TEXTS 6-7

Tekst

mahā-bhūtāny ahaṅkāro
buddhir avyaktam eva ca
indriyāṇi daśaikaṁ ca
pañca cendriya-gocarāḥ

icchā dveṣaḥ sukhaṁ duḥkhaṁ
saṅghātaś cetanā dhṛtiḥ
etat kṣetraṁ samāsena
sa-vikāram udāhṛtam

Synonyms

Synoniemen

mahā-bhūtāni — de store elementer; ahaṅkāraḥ — falsk ego; buddhiḥ — intelligens; avyaktam — det umanifesterede; eva — afgjort; ca — også; indriyāṇi — sanserne; daśa-ekam — elleve; ca — også; pañca — fem; ca — også; indriya-go-carāḥ — sanseobjekterne; icchā — begær; dveṣaḥ — had; sukham — lykke; duḥkham — lidelse; saṅghātaḥ — den samlede helhed; cetanā — livssymptomer; dhṛtiḥ — overbevisning; etat — alt dette; kṣetram — handlingsfeltet; samāsena — i korthed; sa-vikāram — med vekselvirkninger; udāhṛtam — eksemplificeret.

mahā-bhūtāni — de grote elementen; ahaṅkāraḥ — vals ego; buddhiḥ — intelligentie; avyaktam — het ongemanifesteerde; eva — zeker; ca — ook; indriyāṇi — de zintuigen; daśa-ekam — elf; ca — ook; pañca — vijf; ca — en; indriya-go-carāḥ — de zinsobjecten; icchā — begeerte; dveṣaḥ — haat; sukham — geluk; duḥkham — ellende; saṅghātaḥ — het samenstel [het lichaam]; cetanā — levensverschijnselen; dhṛtiḥ — overtuiging; etat — dit alles; kṣetram — het veld van activiteiten; samāsena — in het kort; sa-vikāram — met wisselwerkingen; udāhṛtam — uitgelegd.

Translation

Vertaling

De fem store elementer, falsk ego, intelligens, det umanifesterede, de ti sanser og sindet, de fem sanseobjekter, begær, had, lykke, lidelse, den samlede helhed, livssymptomerne og overbevisninger – alle disse anses i korthed for at være handlingsfeltet og dets vekselvirkninger.

De vijf grofstoffelijke elementen; het vals ego; de intelligentie; het ongemanifesteerde; de tien zintuigen en de geest; de vijf zinsobjecten; begeerte; haat; geluk; ellende; het samenstel [het lichaam]; de levensverschijnselen en overtuigingen — samengevat wordt dit alles beschouwd als het veld van activiteiten en de wisselwerkingen ervan.

Purport

Betekenisverklaring

FORKLARING: Ifølge de autoritative udtalelser, de vediske hymner og Vedānta-sūtras aforismer kan den materielle verdens bestanddele forstås som følger. Først er der jord, vand, ild, luft og æter. Disse er de fem store elementer (mahā-bhūtāni). Dernæst er der falsk ego, intelligens og det umanifesterede stadie af den materielle naturs tre kvaliteter. Så er der de fem kundskabserhvervende sanser: øjnene, ørerne, næsen, tungen og huden. Derefter kommer de fem arbejdssanser: stemmen, benene, hænderne, anus og kønsdelene. Over sanserne er der dernæst sindet, der er situeret indeni, og som kan betegnes som den indre sans. Derfor er der i alt elleve sanser indbefattet sindet. Endvidere er der de fem sanseobjekter: lugt, smag, form, berøring og lyd. Totalsummen af disse 24 elementer kaldes således for handlingsfeltet. Hvis man studerer disse 24 elementer analytisk, kan man få en god forståelse af handlingsfeltet. Dertil kommer begær, had, lykke og lidelse, der er vekselvirkninger imellem og repræsentationer for de fem store elementer i den grove krop. Livssymptomerne, der er repræsenteret af bevidsthed og overbevisninger, er manifestationen af den subtile krop, der består af sind, ego og intelligens. Disse subtile elementer medregnes til handlingsfeltet.

Uit alle gezaghebbende uitspraken van de grote wijzen, de Vedische hymnen en de aforismen van het Vedānta-sūtra kunnen de componenten van de wereld als volgt worden beschreven. Allereerst zijn er aarde, water, vuur, lucht en ether. Dit zijn de grofstoffelijke elementen (mahā-bhūta). Vervolgens zijn er vals ego, intelligentie en de ongemanifesteerde toestand van de drie hoedanigheden van de natuur. Vervolgens zijn er de vijf kennisvergarende zintuigen: de ogen, oren, neus, tong en huid. Dan vijf uitvoerende zintuigen: de stem, benen, handen, anus en geslachtsdelen. Dan is er de geest, die hoger staat dan de zintuigen; deze geest is inwendig en kan daarom het inwendige zintuig worden genoemd. Inclusief de geest zijn er dus in totaal elf zintuigen. Vervolgens zijn er vijf zinsobjecten: reuk, smaak, vorm, gevoel en geluid. Het samenstel van deze vierentwintig elementen wordt het veld van activiteit genoemd. Wanneer iemand deze vierentwintig onderwerpen analytisch bestudeert, kan hij tot een goed begrip van het veld van activiteit komen. Vervolgens zijn er verlangen, haat, geluk en ellende, die allemaal wisselwerkingen of producten zijn van de vijf grofstoffelijke elementen in het grofstoffelijke lichaam en die deze vertegenwoordigen. De levenskenmerken, vertegenwoordigd door het bewustzijn, en de overtuigingen zijn de manifestaties van het fijnstoffelijk lichaam, dat uit geest, ego en intelligentie bestaat. Deze fijnstoffelijke elementen maken deel uit van het veld van activiteiten.

De fem store materielle elementer er en grov repræsentation af det falske ego, der igen repræsenterer det oprindelige stadie af falsk ego, der med et filosofisk udtryk kaldes den materialistiske opfattelse eller tāmasa-buddhi, intelligens i uvidenhed, som igen repræsenterer det umanifesterede stadie af den materielle naturs tre kvaliteter. Den materielle naturs kvaliteter kaldes i deres umanifesterede tilstand for pradhāna.

De vijf grofstoffelijke elementen zijn een grove vertegenwoordiging van het vals ego, dat op haar beurt de oorspronkelijke toestand van het vals ego vertegenwoordigt, dat technisch gesproken tāmasa-buddhi wordt genoemd, ‘de materialistische opvatting’, oftewel intelligentie in onwetendheid. Deze laatste vertegenwoordigt daarop de ongemanifesteerde toestand van de drie hoedanigheden van de materiële natuur. De ongemanifesteerde hoedanigheden van de materiële natuur worden pradhāna genoemd.

Hvis man gerne vil have en mere indgående forståelse af de 24 elementer og deres vekselvirkninger, kan man studere filosofien nærmere i detaljer. I Bhagavad-gītā gives der kun en oversigt.

Wie de vierentwintig elementen en hun onderlinge wisselwerkingen tot in de details wil begrijpen, moet de filosofie uitgebreider bestuderen. In de Bhagavad-gītā wordt alleen een samenvatting gegeven.

Kroppen er en repræsentation af alle disse faktorer, og kroppen gennemgår seks forandringer: Kroppen fødes, den vokser, den forbliver et stykke tid, den frembringer biprodukter, den begynder at forfalde, og til sidst forsvinder den. Handlingsfeltet er derfor en midlertidig materiel ting. Kṣetra-jña eller feltets kender og dets ejer er imidlertid noget andet.

Het lichaam is de vertegenwoordiging van al deze factoren en gaat door zes verschillende veranderingen: het wordt geboren, het groeit, het houdt zich in stand, het produceert bijproducten, vervolgens begint het te vervallen en in het laatste stadium verdwijnt het. Het veld is daarom een vergankelijk, materieel ding. Maar de kṣetra-jña, de kenner en de eigenaar van het veld, verschilt ervan.