Skip to main content

CAPÍTULO 21

KAPITOLA DVACÁTÁ PRVNÍ

El Señor arresta a Bali Mahārāja

Pán bere Baliho Mahārāje do zajetí

Este capítulo explica que el Señor Viṣṇu, deseoso de dar a conocer las glorias de Bali Mahārāja, le hizo prisionero por no haber podido darle el tercer paso de tierra que Le había prometido.

Tato kapitola popisuje, jak Pán Viṣṇu, který si přál rozhlásit slávu Baliho Mahārāje, zajal krále za to, že nesplnil svůj slib a neposkytl Mu místo pro třetí krok.

Con Su segundo paso, la Suprema Personalidad de Dios alcanzó el planeta más elevado del universo, Brahmaloka, cuya belleza se vio apagada por la refulgencia de las uñas del pie del Señor. El Señor Brahmā, acompañado por grandes sabios como Marīci y las deidades regentes de todos los planetas superiores, ofreció entonces humildes oraciones al Señor y Le adoró. Después de lavar los pies de loto del Señor, Le ofrecieron adoración con todos los artículos necesarios. Ṛkṣarāja, Jāmbavān, sopló su bugle para hacer sonar las glorias del Señor. Al ver a Bali Mahārāja privado de todas Sus posesiones, los demonios se irritaron mucho, y levantaron sus armas contra el Señor Viṣṇu, aunque Bali les advirtió que no lo hiceran. Sin embargo, todos ellos fueron derrotados por los acompañantes eternos del Señor Viṣṇu y, siguiendo la orden de Bali Mahārāja, entraron en los planetas inferiores del universo. Garuḍa, el ave portadora de Viṣṇu, comprendiendo las intenciones de su Señor, apresó de inmediato a Bali Mahārāja con las cuerdas de Varuṇa. Cuando Bali Mahārāja quedó así reducido a la impotencia, el Señor Viṣṇu le pidió el tercer paso de tierra. El Señor Viṣṇu apreciaba la determinación y la integridad de Bali Mahārāja, de modo que, cuando este no pudo cumplir su promesa, decidió asignarle el planeta Sutala, que es mejor que los planetas del cielo.

Svým druhým krokem Pán Vāmanadeva dosáhl nejvyšší planety ve vesmíru, Brahmaloky, jejíž krásu zastínil září svých nehtů na nohách. Pán Brahmā v doprovodu velkých mudrců, jako je Marīci, a vládnoucích božstev všech vyšších planet proto přednesl Pánovi pokorné modlitby a začal Ho uctívat. Omyli Pánovy nohy a obětovali Mu všechny předměty používané při uctívání. Ṛkṣarāja Jāmbavān Ho oslavoval hrou na trubku. Démoni se velice rozhněvali, když Bali Mahārāja přišel o veškeré vlastnictví. Ačkoliv je varoval, aby to nedělali, zvedli proti Pánu Viṣṇuovi své zbraně. Všichni pak byli poraženi věčnými společníky Pána Viṣṇua a na příkaz Baliho Mahārāje sestoupili na nižší planety ve vesmíru. Garuḍa, který přepravuje Pána Viṣṇua, poznal Pánův záměr, a ihned spoutal Baliho Mahārāje Varuṇovými provazy. Když byl Bali Mahārāja takto zbaven veškeré moci, Pán Viṣṇu ho požádal o třetí krok země. Cenil si králova odhodlání a čestnosti, a když Bali Mahārāja nedokázal splnit svůj slib, přisoudil mu planetu Sutala, která je lepší než nebeské planety.

Text 1:
Śukadeva Gosvāmī continuó: Al ver que la refulgencia de su morada, Brahmaloka, quedaba apagada ante el intenso resplandor de las uñas del pie del Señor Vāmanadeva, el Señor Brahmā, el que nació de una flor de loto, se acercó a la Suprema Personalidad de Dios. Aunque iba acompañado por todos los grandes sabios, con Marīci al frente, y por yogīs como Sanandana, ¡oh, rey!, en presencia de aquel deslumbrante resplandor, hasta el Señor Brahmā y su séquito parecían insignificantes.
Sloka 1:
Śukadeva Gosvāmī pokračoval: Ó králi, když Pán Brahmā, který se narodil z lotosového květu, uviděl, že záře jeho sídla, Brahmaloky, je oslabena oslnivou září z nehtů na nohou Pána Vāmanadeva, vypravil se k Nejvyšší Osobnosti Božství. Doprovázeli ho všichni velcí mudrci v čele s Marīcim a yogīni, jako je Sanandana, ale v přítomnosti té oslnivé záře vypadal i Pán Brahmā se svými společníky bezvýznamný.
Texts 2-3:
Entre las grandes personalidades que acudieron a adorar los pies de loto del Señor, se encontraban aquellos que habían alcanzado la perfección en el dominio de sí mismos y en los principios regulativos; también había expertos en lógica, en historia, en cultura general y en la sección de las Escrituras védicas que recibe el nombre de kalpa [que trata de antiguos episodios históricos]. Otros eran expertos en los complementos de los Vedas, como la Brahma-saṁhitā, en el conocimiento de los Vedas propiamente dichos [Sāma, Yajur, Ṛg y Atharva], o en el conocimiento védico suplementario [Āyur-veda, Dhanur-veda, etc.]. Estaban también quienes se habían liberado de las reacciones de las actividades fruitivas mediante el conocimiento trascendental obtenido con la práctica de yoga. Y, en fin, aquellos que habían alcanzado una morada en Brahmaloka, no por medio del karma común y corriente, sino gracias a su avance en el cultivo del conocimiento védico. Llenos de devoción, adoraron con oblaciones de agua el pie que el Señor Supremo había levantado. A continuación, el Señor Brahmā, el que nació de la flor de loto que emana del ombligo del Señor Viṣṇu, ofreció oraciones al Señor.
Sloka 2-3:
Mezi velkými osobnostmi, jež přišly uctívat lotosové nohy Pána, byli ti, kdo dosáhli dokonalosti v sebeovládání a dodržování usměrňujících zásad, a také odborníci v logice, dějinách, všeobecném vzdělání a védské literatuře označované jako kalpa (pojednávající o dávných historických událostech). Jiní byli velkými znalci védských dodatků, jako je Brahma-saṁhitā, všech Véd (Sāma, Yajur, Ṛg a Atharva) a také doplňkového védského poznání (Āyur-veda, Dhanur-veda a tak dále). Dále byli přítomni ti, kdo se pomocí transcendentálního poznání probuzeného praktikováním yogy zbavili reakcí za materialistické činy, a také ti, kdo dosáhli života na Brahmaloce nikoliv obyčejnou karmou, ale díky pokročilému védskému poznání. Pán Brahmā, který se narodil z lotosu vyrůstajícího z pupku Pána Viṣṇua, nejprve s oddaností uctil zdvižené lotosové nohy Nejvyššího Pána obětováním vody a potom Mu přednesl modlitby.
Text 4:
¡Oh, rey!, el agua del kamaṇḍalu del Señor Brahmā lavó los pies de loto del Señor Vāmanadeva, que recibe el nombre de Urukrama, «el que realiza actividades maravillosas». De ese modo, aquel agua se volvió tan pura que se transformó en el agua del Ganges, que fluye desde el cielo purificando los tres mundos como la fama pura de la Suprema Personalidad de Dios.
Sloka 4:
Ó králi, voda z Brahmovy kamaṇḍalu omyla lotosové nohy Pána Vāmanadeva, který je známý jako Urukrama neboli ten, kdo koná úžasné činy. Díky tomu se stala tak čistou, že se přeměnila ve vodu Gangy a začala stékat z nebe, a tak očišťovat tři světy jako čistá sláva Nejvyšší Osobnosti Božství.
Text 5:
El Señor Brahmā y todas las deidades regentes de los sistemas planetarios adoraron entonces al Señor Vāmanadeva, su amo supremo, que había reducido Su forma omnipresente hasta adoptar de nuevo Su forma original. Para ello, reunieron todos los artículos y elementos necesarios.
Sloka 5:
Pán Brahmā a všechna vládnoucí božstva planetárních soustav shromáždili všechny potřebné předměty, a začali uctívat Pána Vāmanadeva, svého svrchovaného vládce, který se zmenšil z všeprostupujícího projevu do své původní podoby.
Texts 6-7:
Entonces adoraron al Señor ofreciéndole flores fragantes, agua, pādya y arghya, pasta de sándalo y de aguru, incienso, lámparas, crema de arroz, cereales enteros, frutas, raíces y brotes. Mientras Le adoraban, ofrecían oraciones referidas a las gloriosas actividades del Señor y exclamaban: «¡jaya! ¡jaya!». También danzaban, cantaban y hacían sonar instrumentos musicales, caracolas y timbales, adorando de esa forma al Señor.
Sloka 6-7:
Uctívali Pána tím, že Mu obětovali voňavé květy, vodu pādya a arghya, santálovou mast a balzám aguru, vonné tyčinky, lampičky, praženou rýži, celá obilná zrna, plody, kořeny a výhonky. Přitom pronášeli modlitby oslavující Pánovy činnosti a volali “Jaya! Jaya!” Rovněž tančili, hráli na hudební nástroje, zpívali, troubili na lastury a bubnovali na kotle, a tak Pána uctívali.
Text 8:
Jāmbavān, el rey de los osos, también se unió a la ceremonia. Haciendo sonar su bugle en todas direcciones, proclamó una gran fiesta para celebrar la victoria del Señor Vāmanadeva.
Sloka 8:
K slavnosti se připojil i Jāmbavān, král medvědů. Na všechny strany troubil na svou trubku, a tím oznamoval velký festival na oslavu Vāmanadevova vítězství.
Text 9:
Los demoníacos seguidores de Mahārāja Bali se irritaron mucho al ver que su señor, que celebró sacrificios con gran determinación, había perdido todas sus posesiones, pues Vāmanadeva se las había quitado con la excusa de pedirle tres pasos de tierra. Entonces dijeron las siguientes palabras.
Sloka 9:
Když démonští následovníci Baliho Mahārāje viděli, že jejich vůdce, který byl odhodlaný vykonat oběť, přenechal všechno své vlastnictví Vāmanadevovi, jenž mu je odebral pouhou žádostí o tři kroky země, plni hněvu promluvili těmito slovy.
Text 10:
«En verdad que este Vāmana no es un brāhmaṇa, sino el Señor Viṣṇu, el peor engañador que existe. Ha adoptado la forma de un brāhmaṇa para ocultar Su verdadera forma y actuar en beneficio de los semidioses.
Sloka 10:
“Tento Vāmana zaručeně není brāhmaṇa, ale nejslavnější ze všech podvodníků — Pán Viṣṇu. Skryl se tím, že přijal podobu brāhmaṇy, a teď jedná v zájmu polobohů.
Text 11:
«Nuestro señor, Bali Mahārāja, ha renunciado a su potestad de castigo, pues así se lo exige la celebración del yajña. Y nuestro eterno enemigo, Viṣṇu, Se ha aprovechado de ello; disfrazado de mendigo brahmacārī, le ha quitado todas sus posesiones.
Sloka 11:
Náš pán, Bali Mahārāja, se vzhledem ke své úloze v provádění yajñi vzdal pravomoci trestat. Viṣṇu, náš věčný nepřítel, toho využil a převlečen za brahmačárínského žebráka ho připravil o všechno vlastnictví.
Text 12:
«Nuestro señor, Bali Mahārāja, es siempre muy fiel a la verdad, y especialmente en estas circunstancias, cuando ha sido iniciado para celebrar un sacrificio. Él siempre es bueno y misericordioso con los brāhmaṇas, y jamás podría mentir.
Sloka 12:
Náš pán, Bali Mahārāja, je vždy věrný pravdě, a zvláště to platí nyní, kdy byl zasvěcen do konání oběti. Je vždy laskavý a milostivý k brāhmaṇům a nikdy nedovede lhát.
Text 13:
«Por lo tanto, nuestro deber es matar a este Vāmanadeva, el Señor Viṣṇu. Ese es nuestro principio religioso, la manera de servir a nuestro señor». Después de tomar esta decisión, los demoníacos seguidores de Mahārāja Bali empuñaron sus armas con ánimo de matar a Vāmanadeva.
Sloka 13:
Proto je naší povinností tohoto Vāmanadeva, Pána Viṣṇua, zabít. Je to naše náboženská zásada a způsob, jak prokázat službu našemu pánovi.” Poté, co démonští následovníci Mahārāje Baliho dospěli k tomuto rozhodnutí, pozdvihli své různé zbraně s úmyslem Vāmanadeva zabít.
Text 14:
¡Oh, rey!, los demonios, muy irritados y con la ira que les caracteriza, empuñaron sus lanzas y tridentes, y, contra la voluntad de Bali Mahārāja, arremetieron contra el Señor Vāmanadeva para matarle.
Sloka 14:
Ó králi, démoni, puzeni svým obvyklým hněvem, uchopili svá kopí a trojzubce a proti vůli Baliho Mahārāje se hnali kupředu, aby Pána Vāmanadeva usmrtili.
Text 15:
¡Oh, rey!, al ver que los soldados de los demonios se lanzaban violentamente contra ellos, los sirvientes del Señor Viṣṇu sonrieron. Empuñando sus armas, les ordenaron que depusieran su actitud.
Sloka 15:
Ó králi, společníci Pána Viṣṇua se usmívali, když viděli, jak se démonští vojáci s nekalými úmysly přibližují. Chopili se zbraní a překazili jim jejich plány.
Texts 16-17:
Nanda, Sunanda, Jaya, Vijaya, Prabala, Bala, Kumuda, Kumudākṣa, Viṣvaksena, Patattrirāṭ [Garuḍa], Jayanta, Śrutadeva, Puṣpadanta y Sātvata acompañaban al Señor Viṣṇu. Eran tan poderosos como diez mil elefantes, y comenzaron a matar a los soldados de los demonios.
Sloka 16-17:
Viṣṇuovi společníci Nanda, Sunanda, Jaya, Vijaya, Prabala, Bala, Kumuda, Kumudākṣa, Viṣvaksena, Patattrirāṭ (Garuḍa), Jayanta, Śrutadeva, Puṣpadanta a Sātvata byli mocní jako deset tisíc slonů a začali se zabíjením démonských vojáků.
Text 18:
Bali Mahārāja, al ver que los sirvientes del Señor Viṣṇu estaban acabando con sus soldados, recordó la maldición de Śukrācārya y prohibió a sus hombres continuar la lucha.
Sloka 18:
Když Bali Mahārāja viděl, jak společníci Pána Viṣṇua hubí jeho vojsko, vzpomněl si na Śukrācāryovu kletbu a zakázal svým vojákům pokračovat v boji.
Text 19:
¡Oh, Vipracitti, Rāhu, Nemi, escucha mis palabras, por favor! No luches. Detente inmediatamente, pues este momento no es favorable para nosotros.
Sloka 19:
Ó Vipracitti, Rāhu, Nemi, slyšte má slova! Okamžitě ustaňte v boji. Teď pro nás není příznivá doba.
Text 20:
¡Oh, daityas!, ningún esfuerzo humano podría acabar con la Suprema Personalidad de Dios, que puede traer la felicidad y el sufrimiento a todas las entidades vivientes.
Sloka 20:
Ó Daityové, nikdo nemůže lidským úsilím přemoci Nejvyšší Osobnost Božství, Pána, který přináší štěstí i neštěstí všem živým bytostem.
Text 21:
Antes, el supremo factor tiempo, que representa a la Suprema Personalidad de Dios, estaba de nuestra parte y no favorecía a los semidioses, pero ahora ese mismo factor tiempo está en contra nuestra.
Sloka 21:
Svrchovaný časový faktor, jenž zastupuje Nejvyšší Osobu, nám dříve přál a nepřál polobohům, ale nyní stojí proti nám.
Text 22:
El tiempo es una representación de la Suprema Personalidad de Dios, y nadie puede vencerlo con el poder material, los consejos de los ministros, la inteligencia, la diplomacia, mantras místicos, drogas, hierbas, fortificaciones o ningún otro procedimiento.
Sloka 22:
Nikdo nedokáže překonat čas, zastupující Nejvyšší Osobnost Božství, pomocí hmotné síly, rad ministrů, inteligence a diplomacie či s využitím pevností, mystických manter, různých bylin nebo jakýchkoliv jiných prostředků.
Text 23:
Cuando la providencia les dio el poder, vencieron a un gran número de seguidores del Señor Viṣṇu. Pero hoy, esos mismos seguidores rugen como leones, llenos de júbilo por habernos vencido.
Sloka 23:
V minulosti vás prozřetelnost zmocnila a porazili jste mnoho stoupenců Pána Viṣṇua. Dnes však tíž stoupenci porazili nás a radostí řvou jako lvi.
Text 24:
Si la providencia no está de nuestra parte, no podremos lograr la victoria. Por lo tanto, debemos esperar al momento favorable en que nos sea posible derrotarles.
Sloka 24:
Dokud nám prozřetelnost nebude nakloněná, nemůžeme zvítězit. Musíme tedy čekat na příznivou dobu, kdy je budeme moci porazit.
Text 25:
Śukadeva Gosvāmī continuó: ¡Oh, rey!, obedeciendo la orden de su señor, Bali Mahārāja, todos los jefes de los demonios ydaityas entraron en las regiones inferiores del universo, conducidos por los soldados de Viṣṇu.
Sloka 25:
Śukadeva Gosvāmī pokračoval: Ó králi, všichni vůdci démonů a Daityů sestoupili na pokyn svého velitele, Baliho Mahārāje, do nižších končin vesmíru, kam je hnali Viṣṇuovi vojáci.
Text 26:
A continuación, en el día de soma-pāna, una vez terminado el sacrificio, Garuḍa, el rey de las aves, que comprendía el deseo de su amo, arrestó a Bali Mahārāja atándole con las cuerdas de Varuṇa.
Sloka 26:
Poté, v den soma-pāny, když byla oběť dokončena, král ptáků Garuḍa, který znal touhu svého Pána, zajal Baliho Mahārāje a spoutal ho Varuṇovými provazy.
Text 27:
Cuando el Señor Viṣṇu, que es el más poderoso, hubo así arrestado a Bali Mahārāja, en los sistemas planetarios superiores e inferiores, y en todas las direcciones del universo, se levantó un gran clamor de lamentación.
Sloka 27:
Když Pán Viṣṇu, který je nejmocnější ze všech, uvěznil Baliho Mahārāje, ve vyšších i nižších planetárních soustavách vesmíru zněl na všech stranách hlasitý nářek.
Text 28:
¡Oh, rey!, la Suprema Personalidad de Dios, Vāmanadeva, habló entonces al muy magnánimo y famoso Bali Mahārāja, a quien había arrestado atándole con las cuerdas de Varuṇa. Aunque había perdido todo su brillo corporal, Bali Mahārāja permanecía firme en su determinación.
Sloka 28:
Ó králi, Vāmanadeva, Nejvyšší Osobnost Božství, pak promluvil k Balimu Mahārājovi, nejštědřejší a nejslavnější ze všech osobností, kterého spoutal Varuṇovými provazy. Bali Mahārāja pozbyl všechnu tělesnou krásu, ale přesto i nadále trval na svém rozhodnutí.
Text 29:
¡Oh, rey de los demonios!, tú Me has prometido tres pasos de tierra, pero Yo he ocupado todo el universo con dos pasos. Piensa ahora en un lugar para que Yo dé Mi tercer paso.
Sloka 29:
Ó králi démonů, slíbil jsi, že Mi dáš tři kroky země, ale Já jsem dvěma kroky zabral celý vesmír. Teď přemýšlej, kam mohu umístit svůj třetí krok.
Text 30:
Allí donde brillan el Sol, la Luna y las estrellas, allí donde las nubes derraman lluvias, toda la tierra del universo te pertenece.
Sloka 30:
Všechna země v celém vesmíru, kam až dosvítí slunce a měsíc s hvězdami a kam mraky sesílají déšť, patří tobě.
Text 31:
De todo ello, con un paso he ocupado Bhūrloka, y con Mi cuerpo, el cielo y todas las direcciones. Tú estabas presente cuando ocupé el sistema planetario superior con Mi segundo paso.
Sloka 31:
Z tohoto vlastnictví jsem jedním krokem zabral Bhūrloku a svým tělem celé nebe a všechny strany. V tvé přítomnosti jsem pak svým druhým krokem zabral vyšší planetární systém.
Text 32:
Puesto que no has podido dar caridad conforme habías prometido, te corresponde descender a los planetas infernales. Por lo tanto, desciende inmediatamente y vive allí, para que se cumpla la orden de Śukrācārya, tu maestro espiritual.
Sloka 32:
Nebyl jsi schopen dát milodar, který jsi slíbil. Pravidlem tedy je, že musíš sestoupit na pekelné planety. Proto jdi nyní dolů a žij tam, jak ti nařídil tvůj duchovní mistr Śukrācārya.
Text 33:
Lejos de elevarse a los planetas celestiales o de ver satisfechos sus deseos, aquel que promete algo a un mendigo, pero no se lo da, desciende a una condición de vida infernal.
Sloka 33:
Ten, kdo nedá žebrákovi to, co slíbil, nejenže nedosáhne nebeských planet nebo splnění svých tužeb, ale poklesne do pekelných životních podmínek.
Text 34:
Envanecido de tus posesiones, prometiste que Me darías tierras, pero no has podido cumplir tu palabra. Por haberme hecho una promesa falsa, debes vivir unos años en el infierno.
Sloka 34:
Jelikož jsi byl falešně pyšný na své vlastnictví, slíbil jsi, že Mi dáš zemi, ale nedokázal jsi svůj slib dodržet. Tvůj slib byl tedy lživý, a za to budeš muset pobývat několik let v pekle.