alles in elkaar zit. In plaats van vooruitgang te maken, gaat zo iemand achteruit.
De Vedische literatuur definieert de hoedanigheid onwetendheid als volgt: vastu-yāthātmya-jñānāvarakaṁ viparyaya-jñāna-janakaṁ tamaḥ — in de greep van onwetendheid kan men een ding niet begrijpen zoals het is. Iedereen kan bijvoorbeeld begrijpen dat omdat zijn grootvader gestorven is, hijzelf ook zal sterven; de mens is sterfelijk. De kinderen die hij verwekt, zullen ook sterven. De dood is dus iets dat vaststaat. Toch houden mensen zich als bezetenen bezig met het binnenhalen van geld en werken ze dag en nacht hard zonder ook maar iets om de eeuwige ziel te geven. Dit is waanzin. In hun waanzin zijn deze mensen erg onwillig om hun spiritueel bewustzijn te ontwikkelen. Zulke mensen zijn heel lui. Wanneer ze worden uitgenodigd om deel te nemen aan bijeenkomsten voor spirituele ontwikkeling, zijn ze niet erg geïnteresseerd. Ze zijn niet eens actief zoals iemand die door de hoedanigheid hartstocht beheerst wordt.
Een andere kenmerk van iemand die ingebed ligt in de hoedanigheid onwetendheid, is dat hij meer slaapt dan nodig is. Zes uur slaap is voldoende, maar iemand in de hoedanigheid onwetendheid slaapt op zijn minst tien tot twaalf uur per dag. Zo iemand maakt altijd een neerslachtige indruk en is verslaafd aan bedwelmende middelen en slaap. Dit zijn de kenmerken van iemand die geconditioneerd is door de hoedanigheid onwetendheid.
Особого внимания заслуживает употребленное в данном стихе слово ту. Оно указывает на то, что гуна невежества наделяет воплощенную душу очень своеобразными качествами. Гуна невежества является прямой противоположностью гуны благости. Человек в гуне благости обладает знанием и благодаря ему понимает природу вещей, в отличие от того, кто пребывает в невежестве. Каждый, кто оказывается во власти гуны невежества, теряет рассудок и вместе с ним способность отличать хорошее от дурного. Вместо того чтобы развиваться, такой человек деградирует. Веды характеризуют гуну невежества следующим образом: васту-йа̄тха̄тмйа-джн̃а̄на̄варакам̇ випарйайа-джн̃а̄на-джанакам̇ тамах̣ — покрытые гуной невежества, люди лишаются способности понимать истинную природу вещей. Так, каждый знает, что все его предки умерли, и значит, он тоже умрет; человек смертен. Дети, которых он зачинает, тоже обречены на смерть. Смерть неотвратима. Тем не менее люди как одержимые копят деньги и работают день и ночь не покладая рук, и никому не приходит в голову позаботиться о вечной душе. Это называется безумием. В безумии своем люди не хотят понять природу духа. Такие люди очень ленивы. Когда им предлагают духовное знание, они не проявляют к нему никакого интереса. В них нет даже той жажды деятельности, которая владеет людьми в гуне страсти. Другой характерной чертой человека в гуне невежества является то, что он спит больше, чем необходимо. Шести часов сна вполне достаточно, однако человек в гуне невежества спит по десять, а то и по двенадцать часов в день. Такой человек всегда выглядит подавленным и угнетенным, он часто принимает одурманивающие средства и много спит. Таковы отличительные признаки людей, обусловленных гуной невежества.