Skip to main content
Bibliotheek » Bhagavad-gītā zoals ze is

Hoofdstuk 10

KAPITOLA DESIATA

DE VOLHEID VAN DE ABSOLUTE

Majestát Absolútneho

TEXT 1:
De Allerhoogste Persoonlijkheid Gods zei: O sterkgearmde Arjuna, luister opnieuw. Omdat je Mijn dierbare vriend bent, zal Ik voor jouw bestwil verder spreken en je kennis geven die beter is dan wat Ik tot dusver aan je heb uitgelegd.
VERŠ 1:
Kṛṣṇa, Najvyššia Božská Osobnosť riekol: „Ó, Arjuna, bojovník mocných paží, počúvaj ďalej Moje slová. Si Môj drahý priateľ, a preto ti k tvojmu prospechu zverím ešte úplnejšie poznanie, než to, ktoré som ti doposiaľ vysvetlil.
TEXT 2:
De schare halfgoden en ook de grote wijzen kennen Mijn oorsprong en volheden niet, omdat Ik in alle opzichten de oorsprong van de halfgoden en de wijzen ben.
VERŠ 2:
Ani davy polobohov, ani veľkí mudrci nepoznajú Môj pôvod alebo Moje vlastnosti. Ja som v každom ohľade zdrojom polobohov a veľkých mudrcov.
TEXT 3:
Alleen degene die Mij kent als ongeboren, beginloos en de Allerhoogste Heer van alle werelden en die niet misleid is onder de mensen, wordt bevrijd van alle zonden.
VERŠ 3:
Iba ten, kto Ma pozná ako nezrodeného, bez počiatku a ako zvrchovaného Pána všetkých svetov, nepodlieha ilúzii a je zbavený všetkých následkov hriechu.
TEXTS 4-5:
Intelligentie; kennis; vrij zijn van twijfel en verwarring; vergevensgezindheid; waarheidlievendheid; beheersing van de zintuigen; beheersing van de geest; vreugde en verdriet; geboorte; dood; angst; onbevreesdheid; geweldloosheid; gelijkmoedigheid; tevredenheid; ascese; vrijgevigheid; roem en schande — al deze verschillende kwaliteiten van levende wezens zijn geschapen door Mij alleen.
VERŠ 4 – 5:
Inteligencia, poznanie, odpútanosť od pochybnosti a ilúzie, schopnosť odpúšťať, pravdivosť, ovládanie zmyslov, ovládanie mysle, šťastie, zármutok, zrodenie, smrť, strach, nebojácnosť, nenásilie, vyrovnanosť, uspokojenie, pokánie, štedrosť, pocta i potupa — všetky tieto rôzne vlastnosti živých bytostí som stvoril Ja.
TEXT 6:
De zeven grote wijzen en de vier andere grote wijzen voor hen, evenals de Manu’s [de voorouders van de mensheid], komen uit Mij voort door geboorte uit Mijn geest, en alle levende wezens, die de verschillende planeten bevolken, stammen van hen af.
VERŠ 6:
Okrem štyroch svätcov zo Mňa povstali, zrodení z Mojej mysle, siedmi veľkí mudrci a Manuovia (praotcovia ľudstva) a z nich pochádzajú všetky živé bytosti obývajúce rôzne planéty.
TEXT 7:
Wie werkelijk overtuigd is van Mijn volheid en mystieke kracht, zal onvermengde devotionele dienst verrichten; daarover bestaat geen twijfel.
VERŠ 7:
Kto vskutku pozná Môj majestát a mystickú moc, zapojí sa do čistej oddanej služby. O tom niet pochýb.
TEXT 8:
Ik ben de oorsprong van alle spirituele en materiële werelden. Alles komt voort uit Mij. De wijzen die hiervan volkomen doordrongen zijn, bewijzen Me devotionele dienst en vereren Me met heel hun hart.
VERŠ 8:
Som zdrojom všetkých duchovných i hmotných svetov. Všetko pochádza zo Mňa. Múdri, ktorí to dokonale vedia, Mi oddane slúžia a uctievajú Ma z celého srdca.
TEXT 9:
De gedachten van Mijn zuivere toegewijden zijn voortdurend van Mij vervuld, hun leven is volledig aan Mijn dienst gewijd en door elkaar te verlichten en voortdurend over Mij te spreken, ervaren ze grote tevredenheid en geluk.
VERŠ 9:
Myšlienky Mojich čistých oddaných sú pohrúžené iba do Mňa, plne Mi odovzdávajú svoje životy, aby Mi slúžili. Radosť a spokojnosť nachádzajú v tom, že si Ma navzájom pripomínajú a neustále o Mne hovoria.
TEXT 10:
Aan hen die Mij voortdurend met liefde en devotie dienen, geef Ik het verstand waarmee ze tot Mij kunnen komen.
VERŠ 10:
Tým, ktorý sú Mi neustále oddaní a s láskou Ma uctievajú, dávam poznanie, s pomocou ktorého ku Mne dospejú.
TEXT 11:
Om hun bijzondere genade te tonen, verdrijf Ik, die aanwezig ben in hun hart, met de stralende lamp van kennis de duisternis die voortkomt uit onwetendheid.
VERŠ 11:
Prebývam v ich srdciach a zo súcitu k nim rozptyľujem temnotu zrodenú z nevedomosti žiarivou pochodňou poznania.“
TEXTS 12-13:
Arjuna zei: Jij bent de Allerhoogste Persoonlijkheid Gods, de allerhoogste verblijfplaats, de zuiverste, de Absolute Waarheid. Jij bent de eeuwige, transcendentale en oorspronkelijke persoon, de ongeborene, de grootste. Alle grote wijzen zoals Nārada, Asita, Devala en Vyāsa bevestigen deze waarheid over Jou en nu verklaar Je het me Zelf.
VERŠ 12 – 13:
Arjuna riekol: „Si Najvyššia Božská Osobnosť, si konečné útočisko, si neobmedzený a najčistejší, si Absolútna Pravda. Si prvotná, večná, transcendentálna, nezrodená, zvrchovaná a pôvodná osoba. Všetci veľkí svätci — Nārada, Asita, Devala a Vyāsa to o Tebe hlásajú a teraz mi to hovoríš Ty sám.
TEXT 14:
O Kṛṣṇa, alles wat Je me hebt gezegd aanvaard ik volkomen als de waarheid. Zowel de halfgoden als de demonen, o Heer, kunnen Je gedaante en Je transcendentale eigenschappen niet begrijpen.
VERŠ 14:
Ó, Kṛṣṇa, všetko, čo mi hovoríš, prijímam bezozvyšku ako pravdu. Ani polobohovia, ani démoni, ó Pane, nepoznajú Tvoju Osobnosť.
TEXT 15:
Sterker nog, alleen Jij kent Jezelf door Je eigen interne vermogen, o Allerhoogste Persoon, oorsprong van alles, Heer van alle wezens, God der goden, Heer van het universum!
VERŠ 15:
Len Ty poznáš sám Seba Svojou vnútornou silou, ó, Najvyššia Osoba, zdroj všetkého, Pane všetkých tvorov, Bože bohov, vládca vesmíru.
TEXT 16:
Vertel me alsjeblieft uitvoerig over Je goddelijke volheden waarmee Je al deze werelden doordringt.
VERŠ 16:
Rozprávaj mi, prosím, podrobne o Svojich božských silách, ktorými prestupuješ všetky svety.
TEXT 17:
O Kṛṣṇa, o allerhoogste mysticus, hoe zal Ik voortdurend aan Je denken en hoe zal ik Je kennen? In welke verschillende verschijningsvormen moet ik Je in gedachten houden, o Allerhoogste Persoonlijkheid Gods?
VERŠ 17:
Ó, Kṛṣṇa, ó, najvyšší mystik, ako mám na Teba neustále myslieť a ako Ťa môžem poznať? Na ktorú z Tvojich rozmanitých podôb sa mám sústrediť, ó, Najvyššia Božská Osobnosť?
TEXT 18:
O Janārdana, beschrijf alsjeblieft nogmaals uitvoerig Je mystieke volheden. Ik krijg er nooit genoeg van over Jou te horen, want hoe meer ik hoor, hoe meer ik de nectar van Je woorden wil proeven.
VERŠ 18:
Ó Janārdana, prosím, porozprávaj mi ešte raz podrobne o mystickej sile Tvojich vznešených vlastností. Nikdy nie som nasýtený počúvaním Tvojich lahodných slov.“
TEXT 19:
De Allerhoogste Persoonlijkheid Gods zei: Ja, Ik zal je over Mijn luisterrijke manifestaties vertellen, maar dan alleen over de voornaamste, o Arjuna, want Mijn volheid is onbegrensd.
VERŠ 19:
Kṛṣṇa, Najvyššia Božská Osobnosť, riekol: „Áno, poviem ti o Svojich úžasných prejavoch, ale len o tých, ktoré sú významné, ó, Arjuna. Moja vznešenosť nemá konca.
TEXT 20:
Ik ben de Superziel, o Arjuna, die zich in het hart van alle levende wezens bevindt. Ik ben het begin, het midden en het einde van alle wezens.
VERŠ 20:
Ó, Arjuna, som Naddušou sídliacou v srdci všetkých živých bytostí. Som počiatkom, stredom i koncom všetkých tvorov.
TEXT 21:
Onder de Āditya’s ben Ik Viṣṇu, van de lichtgevende hemellichamen ben Ik de stralende zon, onder de Maruts ben Ik Marīci en van de sterren ben Ik de maan.
VERŠ 21:
Medzi Ādityami som Viṣṇu, zo svetelných zdrojov som žiarivým Slnkom, medzi Marutami som Marīci a Mesiac medzi hviezdami.
TEXT 22:
Van de Veda’s ben Ik de Sāma-veda; onder de halfgoden ben Ik Indra, de hemelkoning; van de zintuigen ben Ik de geest, en in de levende wezens ben Ik de levenskracht [het bewustzijn].
VERŠ 22:
Medzi Vedami som Sāma Veda, medzi polobohmi som Indra, kráľ nebies, medzi zmyslami som myseľ a v živých bytostiach som silou života (vedomím).
TEXT 23:
Onder alle Rudra’s ben ik Heer Śiva; onder de Yakṣa’s en Rākṣasa’s ben Ik de heer van de rijkdom [Kuvera]; onder de Vasu’s ben Ik vuur [Agni] en van de bergen ben Ik Meru.
VERŠ 23:
Medzi Rudrami som Śiva, medzi Yakṣasmi a Rākṣasmi som pánom bohatstva (Kuvera), medzi Vasuami som oheň (Agni) a z hôr som hora Meru.
TEXT 24:
Weet, o Arjuna, dat Ik van alle priesters de voornaamste, Bṛhaspati, ben. Onder de bevelhebbers ben Ik Kārtikeya en van watervlakten ben Ik de oceaan.
VERŠ 24:
Vedz, ó, Arjuna, že spomedzi kňazov som veľkňaz Bṛhaspati, medzi vojvodcami som Kārtikeya a z vodných nádrží som oceán.
TEXT 25:
Onder de grote wijzen ben Ik Bhṛgu; van alle geluidsvibraties ben Ik het transcendentale oṁ; van alle offers ben Ik het chanten van de heilige namen [japa], en van onverplaatsbare dingen ben Ik het Himālaya-gebergte.
VERŠ 25:
Medzi veľkými mudrcami som Bhṛgu, medzi vibráciami som transcendentálne oṁ. Z obetí som spievanie svätých mien (japa) a z nehybných vecí som Himālaye.
TEXT 26:
Van alle bomen ben Ik de banyan-boom en van de wijzen onder de halfgoden ben Ik Nārada. Onder de Gandharva’s ben Ik Citraratha en onder de volmaakte wezens ben Ik de wijze Kapila.
VERŠ 26:
Spomedzi všetkých stromov som posvätným banyanovníkom, spomedzi všetkých svätcov medzi polobohmi som Nārada. Z nebeských pevcov, Gandharvov, som Citraratha a medzi dokonalými som svätec Kapila.
TEXT 27:
Weet dat Ik onder paarden Uccaiḥśravā ben, die voortgebracht werd tijdens het karnen van de oceaan voor nectar. Onder voorname olifanten ben Ik Airāvata en onder de mensen ben Ik de koning.
VERŠ 27:
Vedz, že spomedzi koní som Uccaiḥśravā, ktorý povstal pri stĺkaní oceánu. Z ušľachtilých slonov som Airāvata a z ľudí som kráľ.
TEXT 28:
Van alle wapens ben Ik de bliksemschicht en onder de koeien ben Ik de surabhi. Van alle oorzaken van voortplanting ben Ik Kandarpa, de god van de liefde, en onder de slangen ben Ik Vāsuki.
VERŠ 28:
Spomedzi zbraní som blesk, medzi kravami som surabhi oplývajúca hojnosťou mlieka, z ploditeľov som Kandarpa, boh lásky, a z hadov som Vāsuki, hadí kráľ.
TEXT 29:
Onder de Nāga’s met vele schilden ben Ik Ananta en onder de waterwezens ben Ik de halfgod Varuṇa. Onder de overleden voorouders ben Ik Aryamā en onder hen die orde en wet handhaven ben Ik Yama, de heer van de dood.
VERŠ 29:
Medzi mnohohlavými Nāgmi som Ananta, z bytostí žijúcich vo vode som poloboh Varuṇa, zo zosnulých predkov som Aryamā a z prísnych sudcov som Yama, pán smrti.
TEXT 30:
Onder de Daitya’s [demonen] ben Ik de toegewijde Prahlāda; van alle overheersers ben Ik de tijd; van alle dieren ben Ik de leeuw en onder de vogels ben Ik Garuḍa.
VERŠ 30:
Medzi démonskými Daityami som čistý oddaný Prahlāda, medzi podmaniteľmi som čas, medzi zvieratami lev a medzi vtákmi som Garuḍa.
TEXT 31:
Van alles wat zuivert ben Ik de wind; onder degenen die wapens hanteren ben Ik Rāma; van de vissen ben Ik de haai en van de rivieren ben Ik de Ganges.
VERŠ 31:
Zo všetkého, čo očisťuje, som vietor, z bojovníkov som Rāma, z rýb som žralok a z tečúcich riek som Ganga.
TEXT 32:
Van alle scheppingen ben Ik het begin, het einde en ook het midden, o Arjuna. Van alle wetenschappen ben Ik de spirituele wetenschap van het zelf en onder beoefenaars van de logica ben Ik de uiteindelijke waarheid.
VERŠ 32:
Ó, Arjuna, som počiatok, stred i koniec všetkých stvorení. Medzi všetkými vedami som duchovnou vedou o vlastnom ja a pre logikov som konečná pravda.
TEXT 33:
Van de letters ben Ik de letter A en van samengestelde woorden ben Ik het tweeledige woord. Ook ben Ik de eeuwige tijd, en onder de scheppers ben Ik Brahmā.
VERŠ 33:
Z písmen som písmeno A, zo zložených slov som párové kompozitum. Som nevyčerpateľný čas a z tvoriteľov som Brahmā.
TEXT 34:
Ik ben de allesverslindende dood en de voortbrenger van al wat komen zal. Onder vrouwen ben Ik Kīrti (roem), Śrī (geluk), Vāk (welsprekendheid), Smṛti (geheugen), Medhā (intelligentie), Dhṛti (standvastigheid) en Kṣamā (geduld).
VERŠ 34:
Som všepohlcujúca smrť, som prvotný princíp všetkého, čo sa kedy stane. Medzi ženami som sláva, šťastena, spanilá reč, pamäť, inteligencia, vytrvalosť a trpezlivosť.
TEXT 35:
Van de hymnen in de Sāma-veda ben Ik de Bṛhat-sāma en van alle poëzie ben Ik de Gāyatrī. Van alle maanden ben Ik Mārgaśīrṣa [november-december] en van de jaargetijden ben Ik de bloeiende lente.
VERŠ 35:
Medzi hymnami Sāma Vedy som Bṛhat-sāma, z poézie som Gāyatrī. Z mesiacov som Mārgaśīrṣa (november-december) a z ročných období kvitnúca jar.
TEXT 36:
Ik ben ook het gokken van valsspelers en van al wat schittert ben Ik de schittering. Ik ben overwinning, Ik ben avontuur en Ik ben de kracht van de sterken.
VERŠ 36:
Som tiež hra o šťastie medzi podvodmi a nádhera v nádhere. Som víťazstvo, úsilie a sila silných.
TEXT 37:
Onder de afstammelingen van Vṛṣṇi ben Ik Vāsudeva en onder de Pāṇ-ḍava’s ben Ik Arjuna. Onder de wijzen ben Ik Vyāsa en onder grote denkersben Ik Uśanā.
VERŠ 37:
Z Vṛṣṇiovcov som Vāsudeva a z Pāṇḍuovcov Arjuna. Medzi svätcami som Vyāsa a z veľkých mysliteľov som Uśanā.
TEXT 38:
Van alle middelen om wetteloosheid tegen te gaan ben Ik de straf, en onder degenen die overwinning nastreven, ben Ik moraliteit. Van geheime dingen ben Ik de stilte en Ik ben de wijsheid van de wijzen.
VERŠ 38:
Zo všetkých spôsobov potlačovania nezákonnosti som trest, pre tých, ktorí túžia zvíťaziť, som morálnym chovaním, z tajomstiev som mlčaním a pre múdrych som múdrosťou.
TEXT 39:
Verder ben Ik het zaad dat alle vormen van bestaan verwekt, o Arjuna. Er is geen wezen — of het nu in staat is te bewegen of niet — dat zonder Mij kan bestaan.
VERŠ 39:
Ďalej som, ó, Arjuna, semenom všetkého jestvujúceho. Niet bytosti, či už pohyblivej alebo nehybnej, ktorá by mohla jestvovať bezo Mňa.
TEXT 40:
O machtige overwinnaar van vijanden, Mijn goddelijke manifestaties zijn oneindig. Wat Ik je verteld heb is slechts een summiere aanduiding van Mijn ontelbare volheden.
VERŠ 40:
Ó, mocný hubiteľ nepriateľov, Moje božské prejavenia nemajú konca. To, čo som ti vyjavil, je iba malý náznak Môjho nekonečného majestátu.
TEXT 41:
Weet dat alle rijke, prachtige en luisterrijke scheppingen slechts voortkomen uit een sprank van Mijn schitterende grootsheid.
VERŠ 41:
Vedz, že všetky bohaté, krásne a slávne výtvory povstali iba z malého zlomku Mojej nádhery.
TEXT 42:
Maar waar is al deze gedetailleerde kennis voor nodig, Arjuna? Met īīn enkel deeltje van Mijzelf doordring en draag Ik dit hele universum.
VERŠ 42:
Načo ti je však celé toto podrobné poznanie, ó Arjuna? Jedinou Svojou čiastočkou prestupujem celý vesmír a udržiavam ho.“