TEXT 4

Tekstas

Verš

mayā tatam idaṁ sarvaṁ
jagad avyakta-mūrtinā
mat-sthāni sarva-bhūtāni
na cāhaṁ teṣv avasthitaḥ

Synonyms

Synonyma

mayā — Mano; tatam — persmelkta; idam — ši; sarvam — visa; jagat — kosminis pasaulis; avyakta-mūrtinā — neišreikštu pavidalu; mat-sthāni — Manyje; sarva-bhūtani — visos gyvosios esybės; na — ne; ca — taip pat; aham — Aš; teṣu — jose; avasthitaḥ — esantis.

mayā — Mnou; tatam — prostoupený; idam — tento; sarvam — celý; jagat — vesmírný projev; avyakta-mūrtinā — neprojevenou podobou; mat-sthāni — ve Mně; sarva-bhūtāni — všechny živé bytosti; na — ne; ca — také; aham — Já; teṣu — v nich; avasthitaḥ — spočívající.

Translation

Překlad

Neišreikštuoju pavidalu Aš persmelkiu ištisą visatą. Visos būtybės yra Manyje, bet Aš nesu jose.

Ve své neprojevené podobě prostupuji celým vesmírem. Všechny bytosti jsou ve Mně, ale Já nejsem v nich.

Purport

Význam

KOMENTARAS: Aukščiausiasis Dievo Asmuo nepatiriamas grubiom materialiom juslėm. Pasakyta:

Nejvyšší Osobnost Božství nelze vnímat hrubohmotnými smysly. Je řečeno:

ataḥ śrī-kṛṣṇa-nāmādi
na bhaved grāhyam indriyaiḥ
sevonmukhe hi jihvādau
svayam eva sphuraty adaḥ

(„Bhakti-rasāmṛta-sindhu“ 1.2.234)

(Bhakti-rasāmṛta-sindhu 1.2.234)

Materialiomis juslėmis negalima suprasti Viešpaties Śrī Kṛṣṇos vardo, šlovės, pramogų etc. Jis atsiskleidžia tik tam, kuris atlieka tyrą pasiaukojimo tarnystę ir turi tinkamą tam vadovą. „Brahma-saṁhitoje“ (5.38) sakoma: premāñjana-cchurita-bhakti-vilocanena santaḥ sadaiva hṛdayeṣu vilokayanti – Aukščiausiąjį Dievo Asmenį, Govindą, visada galima regėti savyje ir išorėje, jeigu išsiugdomas transcendentinės meilės jausmas Jam. Taigi paprastiems žmonėms Jis yra nematomas. Čia sakoma, kad nors Jis ir yra visa persmelkiantis ir visur esantis, materialiom juslėm Jo negalima patirti. Tą rodo šio posmo žodis avyakta-mūrtinā. Tačiau iš tikro, nors mes ir negalime Jo pamatyti, viskas glūdi Jame. Visas materialus kosminis pasaulis, kaip mes jau išsiaiškinome septintajame skyriuje, tėra Jo dviejų skirtingų energijų – aukštesnės (dvasinės) ir žemesnės (materialios) – derinys. Kaip Saulės spinduliai pasklinda po visatą, taip ir Viešpaties energija, kurioje viskas glūdi, yra pasklidusi po visą kūriniją.

Kṛṣṇovo jméno, slávu, zábavy a podobně nelze vnímat pomocí hmotných smyslů. Pán se zjeví pouze tomu, kdo Mu prokazuje čistou oddanou službu pod správným vedením. V Brahma-saṁhitě (5.38) stojí: premāñjana-cchurita-bhakti-vilocanena santaḥ sadaiva hṛdayeṣu vilokayanti — jestliže někdo vyvinul ke Govindovi, Nejvyšší Osobnosti Božství, transcendentální láskyplný vztah, může Ho neustále vidět ve svém nitru i vně. Pro naprostou většinu lidí tedy Pán zůstává neviditelný. V tomto verši říká, že i když je všeprostupující — přítomný všude — hmotnými smysly Ho nelze vnímat. To je vyjádřeno slovem avyakta-mūrtinā. Přestože Ho však nemůžeme vidět, všechno v Něm spočívá. V sedmé kapitole jsme si vyjasňovali, že hmotný vesmírný projev je pouze kombinací Jeho dvou různých energií — vyšší neboli duchovní a nižší neboli hmotné. Tak jako se sluneční svit rozprostírá po celém vesmíru, rozpíná se Pánova energie po celém stvoření a vše v ní spočívá.

Tačiau nereiktų manyti, kad visur pasklisdamas Jis netenka Savo asmeniškumo. Paneigdamas šį argumentą, Viešpats sako: „Aš visur ir viskas Manyje, bet vis dėlto Aš esu nuošaly.“ Pavyzdžiui, karalius vadovauja savo vyriausybei, kuri yra jo valdžios išraiška. Įvairiausios valstybinės įstaigos yra karaliaus energijos, ir kiekviena jų remiasi jo valdžia, bet vis dėlto negalime tikėtis kiekvienoje įstaigoje pamatyti patį karalių. Čia pateiktas grubus pavyzdys. Lygiai taip visi regimi reiškiniai ir visa tai, kas egzistuoja tiek materialiame, tiek dvasiniame pasaulyje, egzistuoja Aukščiausiojo Dievo Asmens energijos pagrindu. Kūrinija gimsta plečiantis Jo įvairiausioms energijoms ir, kaip sakoma „Bhagavad-gītoje“: viṣṭabhyāham idaṁ kṛtsnam – Jis yra visur Savo skleidinio, Supersielos, pavidalu.

Přesto bychom neměli dojít k závěru, že když se Nejvyšší rozpíná všude, ztratil svou osobnost. Aby vyvrátil takový argument, sám říká: “Jsem všude, vše je ve Mně, a přesto jsem stranou všeho.” Král například stojí v čele vlády, která není ničím jiným než projevem jeho energie — její různá oddělení jsou energiemi krále a každé z nich je postaveno na jeho moci. Přesto nelze očekávat, že bude v každém osobně přítomen. To je vzdálený příklad. Všechny viditelné projevy a vše, co existuje v hmotném i duchovním světě, spočívá v energii Nejvyššího Pána, Osobnosti Božství. Ke stvoření dochází rozšířením Jeho různých energií. A jak uvádí Bhagavad-gītā (10.42): viṣṭabhyāham idaṁ kṛtsnam — prostřednictvím svého osobního zastoupení, rozšíření svých energií, je přítomný všude.