TEXT 14

Tekstas

Verš

na māṁ karmāṇi limpanti
na me karma-phale spṛhā
iti māṁ yo ’bhijānāti
karmabhir na sa badhyate

Synonyms

Synonyma

na — niekad; mām — Man; karmāṇi — visos veiklos rūšys; limpanti — daro poveikį; na — ne; me — Mano; karma-phale — karminėje veikloje; spṛhā — siekiai; iti — taip; mām — Mane; yaḥ — tas, kuris; abhijānāti — žino; karmabhiḥ — tokios veiklos atoveikiais; na — niekada; saḥ — jis; badhyate — susipančioja.

na — nikdy; mām — Mne; karmāṇi — nejrůznější práce; limpanti — ovlivňuje; na — ani; me — Moje; karma-phale — po jednání s vidinou jeho plodů; spṛhā — dychtění; iti — takto; mām — Mě; yaḥ — ten, kdo; abhijānāti — zná; karmabhiḥ — reakcí této práce; na — nikdy; saḥ — on; badhyate — bude zapleten.

Translation

Překlad

Nėra tokios veiklos, kuri darytų Man įtaką, nesiekiu Aš ir veiklos vaisių. Suvokiantis šią tiesą apie Mane neįklimpsta į savo karminės veiklos pasekmes.

Není žádná práce, která by Mě ovlivňovala, a také nedychtím po plodech jednání. Ten, kdo zná tuto pravdu o Mně, se také nezaplete do reakcí práce.

Purport

Význam

KOMENTARAS: Materialiame pasaulyje galioja nerašytas įstatymas, kad karalius negali neteisingai elgtis, arba kitais žodžiais sakant, pačiam karaliui valstybės įstatymai negalioja. Taip ir Viešpaties nė kiek neveikia materialiame pasaulyje vykstanti veikla, nors Jis – šio pasaulio kūrėjas. Jis sukuria pasaulį, tačiau Pats yra anapus Savo kūrinijos, tuo tarpu gyvąsias esybes supančioja jų pačių materialios veiklos atoveikiai, nes jos geidžia valdyti materijos resursus. Įmonės savininkas neatsako už gerus ar blogus savo darbininkų poelgius, už juos atsako patys darbininkai. Gyvosios esybės atlieka veiklą, per kurią jos siekia juslinio pasitenkinimo, nors Viešpats tokių veiksmų neliepia atlikti. Vis labiau siekdamos juslinių malonumų gyvosios esybės triūsia šiame pasaulyje ir svajoja apie pomirtinę laimę danguje. Viešpats, būdamas Pats Sau pakankamas, nė kiek nesižavi tariama dangiškąja laime. Dangaus pusdieviai – tik Jo tarnai. Savininkas niekada nesiveržia prie žemų džiaugsmų, kurių siekia jo darbininkai. Viešpats yra anapus materialių veiksmų ir atoveikių. Pavyzdžiui, lietus neatsako už įvairių rūšių augmeniją, dygstančią žemėje, tačiau be lietaus augmenija suvešėti negali. Tai patvirtinta smṛti raštuose:

Stejně jako jsou v hmotném světě ústavní zákony, které stanoví, že král se nemůže dopustit ničeho špatného neboli že nepodléhá státním zákonům, tak také Pán není ovlivněn hmotnými činnostmi, přestože je stvořitelem hmotného světa. Tvoří a zůstává stranou stvoření, zatímco živé bytosti jsou zapleteny s výsledky hmotných činností kvůli svému sklonu ovládat hmotné zdroje. Majitel podniku není zodpovědný za dobré a špatné jednání dělníků — dělníci za ně nesou zodpovědnost sami. Živé bytosti se věnují svým činnostem spojeným s uspokojováním smyslů, ale ty jim nenařizuje Pán. Aby dosáhly lepšího smyslového požitku, v tomto světě se zaměstnávají prací a ucházejí se o nebeské štěstí po smrti. Pána, jenž je sám v sobě naplněn, takzvané nebeské štěstí nepřitahuje. Nebeští polobozi jsou pouze služebníci zaměstnaní v Jeho službě. Majitel nikdy nechce podřadné štěstí, po kterém mohou toužit dělníci. Pán je povznesený nad hmotné akce a reakce. Za příklad může posloužit déšť — nenese zodpovědnost za různé druhy vegetace, které se na Zemi objevují, přestože bez něho by nemohlo nic růst. Védské smṛti tuto skutečnost dokládá takto:

nimitta-mātram evāsau
sṛjyānāṁ sarga-karmaṇi
pradhāna-kāraṇī-bhūtā
yato vai sṛjya-śaktayaḥ

„Viešpats yra vienintelė materialių visatų aukščiausioji priežastis. Tiesioginė jų priežastis – materiali gamta, kurios dėka kosmoso apraiškos įgauna regimą pavidalą.“ Sukurtos būtybės yra pačių įvairiausių rūšių: pusdieviai, žmonės, gyvūnai – visos jos atsako už savo ankstesnių gyvenimų gerus ir blogus darbus. Viešpats paprasčiausiai suteikia joms galimybę tuos darbus atlikti ir jas valdyti paveda gamtos guṇoms, tačiau Pats Jis nėra atsakingas už ankstesnius ir dabartinius jų veiksmus. „Vedānta-sūtroje“ (2.1.34) sakoma: vaiṣamya-nairghṛṇye na sāpekṣatvāt – Viešpats nešališkas gyvosioms esybėms. Gyvoji esybė pati atsako už savo poelgius. Viešpats tiktai teikia jai galimybę tarpininkaujant materialiai gamtai, išorinei energijai. Išmanančio šiuos sudėtingus karmos, arba karminės veiklos dėsnius žmogaus neveikia tos veiklos pasekmės. Kitaip sakant, kas suvokia transcendentinę Viešpaties prigimtį, tas jau yra Kṛṣṇą įsisąmoninęs, patirtį turintis žmogus. Karmos dėsniai jo nebeveikia. O kas nežino transcendentinės Viešpaties prigimties ir mano, kad Viešpats, kaip ir paprastos gyvosios esybės, trokšta mėgautis Savo veiklos vaisiais, tas būtinai susipainioja savo veiklos atoveikiuose. Tačiau Aukščiausiąją Tiesą pažinęs jau yra išlaisvinta siela, įgijusi tvarią Kṛṣṇos sąmonę.

“V hmotných stvořeních je Pán pouze svrchovanou příčinou. Bezprostřední příčinou je hmotná příroda, která činí vesmírný projev viditelným.” Je mnoho druhů stvořených bytostí, jako například polobozi, lidé a zvířata, a ti všechni podléhají reakcím za své minulé dobré či špatné jednání. Pán jim k jejich činnostem pouze dává náležité prostředky a usměrnění co se týče kvalit přírody, ale nikdy za jejich minulé a současné jednání nenese zodpovědnost. Ve Vedānta-sūtře (2.1.34) je to doloženo slovy: vaiṣamya-nairghṛṇye na sāpekṣatvāt — Pán nikdy žádné živé bytosti nestraní. Živá bytost je sama zodpovědná za své činy. Pán jí pouze prostřednictvím své vnější energie, hmotné přírody, poskytuje možnosti. Ten, kdo je plně obeznámený se všemi spletitostmi tohoto zákona karmy neboli jednání s touhou po jeho plodech, není výsledky svých činností ovlivněn. Jinými slovy — člověk, který zná tuto transcendentální povahu Pána, je zkušenou osobou vědomou si Kṛṣṇy, a proto nikdy nepodléhá zákonům karmy. Ten, kdo transcendentální povahu Pána nezná a myslí si, že Pánovy činnosti jsou zaměřeny na jejich plody — tak, jako činnosti obyčejných živých bytostí — se jistě sám zaplétá do reakcí. Každý, kdo zná Nejvyšší Pravdu, je osvobozenou duší, která neochvějně setrvává na úrovni vědomí Kṛṣṇy.