TEXT 8

Tekstas

Verš

tamas tv ajñāna-jaṁ viddhi
mohanaṁ sarva-dehinām
pramādālasya-nidrābhis
tan nibadhnāti bhārata

Synonyms

Synonyma

tamaḥ — neišmanymo guṇa; tu — bet; ajñāna-jam — kilusi iš neišmanymo; viddhi — žinok; mohanam — paklydimas; sarva-dehinām — visų įkūnytų esybių; pramāda — beprotybe; ālasya — tingumu; nidrābhiḥ — ir mieguistumu; tat — ta; nibadhnāti — supančioja; bhārata — o Bharatos sūnau.

tamaḥ — kvalita nevědomosti; tu — avšak; ajñāna-jam — pocházející z nevědomosti; viddhi — věz; mohanam — klam; sarva-dehinām — všech vtělených bytostí; pramāda — pomateností; ālasya — nečinností; nidrābhiḥ — spánkem; tat — to; nibadhnāti — poutá; bhārata — ó synu Bharaty.

Translation

Překlad

O Bharatos sūnau, žinok, kad neišmanymo pagimdyta tamsos guṇa – visų įkūnytų gyvųjų esybių paklydimo priežastis. Šios guṇos pasekmės – beprotybė, tingumas ir mieguistumas, kurie susaisto sąlygotą sielą.

Věz, synu Bharaty, že kvalita temnoty, pocházející z nevědomosti, uvádí všechny vtělené živé bytosti v klam. Jejími výsledky jsou pomatenost, lenost a spánek, jež podmíněnou duši poutají.

Purport

Význam

KOMENTARAS: Šiame posme specifiškai pavartotam žodžiui tu tenka didelė reikšmė. Jis nurodo, kad neišmanymo guṇa – būdinga įkūnytos sielos savybė. Neišmanymo guṇa yra visiška dorybės guṇos priešingybė. Vystydamas žinojimą, dorybės guṇos veikiamas žmogus gali suvokti kas yra kas, o neišmanymo guṇos atveju viskas yra atvirkščiai. Visi, kurie yra neišmanymo guṇos, pameta protą, o beprotis nesuvokia kas yra kas. Užuot žengęs į priekį, jis degraduoja. Neišmanymo guṇos apibrėžimas pateiktas Vedų raštuose. Vastu-yāthātmya-jñānāvarakaṁ viparyaya- jñāna-janakaṁ tamaḥ: „neišmanymo užburtam neįmanoma suvokti tikrosios dalykų esmės.“ Antai kiekvienam akivaizdu, kad mirė jo seneliai, mirs ir jis. Žmogus mirtingas. Mirs ir jo palikuonys. Mirtis neišvengiama. Nepaisant to žmonės kaip pamišę kaupia pinigus ir dieną naktį išsijuosę dirba, nesirūpindami savo amžina siela. Tai beprotybė. Pametę protą, jie nesiekia pažangos dvasinio pažinimo srityse. Tokie žmonės labai tingūs. Kviečiami bendrauti, plėsti savo dvasinį akiratį, didelio susidomėjimo jie nereiškia. Jiems trūksta netgi aistros guṇos veikiamų žmonių veiklumo. Kitas neišmanymo guṇos veikiamo žmogaus požymis – jis miega daugiau negu reikia. Miegui visiškai pakanka šešių valandų per parą, tačiau neišmanymo guṇos veikiamas žmogus miega mažų mažiausiai dešimt-dvylika valandų. Jis visada atrodo prislėgtas, linkęs vartoti svaigalus ir persimiegoti. Tokie yra neišmanymo guṇos sąlygojamo žmogaus požymiai.

V tomto verši je velice důležité použití slova tu. Vyjadřuje, že kvalita nevědomosti je velmi svébytným stavem vtělené duše. Je pravým opakem kvality dobra, kdy lze díky rozvinutému poznání vidět vše takové, jaké to je. Pod vlivem kvality nevědomosti se každý pomátne—a blázen nedokáže vidět věci v pravém světle. Namísto pokroku přijde úpadek. Tato kvalita je definována ve védských spisech: vastu-yāthātmya-jñānāvarakaṁ viparyaya-jñāna-janakaṁ tamaḥ — pod vlivem nevědomosti živá bytost nechápe pravou skutečnost. Každý například vidí, že jeho děd zemřel, a že on sám tedy také zemře; člověk je smrtelný. Děti, které zplodí, také zemřou. Smrt je nevyhnutelná. Lidé však přesto bláznivě hromadí peníze a ve dne v noci těžce pracují, aniž by se starali o věčnou duši. To je šílenství. V tomto stavu šílenosti nejsou vůbec ochotní rozvíjet duchovní poznání. Jsou nesmírně líní. Když jsou pozváni na setkání, kde by mohli nabýt duchovního poznání, neprojevují velký zájem. Nejsou ani činní jako lidé ovládaní kvalitou vášně. Dalším příznakem člověka prostoupeného kvalitou nevědomosti je, že spí víc, než je zapotřebí. Šest hodin spánku je dostatečných, ale člověk, který je pod vlivem kvality nevědomosti, spí alespoň deset nebo dvanáct hodin denně. Vypadá vždy sklesle a propadá omamným látkám a spánku. To jsou příznaky osoby spoutané kvalitou nevědomosti.