TEXT 55
ТЕКСТ 55
Tekst
Текст
mad-bhaktaḥ saṅga-varjitaḥ
nirvairaḥ sarva-bhūteṣu
yaḥ sa mām eti pāṇḍava
мад-бхактах̣ сан̇га-варджитах̣
нирваирах̣ сарва-бхӯтешу
йах̣ са ма̄м эти па̄н̣д̣ава
Synoniemen
Пословный перевод
mat-karma-kṛt — Mijn werk verrichtend; mat-paramaḥ — Mij als de Allerhoogste beschouwend; mat-bhaktaḥ — bezig met Mijn devotionele dienst; saṅga-varjitaḥ — bevrijd van alle onzuiverheden van resultaatgerichte activiteiten en speculatieve kennis; nirvairaḥ — zonder vijanden; sarva-bhūteṣu — onder alle levende wezens; yaḥ — iemand die; saḥ — hij; mām — tot Mij; eti — komt; pāṇḍava — o zoon van Pāṇḍu.
мат-карма-кр̣т — тот, кто трудится для Меня; мат-парамах̣ — тот, кто считает Меня Всевышним; мат-бхактах̣ — тот, кто служит Мне с любовью и преданностью; сан̇га-варджитах̣ — тот, кто не осквернен стремлением к кармической деятельности и умозрительным рассуждениям; нирваирах̣ — не имеющий врагов; сарва-бхӯтешу — среди живых существ; йах̣ — который; сах̣ — он; ма̄м — ко Мне; эти — приходит; па̄н̣д̣ава — о сын Панду.
Vertaling
Перевод
Beste Arjuna, degene die Mij zuivere devotionele dienst bewijst, die vrij is van de onzuiverheden van resultaatgerichte activiteiten en speculatieve kennis, die voor Mij werkt, die Mij het hoogste doel van zijn leven maakt en die vriendelijk is voor alle levende wezens, die zal zeker tot Mij komen.
Дорогой Арджуна, тот, кто занимается чистым преданным служением, не оскверненным стремлением к кармической деятельности и умозрительному философствованию, кто посвящает Мне свой труд, кто считает Меня высшей целью своей жизни и по-дружески относится ко всем живым существам, непременно придет ко Мне.
Betekenisverklaring
Комментарий
Iedereen die de allerhoogste van alle Persoonlijkheden Gods wil benaderen op de Kṛṣṇaloka-planeet in de spirituele hemel en die op een vertrouwelijke manier verbonden wil zijn met de Allerhoogste Persoonlijkheid, Kṛṣṇa, moet zich aan deze formule houden, die door de Allerhoogste Zelf gegeven is. Dit vers wordt daarom als de essentie van de Bhagavad-gītā beschouwd. De Bhagavad-gītā is een boek dat gericht is tot geconditioneerde zielen, die binnen de materiële wereld actief zijn met als doel de baas te spelen over de natuur en die het werkelijke, spirituele leven niet begrijpen. De Bhagavad-gītā is ervoor bedoeld om te laten zien hoe men zijn spirituele bestaan en zijn relatie met de allerhoogste spirituele persoonlijkheid kan begrijpen en om onderricht te geven over hoe men terug kan gaan naar huis, terug naar God. Dit is het vers dat duidelijk uitleg geeft over het proces waardoor men succes kan behalen in zijn spirituele activiteit, namelijk devotionele dienst.
Каждый, кто хочет достичь Верховного Господа, обитающего на Кришналоке, высшей планете духовного неба, и установить отношения с Кришной, Верховной Личностью Бога, должен следовать этому наставлению, которое дает Сам Господь. Данный стих считается квинтэссенцией «Бхагавад-гиты». «Бхагавад-гита» — это книга для обусловленных душ, которые стремятся властвовать над материальной природой в этом мире и ничего не знают об истинной, духовной жизни. «Бхагавад-гита» призвана помочь живым существам постичь природу духовного бытия, свои вечные взаимоотношения с высшей духовной личностью и указать путь, ведущий домой, к Богу. И здесь, в данном стихе, предельно ясно описан метод, позволяющий достичь духовного совершенства: преданное служение.
Wat werk betreft, men moet zijn energie volledig op Kṛṣṇa-bewuste activiteiten richten. Zo wordt in de Bhakti-rasāmṛta-sindhu (1.2.255) gezegd:
Что касается нашей деятельности, то всю свою энергию нужно использовать в служении Кришне, как сказано в «Бхакти-расамрита-синдху» (1.2.255):
yathārham upayuñjataḥ
nirbandhaḥ kṛṣṇa-sambandhe
yuktaṁ vairāgyam ucyate
йатха̄рхам упайун̃джатах̣
нирбандхах̣ кр̣шн̣а-самбандхе
йуктам̇ ваира̄гйам учйате
Niemand zou ander werk moeten doen dan dat wat in verband staat met Kṛṣṇa; dat wordt kṛṣṇa-karma genoemd. Iemand mag dan bezig zijn met verschillende activiteiten, maar hij moet niet gehecht zijn aan het resultaat van dat werk; het resultaat moet volledig aan Kṛṣṇa worden gewijd. Iemand kan bijvoorbeeld zakendoen, maar om die activiteit om te zetten in Kṛṣṇa-bewustzijn, moet hij zakendoen voor Kṛṣṇa. Als Kṛṣṇa de eigenaar is van de zaak, dan moet Kṛṣṇa van de winst genieten. Wanneer een zakenman duizenden en duizenden euro’s heeft en hij het aan Kṛṣṇa hoort te offeren, dan kan hij dat doen. Dat is werken voor Kṛṣṇa.
In plaats van grote gebouwen neer te zetten voor eigen zinsbevrediging, kan men een mooie tempel voor Kṛṣṇa bouwen en kan men er een Beeldgedaante van Kṛṣṇa op het altaar plaatsen en ervoor zorgen dat de Beeldgedaante verzorgd wordt volgens gezaghebbende boeken over devotionele dienst. Dat is ook kṛṣṇa-karma. Men moet niet gehecht zijn aan het resultaat van zijn werk, maar het resultaat moet aan Kṛṣṇa geofferd worden en men moet de overblijfselen van de offergaven aan Kṛṣṇa als prasāda aanvaarden. Wanneer men een zeer groot gebouw voor Kṛṣṇa bouwt en er Beeldgedaanten van Kṛṣṇa op het altaar plaatst, is het niet verboden om ook in dat gebouw te wonen, maar het moet duidelijk zijn dat Kṛṣṇa de eigenaar van het gebouw is. Dat wordt Kṛṣṇa-bewustzijn genoemd. Maar wie niet in staat is een tempel te bouwen voor Kṛṣṇa, kan zich nuttig maken door de tempel van Kṛṣṇa schoon te houden; dat is ook kṛṣṇa-karma.
Men kan een tuin aanleggen en cultiveren. Iedereen die land heeft — in India heeft iedere arme man ten minste een bepaalde oppervlakte land — kan dat gebruiken om bloemen te kweken om die aan Hem te offeren. Men kan tulasī-planten zaaien, omdat tulasī-blaadjes zeer belangrijk zijn en omdat Kṛṣṇa dit in de Bhagavad-gītā heeft aangeraden. Patraṁ puṣpaṁ phalaṁ toyam. Kṛṣṇa verlangt dat men Hem een blad of een bloem of fruit of een beetje water offert — door zulke offergaven is Hij tevreden. Met een blad wordt speciaal een tulasī-blad bedoeld. Men kan dus tulasī zaaien en de planten water geven. Op die manier kan zelfs de armste persoon Kṛṣṇa dienen. Dit zijn enkele voorbeelden van hoe men voor Kṛṣṇa kan werken.
Любая наша деятельность должна быть связана с Кришной. Такую деятельность называют кришна-кармой. Мы можем выполнять самую разную работу, но при этом не следует привязываться к плодам своего труда; все, что мы делаем, нужно делать для Кришны. К примеру, бизнесмен может действовать в сознании Кришны, если будет заниматься своим бизнесом ради Кришны. Если хозяином этого предприятия является Кришна, то получать доходы от него должен тоже Кришна. Если на счету у бизнесмена многие тысячи долларов, он при необходимости может все их отдать Кришне. Вот что значит трудиться для Кришны. Вместо того чтобы возводить огромный особняк для собственного удовольствия, человек может построить красивый храм для Кришны, установить там Божество Кришны и проводить богослужения в соответствии с принципами авторитетных священных писаний. Все это будет кришна-кармой. Не питая привязанности к результатам своего труда, человек должен отдавать их Кришне, а сам довольствоваться прасадом, остатками предложенного Кришне. Тому, кто построил для Кришны просторный храм и установил там изваяние Кришны, не возбраняется жить в нем, однако он всегда должен помнить, что хозяином этого дома является Кришна. Это называется сознанием Кришны. Тот, кто не в состоянии построить для Кришны храм, может помогать убирать Его храм; это тоже кришна-карма. Можно также работать в саду. Тот, у кого есть земля (по крайней мере в Индии у каждого бедняка есть клочок земли), может использовать ее для Кришны, выращивая на ней цветы и поднося их Господу. Он может посадить там деревца туласи, поскольку листья туласи необходимы при поклонении Кришне, о чем Кришна Сам говорит в «Бхагавад-гите» (патрам̇ пушпам̇ пхалам̇ тойам). Кришна говорит, что преданный может предложить Ему листок, цветок, плод или немного воды, и Он будет доволен этим подношением. Кришна прежде всего имеет в виду лист туласи. Поэтому человек может посадить деревце туласи и поливать его водой. Так даже последний бедняк может заниматься служением Кришне. Это несколько примеров того, как можно трудиться для Кришны.
Het woord ‘mat-paramaḥ’ heeft betrekking op iemand die het gezelschap van Kṛṣṇa in Zijn allerhoogste verblijfplaats als de hoogste perfectie van het leven beschouwt. Zo iemand verlangt er niet naar om verheven te worden naar de hogere, hemelse planeten zoals de maan, de zon of zelfs Brahmāloka, de hoogste planeet van dit universum. Hij voelt zich daardoor niet aangetrokken; hij voelt zich alleen aangetrokken tot de spirituele hemel en wil alleen daar naar worden overgebracht. En in de spirituele hemel is hij zelfs niet tevreden met het opgaan in de stralende gloed van de brahmajyoti, want hij wil binnengaan in de hoogste spirituele planeet, namelijk Kṛṣṇaloka, Goloka Vṛndāvana. Hij heeft alle kennis over die planeet en daarom is hij niet meer geïnteresseerd in welke andere planeet dan ook.
Met het woord ‘mad-bhaktaḥ’ wordt aangegeven dat zo iemand volledig opgaat in devotionele dienst, vooral in de negen devotionele activiteiten: horen, chanten, zich herinneren, vereren, het dienen van de lotusvoeten van de Heer, gebeden opzeggen, de opdrachten van de Heer uitvoeren, vriendschap met Hem sluiten en alles aan Hem overgeven. Men kan met alle negen methoden bezig zijn of met acht of zeven of zelfs maar met īīn, en dat zal iemand ongetwijfeld perfect maken.
Слово мат-парамах̣ относится к человеку, для которого высшая цель жизни заключается в том, чтобы получить возможность общаться с Кришной в Его высшей обители. Такой человек не стремится достичь высших планет, таких как Луна, Солнце, райские планеты или даже наивысшая планета вселенной, Брахмалока. Это не привлекает его. Он хочет только одного — перенестись в духовный мир. И, даже достигнув духовного мира, он не желает погружаться в ослепительное сияние брахмаджьоти, ибо его цель — попасть на высшую планету духовного мира, Кришналоку, Голоку Вриндавану. Об этой планете он знает все, и его не привлекает ничто другое. Слово мад-бхактах̣ указывает на то, что он всегда занят преданным служением, прежде всего девятью главными видами бхакти: слушанием, прославлением, памятованием, поклонением, служением лотосным стопам Господа, вознесением молитв, исполнением приказов Господа, дружбой с Ним и полным самопожертвованием. Преданный может заниматься всеми девятью, восемью, семью или даже одним видом деятельности в преданном служении, и этого будет достаточно, чтобы достичь духовного совершенства.
De term saṅga-varjitaḥ is zeer belangrijk. Men moet zich losmaken van personen die tegen Kṛṣṇa zijn. Niet alleen de atheïsten zijn tegen Kṛṣṇa, maar ook degenen die aangetrokken worden door resultaatgerichte activiteiten en mentale speculatie. In de Bhakti-rasāmṛta-sindhu (1.1.11) wordt de zuivere vorm van devotionele dienst als volgt beschreven:
Очень важным является употребленный здесь термин сан̇га-варджитах̣. Мы не должны общаться с людьми, которые не признают Кришну. К ним относятся не только атеисты, но и те, кто поглощен кармической деятельностью и умозрительным философствованием. Поэтому чистое преданное служение описано в «Бхакти-расамрита-синдху» (1.1.11) следующим образом:
jñāna-karmādy-anāvṛtam
ānukūlyena kṛṣṇānu-
śīlanaṁ bhaktir uttamā
джн̃а̄на-карма̄дй-ана̄вр̣там
а̄нукӯлйена кр̣шн̣а̄ну-
ш́ӣланам̇ бхактир уттама̄
In dit vers verklaart Rūpa Gosvāmī duidelijk dat wie onvermengde devotionele dienst wil verrichten, vrij moet zijn van alle vormen van materiële onzuiverheid. Hij moet vrij zijn van het gezelschap van personen die verslaafd zijn aan resultaatgerichte activiteiten en mentale speculatie. Wie vrij is van zulk ongewenst gezelschap en van de onzuiverheid van materiële verlangens, cultiveert op een gunstige manier kennis over Kṛṣṇa; dat wordt zuivere devotionele dienst genoemd.
Ānukūlyasya saṅkalpaḥ prātikūlyasya varjanam (Hari-bhakti-vilāsa 11.676). Men moet op een positieve manier aan Kṛṣṇa denken en actief voor Hem zijn, niet op een negatieve manier. Kaṁsa was een vijand van Kṛṣṇa. Vanaf de geboorte van Kṛṣṇa had Kaṁsa zoveel plannen gesmeed om Hem te doden en omdat Kaṁsa nooit succes had, dacht hij altijd aan Kṛṣṇa. Terwijl hij aan het werk was, tijdens het eten en slapen was hij dus in ieder opzicht voortdurend Kṛṣṇa-bewust, maar dat Kṛṣṇa-bewustzijn was geen positief Kṛṣṇa-bewustzijn en daarom werd hij, hoewel hij vierentwintig uur per dag voortdurend aan Kṛṣṇa dacht, toch als een demon gezien en werd hij uiteindelijk door Kṛṣṇa gedood. Natuurlijk krijgt iedereen die door Kṛṣṇa gedood wordt onmiddellijk verlossing, maar dat is niet het doel van een zuivere toegewijde. De zuivere toegewijde wil niet eens verlossing. Hij wil zelfs niet overgebracht worden naar de hoogste planeet, Goloka Vṛndāvana. Kṛṣṇa dienen is zijn enige doel, waar hij ook is.
В этом стихе Шрила Рупа Госвами утверждает, что тот, кто хочет подняться на уровень чистого преданного служения, должен очиститься от всей материальной скверны. Он не должен общаться с теми, кто привязан к кармической деятельности и умозрительному философствованию. Когда человек прекращает общаться с теми, кто не признает Кришну, и избавляется от материальных желаний, он постепенно углубляет свое понимание Кришны и любовь к Нему — это называется чистым преданным служением. А̄нукӯлйасйа сан̇калпах̣ пра̄тикӯлйасйа варджанам (Хари-бхакти-виласа, 11.676). Человек должен думать о Кришне и служить Ему с любовью, а не с неприязнью. К примеру, Камса был врагом Кришны. С того самого момента, как Кришна появился на свет, Камса все время пытался убить Его, и, поскольку все его попытки заканчивались неудачей, он непрестанно думал о Кришне. Что бы он ни делал — работал, ел или спал, — он всегда находился в полном сознании Кришны, но его сознание Кришны носило негативный характер, поэтому, несмотря на то что он постоянно, днем и ночью думал о Кришне, он был демоном, и Кришна в конце концов убил его. Разумеется, каждый, кто погибает от руки Кришны, немедленно получает освобождение, но чистый преданный преследует другую цель. Он даже не помышляет об освобождении. Более того, он не стремится попасть на высшую планету духовного мира, Голоку Вриндавану. Его единственная цель — служить Кришне, где бы он ни находился.
Een toegewijde van Kṛṣṇa is vriendelijk voor iedereen. Daarom wordt hier gezegd dat hij geen vijanden heeft (nirvairaḥ). Hoe komt dat? Een toegewijde die verankerd is in Kṛṣṇa-bewustzijn weet dat alleen devotionele dienst aan Kṛṣṇa voor iedereen de oplossing is voor de problemen van het leven. Hij heeft dit zelf ervaren en daarom wil hij dit stelsel — Kṛṣṇa-bewustzijn — in de menselijke samenleving invoeren.
Er zijn in de geschiedenis veel voorbeelden te vinden van toegewijden van de Heer die hun leven hebben gewaagd om godsbewustzijn te verspreiden. Het bekende voorbeeld is Heer Jezus Christus. Hij werd door niet-toegewijden gekruisigd, maar offerde zijn leven op om het godsbewustzijn te verspreiden. Maar het zou natuurlijk oppervlakkig zijn te denken dat hij gedood werd.
Ook in India zijn er vele voorbeelden, zoals Ṭhākura Haridāsa en Prahlāda Mahārāja. Waarom namen ze dit risico? Omdat ze het Kṛṣṇa-bewustzijn wilden verspreiden, en dat is moeilijk. Een Kṛṣṇa-bewust persoon weet dat de oorzaak van iemands lijden het vergeten van zijn eeuwige relatie met Kṛṣṇa is. De grootste weldaad die men de menselijke samenleving daarom kan bewijzen, is zijn medemens bevrijden van alle materiële problemen door hem te onderwijzen over Kṛṣṇa. Op die manier is een zuivere toegewijde bezig met devotionele dienst aan de Heer en zo is de Heer, via de zuivere toegewijde, zelfs voor gewone mensen zeer genadig. We kunnen ons nu voorstellen hoe genadig Kṛṣṇa is voor degenen die dienst aan Hem verrichten en alles voor Hem riskeren. Het staat daarom vast dat zulke personen na het verlaten van hun lichaam de allerhoogste planeet zullen bereiken.
Преданный Кришны дружелюбно относится ко всем живым существам. Поэтому здесь сказано, что у него нет врагов (нирваирах̣). Что это значит? Преданный, обладающий сознанием Кришны, знает, что только преданное служение Господу способно помочь человеку решить все его жизненные проблемы. Он убедился в этом на собственном опыте и потому хочет распространить среди людей сознание Кришны. История знает много примеров, когда преданные Господа проповедовали послание Бога даже с риском для собственной жизни. Всем известен пример Господа Иисуса Христа. Он был распят атеистами и пожертвовал жизнью ради распространения сознания Бога. Разумеется, только поверхностному наблюдателю может показаться, что его гонители убили его. Немало аналогичных случаев было и в истории Индии. Можно вспомнить Тхакура Харидаса и Махараджу Прахладу. Ради чего они подвергали себя такому риску? Ради того, чтобы распространить сознание Кришны, а это нелегкая задача. Человек, сознающий Кришну понимает, что причиной всех страданий людей является забвение ими своих отношений с Кришной. Поэтому самое большое добро, которое он может сделать людям, — это освободить своих ближних от всех проблем материальной жизни. Так чистый преданный служит Господу, и Господь через него являет необыкновенную милость даже обыкновенным людям. И можно представить себе, насколько милостив Кришна к тем, кто ради служения Ему готов пойти на любой риск. Поэтому такие люди, оставив тело, несомненно, попадают на высшую планету духовного мира.
Om dit hoofdstuk samen te vatten: Kṛṣṇa toonde Zijn kosmische gedaante, die een tijdelijke manifestatie is, en ook de gedaante van de tijd, die alles verslindt, en Hij toonde zelfs de vierarmige gedaante van Viṣṇu. Kṛṣṇa is dus de oorsprong van al deze gedaanten. Kṛṣṇa is niet een gedaante van de oorspronkelijke viśva-rūpa of van Viṣṇu. Kṛṣṇa is de oorsprong van alle gedaanten. Er zijn honderden en duizenden Viṣṇu’s, maar voor een toegewijde is geen enkele gedaante van Kṛṣṇa zo belangrijk als de oorspronkelijke gedaante van de twee-armige Śyāmasundara. In de Brahma-saṁhitā staat dat zij die met liefde en devotie gehecht zijn aan de gedaante van Kṛṣṇa als Śyāmasundara, Hem altijd kunnen zien in het hart en dat ze niets anders kunnen zien. De betekenis van dit elfde hoofdstuk is daarom dat men moet begrijpen dat de gedaante van Kṛṣṇa de allerhoogste en meest essentiële is.
Подводя итог этой главы, можно сказать, что Кришна показал Арджуне Свою вселенскую форму (Его временное проявление), а также форму всепоглощающего времени и даже четырехрукий образ Вишну. Отсюда следует, что Кришна является источником всех этих форм, а не наоборот. Кришну нельзя считать проявлением вишва-рупы или аватарой Вишну. Кришна — это источник всех прочих форм. Существуют сотни и тысячи образов Вишну, но для преданного ни один из этих образов не имеет такого значения, как изначальный двурукий образ Кришны, Шьямасундары. В «Брахма-самхите» сказано, что те, кто отдает свою любовь и преданность Кришне в образе Шьямасундары, всегда созерцают Его в своем сердце и не видят ничего другого. Поэтому очень важно понять, что высшей формой Бога является Кришна. Таков смысл одиннадцатой главы.
Zo eindigen de commentaren van Śrī Śrīmad A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupāda bij het elfde hoofdstuk van Śrīmad Bhagavad-gītā, getiteld ‘De kosmische gedaante’.
Так заканчивается комментарий Бхактиведанты к одиннадцатой главе «Шримад Бхагавад-гиты», которая называется «Вселенская форма».